برای تولید سبک شادی دینی، متولی و اتاق فکر نداریم

حجت الاسلام سید مهدی واعظ موسوی، کارشناس مشاور خانواده در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد به تشریح تفاوت‌های سبک زندگی اسلام با غرب پرداخت و گفت: در سبک زندگی اسلامی، بر خلاف سبک غربی، که انسان محور است، خدا محوریت دارد از این رو حتی یافته های علمی ما نیز با غرب متفاوت و بر اساس نگاه آیتی است در حالی که غرب نگاه استقلالی دارد.

وی با بیان این که ساختار تمدن اسلامی و غیر اسلامی در درجه اول، از باور و عدم باور به غیب متمایز می‌شود، افزود: ایمان به معنای باور به غیب است و باورهای ما همه غیبی است نه شهودی ولی انسان غربی به آنچه حس می‌کند ایمان می‌آورد از این رو فرهنگ و تمدنی که اسلام و غرب ارائه می‌دهند با یکدیگر تفاوت مبنایی دارند.

حجت الاسلام واعظ موسوی، توحید محوری را شاخصه اصلی سبک زندگی اسلامی دانست و اظهار داشت: به عنوان نمونه، در میهمانی، چون میهمان را حبیب خدا می‌دانیم، به فرموده امام رضا(ع) او را به خدمت نمی‌گیریم و تا حد امکان اجازه مشارکت در کارها را نمی‌دهیم ولی در نگاه غربی که متأسفانه در جامعه ما نیز نفوذ کرده و به ویژه در هتل‌ها و برخی میهمانی‌های بزرگ، مرسوم شده، میهمان خودش از خود پذیرایی می‌کند، غذا می‌آورد و می‌خورد در حالی که میزبان به راحتی نشسته است، این امر سبب شده در این‌گونه مجالس، به افراد مسن و ناتوان سخت بگذرد.

این کارشناس مسائل خانواده تصریح کرد: در سبک معماری غربی نیز این تفاوت دیده می‌شود، به طور مثال آن‌ها چون در فرهنگشان چیزی به نام پوشیدگی و یا محرم و نامحرم ندارند آشپزخانه‌ها را اپن می‌سازند ولی در فرهنگ ما که چنین ارزش‌هایی هست نباید این مسأله تقلید شود.

وی ادامه داد: در نمونه ای دیگر می‌توان به کارهای عام‌المنفعه اشاره کرد که یک مسلمان معمولاً برای رضای خدا و یا کسب ثواب معنوی از پول و سرمایه خود برای امور خیر می‌گذرد ولی انسان غربی می‌گوید چه لزومی دارد سرمایه خود را برای دیگران هزینه کنم؟

این کارشناس مسائل خانواده ادامه داد: همچنین اهل ایمان در عرصه عمران و آبادانی شهر و کشور خود می‌کوشند و احساس مسؤولیت دارند، چون ایمان به غیب دارند چیزی را برای لذت خود نمی‌سازند بلکه برای رضای خدا و خدمت مردم است در حالی که برای انسان غربی مسائل خلاف شرع، بخشی از زندگی شده است.

وقتی تولیدات دینی، مصرف روزانه داشته باشد جامعه سطحی نگر می‌شود

حجت الاسلام واعظ موسوی با اشاره به توصیه رهبر معظم انقلاب درباره پرهیز از سطحی نگری و سکولاریزم پنهان، تصریح کرد: سطحی نگری آسیبی جدی است که همیشه جوامع انسانی از جمله جامعه مسلمانان را تهدید کرده و می‌کند و از عدم آگاهی دقیق و عمیق نسبت به باورها و عقاید دینی نشأت می‌گیرد.

وی ادامه داد: وقتی جامعه هیجان مدار و دچار سطحی نگری دینی می‌شود، مردم چه در غم و چه در شادی در پی شور می‌روند و از مباحث اصیل و عمیق باز می‌مانند، منبرها خلوت و مداحی مراسم، شلوغ می‌شود و در نهایت ظواهر دینی پر رنگ‌تر از سنت‌های عمیق و مبنایی مطرح می‌شوند.

این کارشناس مذهبی با بیان این که تمدنی که بر این اساس حرکت کند سست، لرزان و غیرقابل اعتماد است، ادامه داد: برای پیشگیری از ترویج چنین حالتی مردم باید سطح آگاهی‌های خود را با مطالعه بیشتر ارتقا دهند، برای بحث‌های عمیق و عقلانی حوصله بیشتری به خرج دهند، رسانه‌ها و صدا و سیما نیز مردم را به سمت فکر ببرد نه مباحث سطحی دین، وقتی تولیدات دینی، مصرف روزانه داشته باشد جامعه سطحی نگر می‌شود.

چرا برای تولید سبک شادی دینی، متولی و اتاق فکر نداریم؟

وی در ادامه در مورد شیوه ابراز شادی و نشاط در جامعه، ابراز داشت: نیاز به جشن و شور و شادی بخشی از نیاز‌های انسان است که قطعاً باید بدان توجه شود اما در وهله نخست مفهوم جشن باید تبیین شود و بعد روش‌های اجرا و ابراز آن طرح ریزی شود.

این کارشناس مسائل خانواده بیان داشت: متأسفانه تصور برخی از جشن، ایجاد سر و صدا و هیجان است و توجه ندارند که هیجانات کاذب، به جای شادی، غم می‌آورد، همیشه برای ایجاد هیجان نیاز به سرو صدا نیست.

همه غم‌های ما به دلیل بیگانه بودن با خویشتن است

وی افزود: از نگاه دین، عید از «عود» به معنای بازگشت به خویشتن است چرا که همه غم‌های ما به دلیل بیگانه و دور بودنمان از خود است، انسان‌ها گاهی آنقدر از خود دور شده‌اند که با خود احساس غریبگی می‌کنند در حالی که اگر با خود آشتی کنیم بیشترین نشاط و انبساط خاطر را به همراه می‌آورد.

حجت الاسلام واعظ موسوی یادآور شد: محتوای سرودها و تصنیف‌ها، وسایل آهنگ و دیگر لوازم جشن نباید با نواهای غم و عزا یکی باشد که انسان نداند مجلس شادی است یا عزا، جشن‌های مذهبی ما آهنگساز ندارد و تقلیدی و سلیقه ای است هر کس هر چه بپسندد استفاده و اجرا می‌کند.

وی با تأکید بر این که جشن‌های فعلی بیشتر شور است تا جشن و این سر و صداهای مرسوم، انسان را روزبه روز از خودش دورتر می‌کند، افزود: ما هنوز حتی تعریف دقیقی از هیجانات مجاز در جشن‌ها نداریم؛ با این که جامعه دینی است اما برای تولید سبک شادی که از نیازهای مهم روح است، اتاق فکر نداریم.

حجت الاسلام واعظ موسوی تأکید کرد: هنوز معلوم نیست کدام ارگان نسبت به ساماندهی این مسائل مسؤولیت دارد، هر یک، وظیفه دیگری می‌داند و می‌گوید در حیطه وظایف ما نیست لذا به فرهنگ، سلیقه ای عمل و سبک‌های سلیقه ای ابداع می‌شود.

شور و هیجان باید در کنار عقلانیت پیش برود

وی، زمینه سازی برای ترویج شبهات و تغییر تدریجی فرهنگ را از آسیب‌های سطحی نگری جامعه دانست و گفت: از مراکز مهم و اثرگذار، صدا و سیما است که باید نسبت‌ها را در برنامه‌ها تنظیم کند؛ به عنوان مثال، در روزهای تاسوعا و عاشورای هر سال از صبح تا شب به پخش مراسم سینه زنی و عزاداری(شور )می‌پردازد.

حجت‌الاسلام واعظ موسوی ادامه داد: درست است که این‌ها لازم است اما در کنار آن باید برانگیختگی به سمت فکر هم باشد، می‌توان میزگردی با حضور اندیشمندانی از نقاط مختلف جهان در خصوص مباحث مرتبط با قیام امام حسین(ع) تشکیل داد تا جوان، نظرات شرق‌شناسان و مذاهب مختلف را ببیند و بشود و به هویت خود پی ببرد وگرنه با شبهاتی چون مرده پرستی به نهضت حسینی می‌نگرد و دچار لغزش می‌شود.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: از سوی دیگر، صدا و سیما در پرورش مداحان به این شکل کنونی و بزرگنمایی آنان مقصر است، بزرگ‌ترین مجالس مذهبی ما در گذشته، واعظ محور بوده است در حالی که اکنون مداح محور شده و بیشترین وقت مجلس در اختیار مداح است، این مسائل سبب ریزش محتوایی در عین کثرت ظاهری هیئت‌ها می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: شور و هیجان در کنار عقلانیت پیش برود، این افراط‌‌‌ها به ضرر ما تمام شده و به جای سود، به فرهنگ دینی ما ضربه می‌زند و ریزش ایجاد می‌کند./930/پ201/ن