التزام به اخلاق ضامن تحقق فقه و حقوق اسلامی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام والمسلمین علی اکبر رشاد، سخنران پیش از خطبه‌های نماز جمعه این هفته تهران با اشاره به بداخلاقی‌های اخیر در بین مسؤولان و مردم، این بداخلاقی‌ها را محکوم کرد و به بیان راهکارهایی برای حل مشکل اخلاق در جامعه ایران پرداخت و خواستار تأسیس پارلمان اخلاق برای وضع موازین اخلاقی در جامعه شد.

وی در ادامه با بیان اینکه دین اسلام یک دستگاه جامع معرفتی و معیشتی است، هندسه دین را مشتمل بر چهار ضلع «بینش و عقاید و الهیات»، «منش و اخلاق»، «کنش و رفتار و احکام آن» و «دانش و علوم» ترسیم کرد و تبعیض در هر یک از اضلاع را تبعیض در دین عنوان کرد.

رییس شورای عالی حوزه علمیه تهران پذیرش بخشی از دین و ترک بخش دیگر را جائز ندانست و با بیان اینکه تبعیض در دین سبب ناکارایی دین و ناکامیابی رسالت انبیای الهی می‌شود، گفت: اگر تنها در درون به عقاید معتقد باشیم اما به احکام در برون ملتزم نباشیم دین ناقص است.

تنها رسالت نظام قانون‌گذاری و اعمال قوانین نیست

وی افزود: اگر از اخلاق غافل شویم و تنها بر فقه اصرار بورزیم دچار مشکل می‌شویم چراکه مردم را با الزامات مواجه می‌کنیم و ضلع دیگر دین که اخلاق است مغفول می‌ماند؛ اگر بخواهیم رسالت نبوی تحقق پیدا کند، دین جواب بدهد و اهداف دین محقق شود، باید همه ابعاد دین اجرا شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد به رسالت خاص نظام اسلامی اشاره کرد و با بیان اینکه نظام تنها رسالت قانونگذاری و اعمال قوانین ندارد، گفت: حکومت موظف است به اخلاق مردم هم بپردازد و موازین اخلاقی را در جامعه اعمال کند که اگر اخلاق را به حاشیه برانیم، جامعه را آرام آرام به سوی سکولاریسم خواهیم راند و احکام و شریعت به قانون بی‌روح تبدیل می‌شود.

وی با بیان اینکه التزام به اخلاق تحقق فقه و حقوق اسلامی را ضمانت می‌کند، به بیان ترجیهات اخلاقی پرداخت و گفت: اخلاق رخنه‌پوش فقه است و در برخی از صحنه‌ها و عرصه‌ها اگر از حقوق و برخورد قضایی و فقهی کاری برنیامد، نوبت اخلاق است که اخلاق مشکل را حل می‌کند؛ در زمینه‌هایی که عاطفه حضور پررنگ‌تری دارد آنجا اخلاق کارآمدتر از حقوق است.

سهم اخلاق در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها به خوبی ادا نشده است

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: هر آنچه در جامعه قانون بگذاریم،‌بخشنامه صادر کنیم و مأمور بالای سر کاسب بگذاریم اگر خواست تخلف می‌کند؛ گرانفروشی در برخی مناطق خلاف قانون نیست، اما خلاف اخلاق است، بی‌انصافی و بی‌دقتی نسبت به طبقات محروم جامعه اگرچه به لحاظ حقوق و فقه ایراد نداشته باشد اما به لحاظ اخلاقی ممنوع است.

وی با بیان اینکه اخلاق پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله یکی از معجزات آن حضرت بود، گفت: اخلاق بسیاری از ناهنجاری‌ها را حل می‌کند که حقوق نمی‌تواند، همه حقوق و فقه و همه اخلاق و قواعد تهذیبی را باید یکجا و همزمان اعمال کنیم که اخلاق در برخی مواقع کارایی بیشتری داشته و فطرت در آموزه‌های اخلاقی حضور بیشتری دارد.

حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد افزود: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با ابزار اخلاق بر مشکلات و موانع فائق آمد، به اعتبار موازین اخلاقی با مردم مواجه شد و با اخلاق جامعه منحط جاهلی را به یک جامعه مترقی متعالی الهی توحیدی پیشرفته که بانی یک تمدنی عظیم در تاریخ بشر شد، بدل کرد.

وی با اشاره به اینکه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، اسلام را با عقاید، احکام و اخلاق پیش برد اما قرآن بر اخلاق آن حضرت تأکید بیشتری فرموده است، گفت: اخلاق مایه آرامش روحی و امنیت فردی و اجتماعی است و باید تأسف خورد که این ضلع از دین در جامعه ما مغفول مانده است و سهم اخلاق در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها به خوبی ادا نشده است.

حق اخلاق در مقام نظر و عمل ادا نشده است

رییس شورای عالی حوزه تهران با بیان اینکه نه در دانشگاه‌ها و نه در حوزه‌های علمیه، آنچنان که باید به مباحث معرفتی، نظری و مبنایی اخلاق نپرداخته و نمی‌پردازیم و حتی یک رشته به عنوان رشته تخصصی اخلاق در حوزه‌ها نداریم، از مراجع تقلید که تالی تلو معصومین علیهم السلام و نواب امام زمان علیه السلام هستند، فقها،‌اساتید دروس خارج و اساتید دروس عالی حوزه تقاضا کرد که هفته‌ای یک جلسه درس اخلاق بگذارند.

وی با اشاره به اینکه حق اخلاق در مقام نظر و عمل ادا نشده است، افزود: در حوزه علمیه قم که کانون و ملجأ و مورد اطمینان و امید شیعه است و نور هدایت از آن به سراسر جهان پرتوافکنی می‌کند و امروز جهان چشمش را به آنجا دوخته است چند بحث اخلاقی فنی برگزار می‌شود؟ در حوزه تهران، حوزه مشهد و اصفهان چطور؟ هست اما بسیار کم است.

حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد با طرح این سؤال که آیا ایرادی دارد به همان اندازه که به جا و حق به فقه می‌پردازیم به اخلاق هم بپردازیم و هر مرجع تقلید، استاد سطح خارج و عالی حوزه هر پنج جلسه فقه و اصول یک جلسه درس اخلاق برگزار کنند، گفت: توقع ما از یک جامعه علوی تحقق اخلاق علوی است.

وی اظهار کرد: ‌جامعه ما در سراسر جهان باید نماد اخلاق تلقی شود چراکه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نماد اخلاق است، اما متأسفانه جامعه نماد دروغ، دورویی، افترا و بداخلاقی شده است و مردم نسبت به هم جهات اخلاقی را رعایت نمی‌کنند، هیچ میزانی در مطبوعات رعایت نمی‌شود و راحت به هم تهمت می‌زنند و بدون اثبات هر مطلبی به راحتی آن را تیتر می‌کنند و دیگران را مورد هجمه قرار می‌دهند.

فساد اقتصادی و فجایع انتخاباتی ناشی از بداخلاقی‌ها است

این استاد حوزه و دانشگاه، شیوع عرفان‌واره‌ها و فساد اقتصادی در جامعه را ناشی از بداخلاقی‌ها دانست و گفت: همه فسادهای اقتصادی و رانت‌خواری‌ها که کم و بیش شایع شده است، خلاف شریعت و نقص قانون نیست، فساد اقتصادی خلاف اخلاق است؛ اگرچه برخی از عنوان‌های فساد اقتصادی جنبه حقوقی و فقهی دارد و خلاف شرع است اما برخی ظاهرا ممکن است خلاف شرع نباشد اما خلاف اخلاق هست.

وی با بیان اینکه بخش عمده‌ای از فجایع انتخاباتی که در جامعه ما رخ می‌دهد از بداخلاقی‌ها است، افزود: ممکن است نکاتی را مطرح کنم که رسانه‌ها از آن سوء استفاده کنند اما باید گفت که بداخلاقی‌هایی که گاهی از سوی برخی چهره‌ها و شخصیت‌هایی سیاسی رخ می‌دهد نشان می‌دهد که جامعه دچار انحطاط اخلاقی شده است و ما حق اخلاق را به خوبی ادا نکرده‌ایم.

حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد تصریح کرد: باید باور کنیم که اخلاق یکی از اضلاع هندسه دین است و باید به همان اندازه که به عقاید و احکام التزام داریم به اخلاق هم اهتمام کنیم و بیش از همه باید چهره‌ها و برگزیدگان جامعه، مقامات سیاسی، مدیران، علما، استادان دانشگاه‌ها، معلمان، مدیران و گروه‌های مرجع به این امر ملتزم باشند.

هنوز باور برخی نشده که اخلاق بخشی از دین است

وی با بیان اینکه هنوز باور برخی نشده که اخلاق بخشی از دین است، گفت: یک روحانی و امام جمعه باید در یک محل یک یا دو جلسه درس اخلاق بگوید، اما بیش از آن باید اخلاق را در کوی و برزن ترویج کند همان‌طور که شیخ الاستاد آیت‌الله آقا مجتبی تهرانی چنین بود و رفت و آمد ایشان در بازار مروج اخلاق بود.

رییس شورای عالی حوزه علمیه تهران خاطرنشان کرد: حضرات اساتید و علما در قم و مشهد رسوب نکنند، از فضلای تهرانی قم و علما و اساتیدی که در قم مشغول به تدریس و خدمت هستند تقاضا می‌کنم و آنان را دعوت می‌کنم منت بگذارند و به تهران مهاجرت کنند که تهران پایتخت انقلاب و ام القرای جهان اسلام است و به آنان نیاز دارد.

حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد با بیان اینکه جوان‌های تهرانی بی‌پناه هستند و پیوسته بمباران می‌شوند و بی‌امان مورد هجوم فرهنگی دشمنان قرار می‌گیرند، از بزرگان حوزه خالصانه دعوت کرد که به تهران بیایند و این بی‌پناهان را پناه دهند.

وی بر رعایت موازین اخلاقی در رفتارها و مناسبات تأکید کرد و افزود: همانطور که پارلمان حقوق قانونگذار و مجلس شورای اسلامی داریم، برای پر کردن خلأ اصولی خلاق، نیازمند یک پارلمان اخلاق هستیم که موازین اخلاقی را مضبوط کند و همان‌طور که قانون وضع می‌کنیم موازین اخلاقی را هم منقح و وضع کنیم و در جامعه اسلامی ترویج دهیم. /920/پ201/ج