«تشبّه مرد به زن» و مسائل فقهی آن

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام علی نهاوندی، مدیر کل صدا و سیمای خراسان رضوی، در چهارمین جلسه از سلسله جلسات فقه و رسانه که شب گذشته در مسجد رضوان صدا وسیمای خراسان رضوی برگزار شد، به تبیین مسأله تشبه مرد به زن و زن به مرد پرداخت و گفت: اگر مرد و زن لباس یکدیگر را بپوشند و یا زینت های یکدیگر را برای ایفای نقش استفاده کنند، اگر از بُعد ظاهری خارج شویم و بِعد رفتاری را در این تشبه در نظر بگیریم که مرد و زن رفتارهای یکدیگر را انجام دهند و موضوع تأنث و تذکر پیش بیاید، در سه قول می توان مسأله تشبه را طرح کرد.

وی ادامه داد: یک قول مطلق شباهت را جایز نمی‌داند، یعنی اگر مردی لباس زنانه بپوشد یا رفتار زنانه از خودش بروز دهد حکم به حرمت می‌توان کرد. قول دیگر این است که تشبّه و شباهت با قصد شباهت حرام می شود؛ اما اگر این قصد نباشد رفتار، اخلاق یا پوشش زنانه بر پایه اصل شکل نگیرد، حرام نیست. قول سوم، دیدگاه کراهت است.

حجت الاسلام نهاوندی خاطرنشان کرد: کل روایات مرتبط با تشبّه در بعد مضمونی و سندی قوت و قوام را ندارد که دلالت و سندش را به این جهت ببریم که از حرمت نتیجه بگیریم؛ بیشترین تمرکزی که برخی از روایات دارند بر این نقل از پیغمبر اکرم است که فرموده اند« خدالعنت کند کسانی را که مرد هستند و خود را شبیه زن می کنند و بالعکس» در نتیجه اگر مردی چادر زنی را بپوشد یا آرایش زنانه خاصی کرد، از روایات موجود نمی توان دلالت بر حرمت کرد.

وی با بیان این که گاهی اوقات دسته روایات گسترده داریم که از نظر سند ضعیف است، مطرح کرد: آیا این دسته از روایت را می توان کنار گذاشت و توجهی نکرد یا خیر؟ برخی قائل به این هستند که روایات ضعیف اگر قرینه ای بر حجیتش نداشته باشیم به شمار نمی آید. مرحوم آیت الله خویی در حوزه رجال، نظرشان این است، اما برخی قائل هستند که اگر تعداد زیادی از روایات داشتیم می توانیم وثوق به روایت پیدا کنیم هر چند وثوق به راوی نداشته باشیم.

استاد حوزه علمیه خراسان افزود: شهرت فتواییه بر حرمت، جابر(جبران) ضعف سند است، به همین دلیل بسیاری از علما در اینجا می گویند تشبّه خلاف احتیاط است، یعنی به احتیاط واجب باید گفته شود که تشبه حرام است.

وی اشاره کرد: مرحوم شیخ انصاری قائل به کراهت هستند و این براساس بحث احتیاط و اساس موضوع تشبه روایات را موضوع دیگری مطرح می کنند و می گویند اینها بحث لباس و پوشاک و اخلاق و رفتار نیست، بلکه موضوع این روایات عمل قوم لوط بوده که لباس های همانند همجنس بازان این دوره را می پوشیدند که نشان دهنده مساحقه و لواط است./968/پ202/س