استادیار دانشگاه تهران:
فرقه‌گرایی بزرگ‌ترین مشکل جنبش‌های اسلامی است
خبرگزاری رسا ـ استادیار دانشگاه تهران به بررسی جنبش اخوان‌المسلمین پرداخت و با بیان اینکه این جنبش در مسائل تشکیلاتی خود بر اساس اشتراک در اصول و تساهل و تحمل در مسائل خلافی، عمل می‌کند، از فرقه‌گرایی به عنوان بزرگ‌ترین مشکل جنبش‌های اسلامی نام برد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام داوود فیرحی، استادیار دانشگاه تهران، شنبه شب در نشست علمی «جریانهای مذهبی سیاسی در جهان عرب امروز» که در مؤسسه فرهنگی فهیم برگزار شد، گفت: جریان سنتی که «مصطفی صبری» آخرین بازمانده آنان است و جریان سکولار با دو الگوی «کمالی» و «جمالی» (راست و چپ) در کشورهای عربی شکل گرفته و وجود دارد.
وی افزود: غیر از این دو جریان دو جریان جنبش جدید سلفی که جنبش بسیار پرتحرکی است و جریان دیگری معروف به جنبش‌های اخوانی متأثر از جریانهای اخوان‌المسلمین در جهان معاصر عرب فعالیت می‌کنند.
این نویسنده و پژوهشگر حوزوی خاطرنشان کرد: سه جریان سلفی، سنتی و اخوانی اسلام‌گرا هستند، و جریان سکولار راست و چپ این گونه نیستند.
وی ادامه داد: امروزه سلفی‌های جدید و جنبش اخوانی دو جریان تأثیرگذارند، جنبش‌های سلفی نیز به دو شاخه سلفی‌های وهابی و سلفی‌های بیرون از نفوذ عربستان تقسیم می‌شوند، این سلفی‌های بیرون از نفوذ عربستان در جهان گسترده شدند و برد بالایی دارند.
هنر جنبش اخوان‌المسلمین در تشکیلات‌محور بودن آنان است
حجت‌الاسلام فیرحی با اشاره به اینکه هنر جنبش سلفی در رادیکالیزم و افراطی‌گری آنان است، گفت: بیشترین دشمنی سلفی‌های با علوم انسانی است.
وی ابراز داشت: هنر جنبش اخوانی در تشکیلات‌محوری آنان است، در تمام کشورهایی که دگرگونی صورت گرفته است مانند مصر، تونس، سوریه، یمن، اردن و عربستان جنبش‌هایی با روح اخوانی اتفاق افتاده است.
استادیار دانشگاه تهران گفت: این روح جنبش اخوانی فراگیر است و این هنر اخوان است که میان طیف سلفی‌ها و سکولارها قرار دارد.
وی ادامه داد: اخوان‌المسلمین از ابتدای پیدایی خود به شدت به سمت دمکراتیک و پیروی از قانون گرایش یافته است.
حجت‌الاسلام فیرحی با بیان اینکه دموکراسی اخوانی با شعار جامعه اسلامی و دولت مدنی یکی از دستاوردهای مهم اخوان‌المسلمین است، خاطرنشان کرد: اخوان‌المسلمین ایده جدیدی را دنبال می‌کند تا بتواند دین و دمکراسی را با هم جمع کند.
صبر و تدریج در کار تشکیلاتی ایده مهم اخوان‌المسلمین است
وی گفت: از شعارهای اخوان‌المسلمین استقلال دین، با مظهریت الازهر، از دولت و استقلال ارتش نسبت به سیاست است.
این نویسنده و پژوهشگر حوزوی ابراز کرد: تا کنون در تمام کشورهای خاورمیانه ارتش به دنبال حراست از مرزها نبود، بلکه آن‌چه برای آنان مهم بود ارتش بازوی سرکوب معارضان با حاکمان بود، همچنین استخبارات کشورهای عربی خاورمیانه نیز بر اساس حفظ امنیت حاکم عمل می‌کردند.
وی گفت: در تفکر اخوان ارتش به سمت حفظ منافع حاکم طراحی نشده است، بلکه ارتش به عنوان حافظان نهادهای حساس کشور و تمامیت ارضی انجام وظیفه می‌کنند.
حجت‌الاسلام فیرحی با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های جریان اخوان‌المسلمین آمادگی برای تجدید و بازنگری در فکر است، ادامه داد: یکی از مشکلات جنبش‌های جهان اسلام تغییر نیافتن ایده‌های ابتدایی و عدم آمادگی برای ورود به مسائل جدید است.
وی افزود: برتری دیگر اخوان‌المسلمین تشکیلاتی بودن این جنبش است، صبر و تدریج در کار تشکیلاتی ایده مهم اخوان‌المسلمین محسوب می‌شود، آنان می‌گویند واقعیات امروز رویاهای دیروز هستند و رویاهای امروز تبدیل به واقعیات فردا خواهند شد.
اخوان‌المسلمین از نظر اقتصادی پشتوانه دارد
استادیار دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: نخستین مرشد اخوانی‌ها «حسن‌البنا» بود؛ در سال 1928 این جنبش را تشکیل دادند تا امروز که «محمد بدیع» مرشد امروز اخوان‌المسلمین است، اخوانی‌ها در زمان حسن‌البنا گرایش‌های شدید سلفی داشتند و گروه‌های نظامی تشکیل دادند.
وی گفت: اخوان بر اساس این گرایش به نظامی‌گری به صورت مستقل با اسرائیل درگیر شدند و در واقع رهبران امروز غزه جزو همان گروه نظامی اخوان‌المسلمین هستند.
حجت‌الاسلام فیرحی بیان داشت: پس از مدتی این جنبش به اندیشه‌های سیدقطب روی آورد که گرایش به مقابله با غرب از نتایج آشنایی با تفکر سیدقطب بود.
وی با بیان اینکه به تدریج اندیشه‌های تکفیری و تندروانه در جنبش اخوان‌المسلمین کم‌رنگ شد، اظهار داشت: این جنبش به تدریج به دمکراتیک شدن روی آورد، اخوان‌المسلمین پیش از وارد شدن به حوزه سیاست از حوزه اجتماعی آغاز کرد.
این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: اخوان‌المسلمین از نظر اقتصادی پیشرفت کرده است، این جنبش به این نتیجه رسید که بدون پشتوانه اقتصادی نمی‌تواند راه به جایی ببرد و بر اساس زکات اقتصاد خود بنا نهاده است.
اخوان‌المسلمین دارای دو تشکیلات ملی و بینالمللی است
وی ابراز داشت: اخوان‌السملین دارای بزرگ‌ترین بیمارستان‌های مستقل از دولت در کشورهای مختلف است، این جنبش با حضور تشکیلاتی قدرتمند، زلزله قاهره را مدیریت کرد.
حجت‌الاسلام فیرحی با اشاره به اینکه اخوان‌المسلمین دارای دو تشکیلات ملی و بینالمللی است، افزود: اخوان‌المسلمین مصر خود عضو تشکیلات بینالمللی است، اخوان‌المسلمین رهبرمحور نیست، بلکه شورامحور است و به این دلیل با تغییر رهبران، این جنبش دچار آشفتگی نمی‌شود.
وی گفت: فرقه فرقه و گروه گروه شدن مشکل عمده جنبش‌های جهان اسلام است، اخوان در مسائل تشکیلاتی خود بر اساس اشتراک در اصول و تساهل و تحمل در مسائل خلافی، عمل می‌کند.
استادیار دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: اخوان‌المسلمین نه اشعری و نه معتزلی است، بلکه مشترکات این دو مذهب را دنبال می‌کند اما اختلافات را جزو فروع می‌داند و معتقد است که می‌توان این اختلافات را از طریق شورایی حل کرد.
وی افزود: اخوان‌المسلمین دارای مجلس‌هایی در هر استان است که اعضای آن از سوی اخوانیان انتخاب می‌شود، اما بر اساس جمعیت هر استان تعدادی برای مجلس شورای ملی اخوان‌المسلمین انتخاب می‌شوند که سالانه دوبار تشکیل جلسه می‌دهد.
اخوان‌المسلمین نگاه مثبتی به انقلاب اسلامی ایران دارد
حجت‌الاسلام فیرحی بیان داشت: 15 نفر از اعضای مجلس شورای ملی اخوان به عنوان مکتب ارشاد انتخاب می‌شوند و از میان این 15 نفر نیز یک نفر به عنوان مرشد اخوان‌المسلمین در مدت 5 سال انتخاب می‌شود.
وی گفت: اخوان‌المسلمین چندین برابر از آن‌چه که شناخته شده فعالیت دارد و گستره فعالیت این تشکل برای ما ناشناخته است.
این نویسنده و پژوهشگر حوزوی ابراز کرد: اخوان‌المسلمین نگاه مثبتی به انقلاب اسلامی ایران دارد، بحث‌هایی مانند شجاعت و انقلابی‌گری را می‌پذیرد اما با دو نظریه امامت و تئوری ولایت فقیه مخالفت می‌ورزد.
وی گفت: اخوان‌المسلمین به شدت با اسرائیل مخالف است، اما از طرفی بر اساس قانون بیشتر کشورهای عربی که اسرائیل را به رسمیت شناخته‌اند، کاری صورت نمی‌دهد زیرا بر خلاف اصول آنان محسوب می‌شود./914/پ201/ی
ارسال نظرات