وحی و تجربه دینی در یک نشست حوزوی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست علمی وحی و تجربه دینی به همت گروه فلسفه و کلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد.

در ابتدای این نشست علمی، حجت الاسلام مسعود آذربایجانی، دبیر علمی این نشست در بیان ضرورت این بحث گفت: تبیین و جایگاه وحی و مسائل پیرامون آن یکی از مباحث مهم الهیات است که در کلام جدید هم بیان شده است.

وی ادامه داد: دلیل دیگر اهمیت این بحث، وجود شبهاتی است که ریشه در اندیشه های گذشتگان دارد و در سال های اخیر در گستره وسیعی مطرح شده که آیا نبوت تجربه دینی است و آیا شریعت دارای قبض و بسط است؟

این استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: وحی و تجربه دینی، موضوع مهمی است که این نشست ها می تواند علاوه بر تنقیح بهتر اصل بحث، تصویر روشن تری از راه حل های موجود ارائه دهد.

وی بیان داشت: در رابطه با بحث وحی حداقل از سه رویکرد می‌توان نگاه کرد، رویکرد اول الهیاتی است که در گذشته مطرح بوده و اینکه وحی وسیله ای است که فراورده های نبوت را به ما تحویل می دهد و البته شایسته تامل است. رویکرد دوم از باب معرفت شناسی است که وحی آیا منبع معرفتی است و گزاره های آن چقدر اعتبار دارد و رویکرد سوم، رویکرد روان شناختی است که متعلق وحی، انسانی به نام نبی است و چه سنخ رفتاری در انسان رخ می دهد.

در ادامه حجت الاسلام علی شیروانی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به ایراد سخن پرداخت و بیان داشت: بحث وحی و تجربه دینی بحث جدیدی در کشور ما است که با یک سری مغالطه همراه شده است و مشکلاتی را به راه انداخته که به نظر می رسد صرف مرتبط دانستن این دو مقوله مشکلی ندارد و بیان آن لزوما با ضربه زدن به اعتقادات ما همراه نیست.

وی تاکید کرد: باید با فضای بحث تجربه دینی آشنا شویم و تصور روشنی از تجربه دینی داشته باشیم و در بحث وحی هم با حفظ اصولی که عالمان اسلامی بیان داشته اند، نسبت را بررسی کنیم.

این محقق فلسفه اسلامی خاطرنشان کرد: مفهوم تجربه دینی در تاریخ دویست ساله که در فضای الهیات مسیحی رایج شده فراز و نشیب فروان و مفاهیم گوناگونی داشته است به گونه ای که یک نوع اشتراک لفظی را در این فضا بوجود آورده است.

حجت الاسلام ابوالفضل ساجدی، عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در ادامه این نشست علمی بیان داشت: تجربه در حال حاضر بر همه افعال نفسانی اطلاق می شود.

وی با بیان اینکه غرب مراحلی را در مسیحیت طی کرده تا به وضعیت فعلی رسیده است، گفت: در بحث تجربه دینی نگرش زبانی یکی از مراحلی است که در اوایل خیلی پر طرفدار بود و بعد تبدیل به تجربه تاریخی شد که حضرت مسیح جسم وحی است و انجیل گزارشگر واقعیت وحیانی است بر خلاف دیدگاه ما که قرآن را خود وحی می دانیم. دیدگاه تجربی تاریخی تاکید دارد که کتاب مقدس، وحی را بر ما منکشف می کند.

وی ادامه داد: مسحیت در گام بعدی به تجربه دینی ملحق شد که «شرایر ماخر» می گوید من این نظریه را بیان داشتم زیرا نسبت به مسیحیت، هنرمندان و دانشمندان مطالبی را نمی پذیرفتند که من بر آن شدم تا تحلیلی دیگر را ارائه دهم.

این محقق حوزه علمیه قم با بیان اینکه ابداع تجربه دینی به خاطر این بود که از مشکلات حاکم بر غرب رهایی پیدا کنند، ادامه داد: دیدگاه اول یعنی نگرش زبانی به چند دلیل افول کرد که می توان به مخالفت عده زیادی از مسیحیان به خصوص پروتستان ها با آن اشاره کرد.

وی در بیان اقسام تجربه دینی بیان داشت: دیدگاه ذات‌گر معتقد است که ویژگی مشترکی بین تمام تجارب دینی وجود دارد و در واقع یک وحدتی وجود دارد که متاثر از عوامل بیرونی نیست اما دیدگاه ساختی بیان می دارد که تجربه متاثر از تجربیات شخص است و این گروه بر میزان تاثر انسان از عوامل بیرونی تاکید دارند.

در پایان این نشست علمی، کارشناسان به سوالات حضار پاسخ دادند. /909/پ202/ع