پایان‌نامه ایمان وکفر ازدیدگاه شیعه ،معتزله و اشاعره
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا هدف نویسنده از این پژوهش پاسخ به پرسش« معیار اصلی ایمان و کفر از نگاه شیعه، معتزله و اشاعره چیست؟» است.
بر اساس این گزارش، در خلاصه این پایان‌نامه حوزوی می‌خوانیم:
تحقیق موجود درصدد تبیین معنای ایمان و کفر در نگاه سه مکتب عمده کلامی معتزله، اشاعره و شیعه است، آنچه که در این پژوهش مدنظر قرار گرفته است، پاسخ به این پرسش اصلی و بنیادی است که معیار اصلی ایمان و کفر از نگاه شیعه، معتزله و اشاعره چیست؟
در پاسخ به این سؤال، ابتدا موضوع به لحاظ مفهوم شناسی و از نظر لغت و اصطلاح و نیز آیات و روایات مورد بررسی قرار گرفته است و سپس آثار و حوادثی که در طول تاریخ اسلام تعاریف مختلف ایمان و کفر ، در جامعه اسلامی به وجود آورده و جریانات تأثیرگذار در ایجاد آن حوادث تلخ مثل جریان تکفیر گزارش شده است.
همچنین به سه جریان دیگری که در طول تاریخ اسلام به طور مستقیم در زمینه ایمان و کفر در جامعه اسلامی منشاء تأثیر بوده‌اند، مانند: خوارج، مرجئه و وهابیت نیز اشاره شده است.
جمهور اشاعره ماهیت ایمان را از مقوله تصدیق قلبی دانسته که دستاورد منطقی آن این است که ایمان از افعال جوانحی یا افعال نفسانی است بر خلاف شیعه که به نظریه معرفت گرایانه اعتقاد دارند، بنابراین از مقوله انفعال نفسانی است، معتزله و خوارج بر این باورند که عمل داخل در ذات ایمان و عنصر مقوم آن است، با این فرق که خوارج رها کننده عمل را از زمره مؤمنان خارج و در دسته کافران می‌داند ولی معتزله، فروگذاردن عمل را خارج از ایمان دانسته ولی داخل در کفر نمی‌داند .
به جهت این‌که موضوع این تحقیق بررسی تطبیقی ایمان و کفر از منظر سه مذهب شیعه و معتزله و اشاعره است ضرورتاً روش تحقیق نیز با نگاه توصیفی، تحلیلی و روش کتابخانه‌ای، آمیزه‌ای از روش نقلی وحیانی و نقلی تاریخی است.
شایان ذکر است، «مفهوم شناسی، تطور تاریخی موضوع ایمان و کفر و پیامدهای آن، بررسی معیار ایمان و کفر از منظر شیعه، معتزله و اشاعره، ایمان و کفر از نگاه اشاعره، بررسی نقاط مشترک و نقاط اختلاف موضوع ایمان و کفر »از فصل‌های اصلی این پایان نامه است.
گفتتی است حجت الاسلام عزالدین رضا‌نژاد به عنوان استاد راهنما، حجت الاسلام اکبر اسد علی زاده استاد مشاور و حجت الا سلام زهادت استاد داور این پایان‌نامه بوده است./905/پ203/ن