گزارشی از فعالیت های حوزه علمیه مرند

حجت الاسلام غلامرضا انامق‌نژاد، مدیر حوزه علمیه صاحب‌الزمان(عج) شهرستان مرند در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا در تبریز به تشریح فعالیت های این مرکز علوم دینی پرداخت و اظهار داشت: پرداختن به مسأله تهذیب و تزکیه نفس به موازات تحصیل علوم دین، جزو مواردی است که همواره مورد سفارش بوده است.

وی خاطرنشان کرد: برگزاری دروس اخلاق، یکی از مؤلفه های مهم در جهت تزکیه نفوس از رذایل و معاصی است، سیره مستمر علمای سلف در حوزه های علمیه نیز مبنی بر تشکیل جلسات ویژه موعظه و تذکر مسائل اخلاقی است، ضرورت وجود چنین جلساتی در حوزه های علمیه، امری است که همواره مورد تاکید رهبر نیز بوده است.

برگزاری مستمر جلسات اخلاق

حجت الاسلام انامق‌نژاد با اشاره به این‌که به طور متوسط در هر هفته دو جلسه اخلاقی با حضور اساتید و علمای برجسته استانی و کشوری در حوزه علمیه صاحب‌الزمان(عج) شهرستان مرند برگزار می شود، گفت: این جلسات در مرند برخلاف امر رایج در بسیاری از مدارس علمیه که در روز پایانی هفته برگزار می شود، در روزهای شنبه و سه شنبه در ساعات بانشاط روز با حضور و استقبال قابل توجه طلاب همراه است.

وی با بیان این‌که فاصله زمانی میان این دو جلسه اخلاقی آثاری ارزشمند در روند تحصیل طلاب داشته است، افزود: این در حالیست که طرح دُعات یا مذکرین نیز در کنار برگزاری جلسات اخلاقی مورد توجه است، یکی از آثار این طرح تقویت حسّ مسؤولیت پذیری در طلاب است که در دروس اخلاق به آن تاکید می شود.

مدیر حوزه علمیه صاحب‌الزمان(عج) شهرستان مرند با اشاره به آیه قرآنی« وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْر»، گفت: این طرح در راستای ترویج فریضه امر به معروف به صورت متمرکز و همگانی برگزار می شود، بدین صورت که از میان خود طلاب، افرادی به صورت خودجوش و داوطلب معین می شوند تا برای یادآوری امور «خیر»، از جمله جلسات اخلاق، نماز شب، نمازهای جماعت و ... سایر طلاب را با مراعات تمامی شرایط امر به معروف، دعوت کنند.

حجت الاسلام انامق‌نژاد افزود: این افراد به صورت دوره ای تغییر می کنند تا تمامی طلاب از این فیض عظیم بهره مند شده و برای امور بزرگتر در دایره وسیع‌تر جامعه بشریت، آماده شوند، همچنین این طرح موجب شده تا مقدمات کلاس آموزش عملی احکام با موضوع امر به معروف و نهی از منکر فراهم شود.

وی با بیان این‌که بسیاری از مبانی عملی و ذی‌طلبگی در دوران تحصیل طلاب علوم دینی یادآوری می شود، ادامه داد: از جمله برکات طرح دُعات یا مذکرین، کادرسازی از میان طلاب جهت انجام امور فرهنگی و پژوهشی بود که با تذکر و توجیه افراد مذکِر ، از 3 نفر به 18 نفر افزایش یافت.

انتشار گاهنامه «ندای فطرت»

حجت الاسلام انامق‌نژاد برگزاری جلسه شرح ادعیه در بین الصلاتین، شرح احادیث اصول کافی، دیدار با علما، برگزاری جلسه انس با طلاب، آموزش روضه خوانی و مرثیه سرایی، حضور مدایران حوزوی در حجره‌های طلبگی، برگزاری مسابقات قرآنی، زیارت امام زاده احمد(ع)، انتشار گاهنامه «ندای فطرت» را از دیگر برنامه‌های فرهنگی و تهذیبی این مرکز علوم دینی برشمرد.

حجت الاسلام غلامرضا انامق‌نژاد، در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: ضرورت مسأله مشاوره طلاب با اساتید خود در دوران تحصیل علوم دینی بر کسی پوشیده نیست، از این رو مدرسه علمیه مرند اقدام به اجرای طرح مشاوره چهره به چهره و غیرحضوری طلاب با اساتید کرده است.

برگزاری جلسات مشاوره تحصیلی و اخلاقی

وی با اشاره به این‌که اساتید مشاور در برنامه ریزی روزانه هر طلبه نیز بنا به اقتضای سنی و پایه تحصیلی فعالیت دارند، خاطرنشان کرد: اغلب قریب به اتفاق طلاب مدرسه از مشورت با اساتید در امر برنامه ریزی بهره های فراوانی برده اند که تأثیر آن در رفتار، گفتار و منش طلاب مشهود است.

حجت الاسلام انامق‌نژاد افزود: طلاب مدرسه به صورت حضوری و در بعضی موارد از راه مکاتبه‌ای در برنامه ریزی خود، راهنمایی خواسته و در موارد متعددی، مشورت کرده و برنامه خود را بازنگری می کنند، مشاوره ها عموما به صورت چهره به چهره و در محیطی آرام صورت می گیرند و سعی شده مطابق با آیات و روایات و سیره علمای ربانی باشد.

مدیر حوزه علمیه صاحب‌الزمان(عج) مرند افزود: نکته قابل توجه در اجرای طرح مشاوره تحصیلی طلاب مرند، این است که به دور از اصول روانشناسی غربی بوده و منطبق بر قواعد متقن اسلامی برگرفته از کتاب و سنت است، افزون بر این‌که در طول سال تحصیلی از مشاوران مقطعی و اساتید اعزامی از حوزه‌های علمیه بزرگ کشور نیز استفاده می شود.

ضرورت ارتقای سواد قرآنی طلاب علوم دینی

وی در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح برنامه‌های قرآنی این مرکز پرداخت و خاطرنشان کرد: با توجه به ضرورت فراگیری سواد قرآنی طلاب و تاکید فراوان مقام معظم رهبری بر این امر، واحد قرآن و عترت مدرسه اهتمام جدی بر برگزاری سلسله جلسات آموزشی از روخوانی تا صوت و لحن داشته است که با استقبال خوب طلاب مواجه شده‌ایم.

حجت الاسلام انامق‌نژاد آموزش روخوانی و روانخوانی، ترتیل، صوت و لحن، اذان و تواشیح را از جمله دوره‌های آموزشی قرآنی این مرکز علوم دینی برشمرد و گفت: برگزاری محفل انس با قرآن، محفل انس با ثقلین، مسابقات قرآنی، آموزش روضه خوانی و مرثیه سرایی، جلسه هفتگی توسل و زیارت آل یاسین در عصرهای جمعه به همراه مناجات با امام زمان(عج) از دیگر برنامه های حوزه است.

وی با اشاره به فعالیت های هیأت عزاداری طلاب حوزه علمیه مرند با عنوان بقیه الله الاعظم افزود: دعوت از مداحان و سخنرانان برجسته، طراحی ویژه نامه، هماهنگی با واحد آموزش جهت استفاده علمی از مناسبت های مذهبی، هماهنگی با واحد پژوهش جهت بهره برداری تحقیقی و پژوهشی و حرکت دسته عزاداری طلاب در سطح شهر از جمله برنامه های این هیأت عزاداری است.

مدیر حوزه علمیه صاحب‌الزمان(عج) مرند تصریح کرد: با توجه به اهمیت و نقش توسل به ساحت مقدس اباعبدالله الحسین(ع)، و تاکید خاصه معصومین علیهم السلام و سیره علمای ربانی، از اول ماه محرم تا بیستم ماه صفر هر روز بعد از نماز صبح، زیارت عاشورا به همراه توسل دسته جمعی قرائت می شد.

وی برگزاری کارگاه تصحیح الصلاه، کارگاه تجزیه و ترکیب قرآن با رویکرد تربیتی، کارگاه تجزیه و ترکیب ادعیه و احادیث با صبغه ترجمه و مفاهیم، تلاوت نور روزانه یک صفحه از قرآن را از دیگر برنامه های فرهنگی و قرآنی حوزه علمیه صاحب‌الزمان(عج) مرند برشمرد.

آشنایی با روش های مطالعه

حجت الاسلام انامق‌نژاد، با بیان این‌که طلاب این مرکز علوم دینی همه ساله در کارگاه‌های آموزشی روش مطالعه شرکت می کنند، اظهار داشت: در ابتدای سال تحصیلی، جلسات متعددی جهت آموزش روش مطالعه از دیدگاه علما و بزرگان که از کتاب و سنت اخذ می شود، برگزار شد.

وی افزود: اوقات متعددی برای مشاوره خصوصی به طلاب برای آموزش نحوه مطالعه طلاب، اختصاص داده شده، بدیهی است که مطالعه اگر با روش های صحیح و اصولی باشد، سطح علمی طلاب به لحاظ کیفی، رشد کرده و در مدت زمان کوتاه، حجم زیاد و همراه با کیفیت مناسب ماندگاری بالا را به ارمغان می آورد.

حجت الاسلام انامق‌نژاد با اشاره به اهمیت پیش مطالعه در برنامه‌های آموزشی طلاب مرند گفت:آنچه در برنامه های آموزشی این حوزه از اهمیت فوق العاده برخوردار است، سیر مطالعه دروس حوزوی است که سعی شده سیره علمای معاصر در فراگیری علوم به ویژه مسأله پیش‌مطالعه قبل از حضور کلاس درس استاد تبیین شود.

وی افزود: از آنجایی که درک مطلب و فهم عمیق مطالب در دروس حوزوی اصل بسیار مهم محسوب می شود، در پیش مطالعه فرآیندی بوجود می آید که ذهن طلبه آرام آرام فعال شده و همان حالتی که در فراگیری درس خارج مطلوب است از پایه های ابتدایی تحصیل در حوزه، به تدریج شکل گرفته و به همان جهت سوق داده می شود.

مدیر حوزه علمیه صاحب‌الزمان(عج) شهرستان مرند با اشاره به روند خلاصه نویسی و یادداشت برداری از کلاس‌های درس از سوی طلاب این مرکز گفت: طلاب حوزه علمیه مرند در ادامه راه علمای سلف اهتمام ویژه‌ای به مباحثه دارند، این امر باعث می شود تا درس بطور کامل و جامع در ذهن طلبه راسخ و تثبیت شود.

حجت الاسلام انامق‌نژاد ادامه داد: از دیگر برنامه های آموزش دروس حوزوی، تقریر دروس است که روز بعد از تدریس استاد و قبل از شروع درس جدید، بعد از مطالعه و مباحثه، یک بار دیگر درس استاد برای سایر طلاب تقریر و بیان می شود که این امر سبب تثبیت بیشتر درس در اذهان می شود. در این مرحله نیز بخش آموزش طلاب را تشویق به این سنت فراموش شده در حوزه های علمیه کرده و این امر با استقبال پرشور طلاب به‌ویژه پایه اول روبرو شده است.

تشکیل گروه‌های پرسش و پاسخ

وی از تشکیل گروه‌های پرسش و پاسخ در این مرکز علوم دینی خبر داد و گفت: این طرح در راستای رشد کیفی تحصیل و رفع اشکالات درسی و همچنین فعال شدن ذهن کاوشگر طلبه، با موضوعات مختلف و همچنین زمان، مکان و افراد مشخص، تشکیل اجرایی می شود.

مدیر حوزه علمیه صاحب‌الزمان(عج) مرند در پایان خاطرنشان کرد: میانگین نمرات طلاب در امتحانات خرداد سال تحصیلی 90-89 حوزه علمیه مرند 43/12 بود که با برنامه‌ریزی‌های منسجم آموزشی معدل امتحانات نیم سال اول در سال تحصیلی 91-90 به   11/18 رسید.

وی با بیان این‌که شرکت 18 نفر از طلاب این مرکز سال گذشته در المپیاد آموزشی پژوهشی حوزه علمیه استان آذربایجان شرقی شرکت کردند و 14 نفر در مرحله اول پذیرفته شدند، گفت: طلاب این مرکز توانستند بالاترین درصد پذیرفته شدگان به مرحله دوم در استان، رتبه دوم از میانگین امتیاز نهایی المپیاد، رتبه اول در میان کل پایه سوم استان و رتبه سوم در میان کل پایه اول استان را کسب کنند.

تدوین بیش از 500 پژوهش‌ علمی

مدیر حوزه علمیه صاحب الزمان(عج) مرند به تشریح فعالیت‌های پژوهشی این مرکز علوم دینی پرداخت و اظهار داشت: از ابتدای سال تحصیلی جدید برای هر یک از طلاب پرونده و کد پژوهشی تشکیل شده که ثمره این طرح در سال تحصیلی گذشته، بیش از 500 پژوهش‌ علمی با احتساب تحقیقات کلاسی بوده است.

وی از برگزاری کارگاه آموزشی احکام عملی برای طلاب تمامی پایه‌های تحصیلی خبر داد و گفت: با توجه به اهمیت بسیار یادگیری فقه و مسائل مبتلابه و همچنین آشنایی کاربردی و عملی احکام، از ابتدای سال تحصیلی هر روز بعد از نماز عصر، دقایقی به آموزش عملی احکام از ابتدای رساله عملیه، اختصاص داده شد.

حجت الاسلام انامق‌نژاد تقلید، طهارت و نجاست، وضو، غسل، تیمم، احکام جبیره، مبانی اوقات نماز، احکام تجهیز میت، احکام عقیقه و ذبح اسلامی را از جمله مباحث طرح شده در این کارگاه یاد کرد و گفت: با مرور زمان این جلسات روزانه تبدیل به جلسات هفتگی با مدت زمان بیشتر شد که در این جلسات شاهد تدریس اساتید مبرز در فقه و مشارکت فعال طلاب بوده ایم.

مدیر حوزه علمیه صاحب الزمان(عج) مرند برگزاری کارگاه تاریخ و مقتل شناسی، کاربردی کردن دروس و اجرای آیین نامه های پژوهشی را از دیگر فعالیت های این معاونت برشمرد و گفت: در طول سال تحصیلی تجزیه افعال خطبه غدیریه، افعال دعای کمیل، افعال بخش آخر دعای عرفه و همچنین تلخیص نموداری صرف، نحو مقدماتی، تجوید، نیمه دوم جزء 30، تجزیه و ترکیب احادیث، صحیفه سجادیه و آیات قرآن برای طلاب پایه اول تکلیف شده است.

فعالیت 25 گروه مطالعاتی

وی تلخیص نموداری دروس، تحقیق در موضوعات درس عقاید، ارائه تکالیف پژوهشی و تجزیه و ترکیب از ابتدای قرآن را از جمله تکالیف پژوهشی طلاب پایههای دوم و سوم دانست و گفت: 25 گروه مطالعاتی طلاب در پایه‌های مختلف تشکیل شده که حاصل فعالیت این گروه‌ها ارتقای سطح معلومات فقهی طلاب بوده است.

حجت الاسلام انامق‌نژاد همچنین از تجهیز اتاق رایانه حوزه علمیه مرند به بسته‌های نرم افزارهای مؤسسه نور خبر داد و گفت: سایت کامپیوتری حوزه همه روزه در اختیار طلاب محقق این مرکز قرار گرفته است، افزون بر این‌که دوره‌های آموزشی مهارت‌های هفت گانه سواد رایانه‌ای ویژه طلاب برگزار می شود.

اردوهای زیارتی و سیاحتی

مدیر حوزه علمیه صاحب الزمان(عج) مرند برگزاری اردوهای سیاحتی و زیارتی را از جمله برنامه های اجرای حوزه برشمرد و گفت: سال گذشته سفر زیارتی به شهر مقدس قم و دیدار با مراجع عظام تقلید، بازدید از حجره حضرت امام خمینی(ره)، زیارت قبرستان شیخان، بازدید از مدرسه فیضیه، بازدید از منزل ملاصدرا در شهر کهک، زیارت امام زاده نورعلی در روستای کرمجگان، بازدید از نمایشگاه کتاب را در برنامه های اردویی داشته ایم.

وی زیارت امام زاده موسی مبرقع و چهل اختران، زیارت گلزار شهدا، زیارت امام زاده علی بن جعفر، زیارت مرقد آیت الله انصاری همدانی، بازدید از منزل آیت الله سعادت پرور(ره)، حضور در مسجد جمکران، زیارت امام زاده پنج تن، بازدید از کارگاه ساخت ضریح مطهر حضرت امام حسین(ع)، زیارت زبیده خاتون، زیارت مشهد اردهال، بازدید از موزه عبرت، زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی و مرقد امام راحل را از دیگر برنامه های اردویی این حوزه علمیه اعلام کرد./935/ز503/ب