درماندگی غرب در ایجاد محبّت و همبستگی اجتماعی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حسن رحیم پور ازغدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی عصر امروز در همایش «باران رحمت» از سری برنامه های جشنواره «رحمت» که در فرهنگسرای زیارت مشهد برگزار شد، به بیان اهمیت محبّت و رحمت به خلق پرداخت و اظهار کرد: رحمت به خلق به ادعا نیست و باید خودش را در خدمت به خلق نشان دهد.

وی به روایتی از امام رضا(ع) اشاره و عنوان کرد: عقلانیت از دیدگاه ایشان دو شاخصه و علامت دارد که شاخصۀ اول رابطه انسان با خدا و شاخصۀ دوم رابطه انسان با مردم است و با بررسی این دو رابطه می توان به میزان عقلانیت افراد و جوامع پی برد.

رحیم پور ازغدی ادامه داد: امام رضا(ع) همچنین در رأس مراتب عقلانیت ابتدا ایمان به خدا و بلافاصله پس از آن «تَوَدُّد به مردم» را معرفی می کنند؛ تَوَدُّد صرفاً به معنای ابراز محبت زبانی نیست بلکه به معنای محبت در عمل است و در اینجا فقط مؤمنان و مسلمانان را شامل نمی شود و بر تمام بشر تأکید دارد.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه امام رضا(ع) در کنار این توصیه ها، نکات دیگری را هم عنوان کرده اند که باید ملاک زندگی اجتماعی شیعیان قرار گیرد، خاطرنشان کرد: ایشان تأکید می کنند انسان قبل از انجام هر کاری و یا بیان هر سخنی، خودش را در جایگاه طرف مقابل بگذارد و به عبارتی کاری را انجام دهد که دوست دارد دیگران با او انجام دهند.

وی با بیان اینکه امام علی(ع) تأکید داشتند تا انسان رابطۀ دوستی و دشمنی خود را بر اساس اعتقادات و نه بر اساس منافع تنظیم کند، تصریح کرد: این رابطه باعث ایجاد محبّت، وحدت واقعی و همبستگی اجتماعی در جامعه می شود و ما این همبستگی و گذشت را در دوران صدر اسلام و یا انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس شاهد بودیم؛ آنجا که افراد با از خودگذشتگی ساعت ها زیر بمباران شیمیایی دشمن فعالیت می کردند و حتی ماسک های خود را به سایر رزمندگان و مردم می دادند.

رحیم پور ازغدی ادامه داد: اینگونه محبت بین قلب ها و عشق ورزی ها با پول، شهرت، خشم و ... به وجود نمی آید بلکه بر اساس ایمان و اعتقاداتی صحیح شکل می گیرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: طبق روایات و سیرۀ زندگی پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) این محبت و کمک به هم نوع باید شامل تمام انسان ها با هر دین و آیین و اعتقادی شود و بین آن ها تبعیضی قائل نشویم.

وی افزود: البته نوع دیگری از محبّت به معنای دلدادگی و همراهی فکری و عملی با افراد وجود دارد که در این نوع محبّت باید به نوع اعتقادات و ارزش های فرد توجه کرد به گونه ای که پیامبر(ص) در این مورد می فرمایند: «مبادا دشمنان خدا را دوست داشته باشید و یا عشقتان را نصیب کسانی کنید که ولایت خدا را قبول ندارند؛ هرکس گروهی را دوست داشته باشد در قیامت با آن ها محشور می شود.»

استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: غربی ها و غرب گراها که از موضع غیر اسلامی به مسئله محبّت و هم بستگی اجتماعی نگاه می کنند به بن بست رسیده اند؛ آن ها از یک طرف مردم را به سکولاریسم، اصالت ماده، فرد محوری، منافع خود و ... دعوت می کنند و از طرف دیگر محبّت را مطرح می کنند؛ محبّتی که در ارزش هایی چون فداکاری، ایثار، گذشت، انفاق، کمک به دیگران و ... بروز و ظهور می یابد و طبیعی است که این دو مقوله هیچ همخوانی با هم ندارند و به لحاظ نظری محبّت معنایی ندارد.

رحیم پور ازغدی با بیان اینکه اسلام تناقض بین خود و دیگری را از بین برده است، گفت: از نظر اسلام لازم نیست شما بین خود و دیگران یکی را انتخاب کنی؛ انسان باید حقوق شرعی خود مانند امنیت، مسکن، خورد و خوراک، لذت های حلال و ... را در حد لازم و طبیعی رعایت کند و این اسمش خودخواهی نیست.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: برخی "خود اصلی" انسان یعنی روح او را با "خود فرعی" یعنی جسم انسان اشتباه می گیرند و در نتیجه رسیدگی به جسم انسان را هدف قرار می دهند و برخی دیگر مانند مرتاض ها با آسیب رساندن به جسم خود در صدد دور کردن گناه و لذت های دنیایی از خود برمی آیند در حالیکه گناه از درون انسان نشأت می گیرد.

وی ادامه داد: با این وجود محبّتی که در غرب مطرح می شود به معنای محبّت واقعی نیست؛ آن ها در این رابطه بررسی می کنند که از این محبّت چه سود و منفعتی نصیبشان می شود در واقع به محبّت به خودشان فکر می کنند.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: در این رابطه هنگامی که طرف مقابل دیگر سود و منفعتی برای انسان ندارد این محبّت بدون توجه به وظیفه و حقوق انسانی به پایان می رسد؛ همچنین ممکن است شخص دیگری که سود و منفعت بیشتری می رساند جایگزین شخص قبلی در این رابطۀ به اصطلاح محبت آمیز شود.

رحیم پور ازغدی خاطرنشان کرد: متفکران و نظریه پردازان قوی اما مادی گرتی غربی سال ها است که چگونگی ایجاد محبّت، همبستگی اجتماعی و کاهش جرایم و ناهنجاری ها را بررسی می کنند اما به نتیجه ای نرسیده اند و در این زمینه با طرح نظریات متنوع و متناقض، نتیجه را به موضوعاتی رجوع می دهند که غیر قابل تحقق هستند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: البته هدف آن ها از ایجاد همبستگی و محبّت در جامعه اصلاح انسان ها نیست بلکه به دنبال راهی هستند تا جامعۀ مادی در برابر قانون تمکین کرده و اختلالات و بی نظمی ها کاهش پیدا کند.

وی با تأکید بر اینکه اصلاح از درون انسان ایجاد می شود نه از بیرون و با جبر، نظارت، فشار و قانون، گفت: آن ها سعی کردند در کنار طرح مسائل گوناگون، سنبل سازی اجتماعی را نیز به عنوان راهی برای ایجاد محبّت و همبستگی مطرح کنند اما این راه نیز تأثیری نداشت زیرا سنبل های اجتماعی، ریشه ای عمیق ندارند.

استاد حوزه و دانشگاه در ادامه به گسترش فرهنگ زیارت اشاره و ابراز کرد: در فرهنگ زیارت هدف و اصل زیارت شناخت امام و امامت و شناخت منطق، معرفت، موضع گیری های اجتماعی، اقتصادی، خانواده ای و به عبارتی سیره و سبک زندگی زندگی ائمه(ع) است و زیارت فیزیکی و جغرافیایی باید در قالب این هندسه کلی درک و فهمیده شود.

رحیم پور ازغدی با بیان اینکه زیارت فیزیکی مقدمه ای برای زیارت معنوی و قلبی است، ابراز کرد: زیارت فیزیکی نباید جای زیارت اصلی و معنوی را بگیرد با این وجود عده ای پیروی باور و اعتقاداتشان به جای امام به گنبد و بارگاه او سلام می دهند.

وی با بیان اینکه طبق روایات هرکسی که بارگاه امام رضا(ع) را زیارت کند، در بهشت وارد می شود، گفت: این موضوع یک شرط دارد و آن کسب معرفت است و به این صورت نیست که هر شخصی با هر سیر و سلوک و سبک زندگی ای خودش را از نظر جغرافیایی به بارگاه امام برساند و گناهانش بخشیده شود.

استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: زیارت فیزیکی امام، خادم حرم بودن، خدمت به زائران، دفن شدن در کنار قبر امام و ... مهم و توفیقی بزرگ است اما کافی نیست و مهم اعتقادات و سبک زندگی انسان است.

رحیم پور ازغدی ادامه داد: خداوند فریب ظاهر و ادعاهای انسان را نمی خورد و برای شناسنامه های اجتماعی انسان در دنیا و پست و مقام هایش اهمیتی قائل نیست. /9312/پ202/ع