اعتکاف بدون رعایت حق‌الله و حق‌الناس بی‌ثمر است
وی همچنین هدف از اعتکاف و جدایی موقت از جامعه را کسب نیرو برای قدم گذاری مجدد در فضای جامعه خواند و افزود: هرچند ما به طور کل در آیات قرآن و روایات توصیه ای در مورد منزوی شدن از جامعه نداریم اما گاهی اوقات لازم است انسان با فاصله گرفتن از جامعه فاصله به کسب نیرو و انرژی تازه بپردازد تا بتواند مجددا در جامعه قدم بگذارد و راه را ادامه بدهد.
مدیرگروه فقه مرکز ملی پاسخگویی به پرسش‌های دینی، همچنین با اشاره به شباهت ظاهری این مراسم به انزوای برخی منحرفین اعتقادی به تشریح فرق بین این دو پرداخت و اظهار داشت: هر چند متصوفه نیز کارهایی انجام می دهند به این صورت که خود را به صورت کلی از جامعه جدا کرده و وقت خود را به ذکر و گفتن اوراد می پردازند اما در اعتکاف همین مطلب که توصیه شده در مسجد جامع انجام شود خود نشان دهنده فرق بین این دو عمل است یعنی در این مراسم معنوی هم از جامعه فاصله گرفته ایم تا یک انرژی و پتانسیلی کسب کنیم و از طرفی هم تاکید شده در مساجد بزرگ باشد، چرا که همه مردم به آنجا می روند تا انسان به صورت کلی از جامعه فاصله نگیرد، از این‌رو در فقه هم مگر به صورت رجائاً اجازه داده نشده در غیر مساجد، این مراسم برگزار شود.
وی همچنین با اشاره به ایجاد و تقویت روحیه معنوی در جامعه بر اثر اعتکاف ابراز داشت: معتکفین پس از انجام این مراسم وقتی با مردم مواجه می شوند واقعا احساس می شود یک نیروی مضاعفی به دست آورده اند و تجدید قوا کرده اند و به صورت کاملا معنوی وارد جامعه می شوند. وقتی اینها وارد اداره یا خانه یا مدارس خود می شوند احساس پاکی و قرب به خدا می کنند که همین امر موجب جلوگیری از بسیاری گناهان در جامعه می شود، چرا که معتکفین نیز افرادی از همین جامعه هستند، یا مدیر یا کارمند یا کارگر یا دانشجو و دانش آموز که هر کدام از این اقشار جامعه در محل فعالیت خود با یک سری مشکلاتی مواجه هستند و در صورتی که قرار شود با این مشکلات دست و پنجه نرم کنند یکی از بهترین راهکارهای آن همین بحث معنوی اعتکاف است.
حجت الاسلام ابراهیمی همچنین درباره علت پررنگ شدن مراسم اعتکاف در ایام البیض ماه رجب اظهار داشت: از جهت شرعی در آیات و روایات برای اعتکاف در این سه روز توصیه ای وجود ندارد بلکه اعتکاف در این سه روز خاص بیشتر در میان اهل سنت مورد توجه است اما این ایام از چند جهت دارای اهمیت است، یکی همین ایام البیض است که در روایات سفارش به عبادت و بندگی در این ایام شده است و یک سری عبادات نیز در کتاب مفاتیح الجنان ذکر شده است و جهت دیگری که از عظمت بیشتری برخوردار است میلاد مسعود امام علی (ع) است، اشخاصی که در مساجد معتکف می شوند با توجه به اینکه جایگاه اصلی اعتکاف مسجد الحرام است با اعتکاف در مسجد الحرام یا مساجد جامع می توانند در جهت آشنایی با فضایل امیر المومنین یا با گرفتن مراسم میلاد امام علی(ع) قدمی در جهت شناسایی این حضرت بردارند و همینطور بحث رحلت حضرت زینب(س) پیام آور عاشورا و ادامه دهنده راه ولایت است که با برگزاری مراسمات مربوط به این مناسبت ها ما می توانیم به ائمه اطهار ابراز ارادت نماییم و همچنین از دیگر جهاتی که می شود دارای اهمیت دانست اعمال ام داوود است و باید گفت ما در هیچ کدام از دیگر ایام اعتکاف این تقارن را شاهد نیستیم و نمی توانیم ایامی را پیدا کنیم اینطور از ابعاد مختلف دارای اهمیت باشد.
وی همچنین با اشاره به ایام دیگری که برای اعتکاف در روایات به آنها سفارش شده از مسؤولین امر خواست: با توجه به اینکه آقایان مراجع اعتکاف را در مساجد غیر جامع یا مورد قبول ندانسته و یا نظر بر رجائی بودن آن داده اند و همچنین با توجه به این مطلب که متقاضی برای این مراسم بسیار زیاد است و حتی برای انجام این مراسم قرعه کشی برگزار می شود و عده زیادی از این مراسم محروم می مانند، بهتر است مسؤولین مربوطه در ایام دیگری که اعتکاف وارد شده و همینطور در روایات نیز آمده است پیغمبر اکرم(ص) در دهه آخر ماه مبارک رمضان اعتکاف می کردند، این مراسم را از این محدودیت خارج کنند و در ماه های شعبان و رمضان نیز ادامه بدهند که این هم باعث تقویت روحیه معنوی می شود و هم باعث می شود مشکلاتی همچون قرعه کشی و محروم ماندن عده ای از علاقه مندان برطرف شود.
حجت الاسلام ابراهیمی با تاکید بر لزوم محاسبه نفس و مبرا شدن از حق الله و حق الناس به عنوان توصیه به معتکفین ابراز داشت: بهترین توصیه ای می شود بیان کرد و خدا در قرآن و ائمه معصومین(ع) در روایات آورده اند، معتکفین سعی کنند این سه روز که از مردم جدا هستند قدر بدانند و همانطور که در فتاوای مراجع نیز آمده چناچه کسی قصد اعتکاف کند ولی هیچ عمل عبادی ای انجام ندهد ، محل اشکال است و به صرف اینکه به حال روزه در مسجد اقامت کنند کافی نیست و باید عبادات دیگر نیز انجام شود.
وی در پایان گفت: معتکفین بهره کافی از این انزوا را ببرند و مشغول دعا و مناجات باشند و بهترین کار که بعد از این سه روز می تواند کمک رسان معتکفین باشد محاسبه یک سال گذشته نفس است و آدمی باید محاسبه کند و حق الناس و حق الله هایی را که بر گردن دارد پیدا کند و حق الله را به وسیله دعا و حق الناس را به وسیله رضایت گرفتن بر طرف کنند. و چنانچه این کار انجام نشود اثر چندانی بر این اعتکاف بار نخواهد شد و این حقوق مانند مین هایی بر سر راه آدمی می‌مانند که هر لحظه امکان خطر را به وجود می آورند. و همچنین معتکفین بتوانند ضمن محاسبه یک سال گذشته خود به یک برنامه جامع برای سال آینده خود نیز دست یابند تا به موفقیت و سعادت برسند./908/ت302/ن