بررسی مبانی الهیاتی بازگشت مسیح در تفسیر کاتولیکی از کتاب مقدس

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، پایان نامه «بررسی مبانی الهیاتی بازگشت مسیح در تفسیر کاتولیکی از کتاب مقدس» پژوهشی از «جواد قاسمی» به بررسی مفهوم بازگشت مسیح بر اساس تفسیر کاتولیکی از کتاب مقدس، و بررسی تفاسیر مختلف این آموزه و دیگر ابعاد آن در تاریخ مسیحیت اهتمام ورزیده است.

بر اساس این گزارش، در چکیده این پایان نامه می‌خوانیم:

چکیده:

بازگشت مسیح یکی از آموزه‌های مهم الهیاتی در مسیحیت است که بخش زیادی از فرجام شناسی مسیحی را به خود اختصاص داده و در کتاب مقدس هم جایگاه ویژه‌ای دارد. در طول تاریخ مسیحیت، همواره قاطبه مسیحیان اعتقاد داشته‌اند که مسیح در آخرالزمان در کمال شکوه و جلال باز خواهد گشت تا عمل نجات بخش خویش را که با طهور اولیه‌اش بشارت داده شده است، به انجام برساند و ملکوت الهی را در شکل کاملش برقرار سازد. البته این مسأله به این معنا نیست که همه مسیحیان تلقی و فهم یکسانی از این آموزه داشته یا دارند؛ بلکه در شرایط زمانی و اجتماعی متفاوت و یا در بستر گرایش‌های مختلف فکری، تفاسیر گوناگونی از این آموزه مطرح شده است.

برخی با تمسک به معنای ظاهری آیات مربوط به این واقعه، به بازگشت و جسمانی و فیزیکی مسیح و سلطنت ظاهری هزار ساله او معتقد بوده‌اند و برخی دیگر با رویکردی تأویلی، به روحانی سازی این آموزه دست یازیده‌اند. در این پژوهش ضمن آشنایی با مفهوم بازگشت مسیح بر اساس تفسیر کاتولیکی از کتاب مقدس، بررسی تفاسیر مختلف این آموزه و دیگر ابعاد آن را در تاریخ مسیحیت پی می‌گیریم.

بازگشت مسیح:

مراد از بازگشت مسیح، رجعت و ظهور او در آخرالزمان است که هنوز رخ نداده و طبق سنت مسیح و کتاب مقدس مربوط به آینده است. این آموزه یک رویداد فرجام شناسانه الهیاتی که جایگاهش در الهیات مسیحی بخش آخرت شناسی است. بازگشت عیسی مسیح به آمدن دوباره یاد می‌گردد و در مقابل آن آموزه دیگری به نام آمدن یا ظهور اولیه مطرح می‌شود که جایگاه الهیاتی آن بخش مسیح شناسی است.

هر چند در کتاب مقدس و به ویژه در عهد عتیق و نبوت‌ها و پیشگویی‌های انبیاء بنی اسرائیل در مورد ظهور منجی، بین این دو آموزه یعنی اولین ظهور مسیح در جهان و بازگشت پایانی او خلط‌هایی شده است ولی با دقت در فحوای این پیشگویی‌ها می‌توان به تفاوت آن‌ها پی برد. به عنوان مثال با کمی دقت می‌توان دریافت که آنچه در کتاب ایوب، باب 19 آیه 25 و کتاب دانیال، باب 7 آیه 13 آمده است مربوط به بازگشت نهایی مسیح است.

الهیات:

درباره الهیات مسیح توجه به دو نکته ضروری به نظر می‌رسد؛ اول اینکه منبع اصلی الهیات مسیحی، کتاب مقدس است که شاهدی بر پایه تاریخی مسیحیت، هم در تاریخ بنی اسرائیل و هم زندگی و مرگ و رستاخیز عیسی مسیح است نه باور به یک متن (کتاب مقدس). با این حال، این دو ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. به لحاظ تاریخی، ما تقریباً هیچ چیز درباره عیسی مسیح نمی‌دانیم جز آنچه که در کتاب مقدس آمده است. از این رو الهیات مسیحی برای درک هویت و اهمیت عیسی مسیح ناگزیر است که با متنی دست و پنجه نرم کند که اطلاعاتی از او به دست می‌دهد. این موضوع سبب شده است که مسیحیت پیوند عمیقی با دانش نقادی کتاب مقدس و تفسیر آن، و به عبارت دیگر با تلاش‌هایی برای درک ماهیت ممتاز ادبی و تاریخی متون مقدس و نیز برای درک معنای آن متون پیدا کند.

معنای سنت و تفسیر کاتولیکی سنت:

واژه سنت در لغت به معنای چیزی است که به دیگری تحویل داده شده است. هر چند می‌تواند به معنای عمل تحویل دادن نیز باشد. ایرنئوس تاکید می‌کرد که کلیسای رسولان مخلصانه از قاعده ایمان پاسداری کرد و کتاب‌های قانونی به شرح آن پرداخت. این کلیسا از روزگار رسولان تا به امروز مخلصانه مُبَلِّغ همین انجیل بوده است. به عبارت دیگر؛ سنت، تضمین کننده ایمان به تعالیم اصلی رسولان است و سپری در برابر بدعت‌ها و بدنمایی‌های متون کتاب مقدس از سوی بدعت­گزاران است. از نظر کاتولیک‌ها، سنت صرفاً به معنای چیزی نیست که از نسلی به نسل بعد منتقل شده باشد. بلکه فرایند فعالانه تأمل است که به وسیله آن، بینش‌های الهیاتی یا معنوی، ارزش گذاری و ارزیابی، و از نسلی به نسل دیگر انتقال داده می‌شود.

فرجام شناسی عیسی:

برای فهم دقیق مفهوم آموزه فرجام شناسی آخرالزمانی در کلمات عیسی برخی از دانشمندان انواعی بیان کرده‌اند:

1ـ فرجام شناسی سازوار: مراد این است که تعالیم فرجام شناسانه عیسی آن گونه که در اناجیل عرضه شده است تنها به رخدادهای پایانی این جهان مربوط است و از این جهت سازگار با معنای دقیق فرجام شناسی نهایی است.

2ـ در برابر آن، فرجام شناسی تحقق یافته است که بنا بر آن عیسی ملکوت خدا را چنین فهمید که با آمدنش ملکوت خدا فرا رسیده است.

3ـ فرجام شناسی از پیش آغاز شده که شاید بهترین دیدگاه همین نوع است که از فحوای کلام عیسی در مورد ملکوت خدا درک می‌شود که او خود را در میانه نمایش پایانی عالم می‌دید.

فرجام شناسی اناجیل، پولس و نویسندگان عهد جدید:

بنا بر نقل اناجیل، فرجام شناسی عیسی هم چنین شامل رستاخیز مردگان و داوری نهایی است که به حیات ابدی برای درست کاران و کیفر ابدی برای انسان‌های ناصالح، منجر می‌شود. پولس به عنوان دومین مؤسس مسیحیت در مباحث فرجام شناسانه خود بر رستاخیز تاکید دارد. خداوند، روح‌القدس را جهت ضمانتی برای رستاخیز آینده، عطا کرده است.

شایان ذکر است، پایان‌نامه «بررسی مبانی الهیاتی بازگشت مسیح در تفسیر کاتولیکی از کتاب مقدس» پژوهش پایانی «جواد قاسمی»، برای اخذ مدرک کارشناسی ارشد دانشگاه ادیان و مذاهب قم است که در پاییز 1388 دفاع شده است و استاد راهنمای آن «دکتر مهراب صادق نیا» و استاد مشاور آن «دکتر احمدرضا مفتاح» است. /9193/ پ202/ی