نقش روشنگری مبلغان درباره محتوای شبکه‌های ماهواره‌ای بررسی شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، در نشست تخصصی تکنولوژی تبلیغ با موضوع بررسی محتوای شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان و نقش روشنگری مبلغان که امروز 14 دی‌ماه با حضور جمعی از مبلغان حوزوی در سالن کنفرانس‌های سالن همایش‌های بین‌المللی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد، عبدالله بیچرانلو، مدیر گروه سینما و تلویزیون پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با بیان این‌که در دو دهه اخیر توجه به شبکه‌های ماهواره‌ای در جامعه فرهنگی کشور اهمیت دو چندانی پیدا کرده است، به بیان اختلاف‌نظرهای ناشی از عدم تفاهم و نبود زبان مشترک در این زمینه پرداخت.
نبود زبان مشترک بین مدیران فرهنگی کشور درباره ماهواره‌ها
وی با اشاره به این‌که زبان مشترکی بین دیده‌بانان فرهنگی، اجتماعی و سیاستگذاران و مدیران فرهنگی، اجتماعی در بحث ماهواره‌ها وجود ندارد و مناسب است، تأمل بیشتری در این زمینه انجام شود، خواستار توجه بیشتر مبلغان معارف دین به عنوان رصدگر این جریان شد.
این استاد و پژوهشگر دانشگاه یادآور شد: شبکه‌های مختلف فارسی زبان با سرمایه‌گذاری آمریکا و انگلیس تأسیس شده‌اند و هجمه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای را علیه کشور مسلمان ایران آغاز کرده‌اند که علیه هیچ کشور مسلمان دیگری وجود ندارد.
وی با بیان این‌که هنوز برخی از دانشگاهیان این سرمایه‌گذاری‌های انبوه را تهدید نمی‌دانند و غرض آن را به درستی درک نکرده‌اند، گفت: بسیاری از دانشگاهیان معتقدند هجمه‌ای وجود ندارد و مانند کشورهای دیگر باید این موضوع را به عنوان تحول تکنولوژیکی بپذیریم و از ظرفیت‌های آن استفاده کنیم.
راهکار فرهنگی تنها راهکار برای از بین بردن اعتقاد شیعیان
بیچرانلو ابراز داشت: اندیشمندان غربی به ویژه انگلیسی‌ها با توجه به اعتقاد شیعیان ایران مبنی بر ظهور منجی، گزینه جنگ را برای این کشور مناسب نمی‌دانند و با بیان این‌که گذشته شیعیان امام حسین(ع) و آینده آنان امام زمان(عج) است و از مرگ نمی‌هراسند، راهکار دیگری را معرفی می کنند.
وی با بیان این‌که راهکار فرهنگی به عنوان تنها راهکار از بین بردن اعتقاد شیعیان ایران از سوی اندیشمندان غربی معرفی می‌شود، گفت: با توجه به راه‌اندازی و فعالیت شبکه‌های ماهواره‌ای مانند پی ام سی، من و تو، فارسی وان و زمزمه، مصرف رسانه‌ای امروز در ایران روند نگران کننده‌ای دارد.
مدیر گروه سینما و تلویزیون پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات اضافه کرد: شماری از مردم تهران گیرنده ماهواره‌ای دارند ولی تنها چند درصد بیننده جدی برنامه‌های شبکه‌های مختلف آن هستند و حتی درباره سریال‌ها، فیلم‌ها و برنامه‌های دیگر، نظر می‌دهند که این امر خطرناک است.
وی با اشاره به روند اجتماعی شکل‌گیری ماهواره در کشور، گفت: شکل‌گیری طبقه متوسط جدید در ایران، نیازها، ارزش‌ها، خواسته‌ها، نگرش‌ها و رفتارهای جدیدی را متناسب با وضعیت کنونی ایجاد کرده که این نیازها با گفتمان رسمی تعارض داشته و مسائل آن بی‌پاسخ مانده است.
ضرورت شناخت صحیح نیازهای کشور از سوی روحانیان
این استاد و پژوهشگر دانشگاه، توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و تسهیل دسترسی به انواع تولیدات رسانه‌ای با کیفیت و سرعت مطلوب را از روندهای تکنولوژیک برشمرد و با اشاره به تفاوت نیازهای جدید با گذشته، خواستار شناخت صحیح این نیازها از سوی روحانیان و عرضه معارف دین با زبان مخاطبان شد.
وی تلویزیون، ماهواره، شبکه خانگی رسمی و غیررسمی، اینترنت و بازی‌های رایانه‌ای را عمده‌ترین مصرف رسانه‌ای کشور عنوان و اظهار کرد: سیاست اشتباه مسؤولان در پخش برنامه‌های تلویزیونی، گرایش مردم را به سمت برنامه‌های ماهواره‌ای بیشتر کرده است.
بیچرانلو ادامه داد: مردم اوقات فراغت و تفریح خود را به دیدن برنامه‌های تلویزیونی سپری می‌کنند و از آنجا که این برنامه‌ها تکراری و غیرمتنوع هستند و نیاز آنان را برطرف نمی‌کنند، فضا برای گسترش نقش ماهواره در میان خانواده‌ها باز شده است و گرایش بیشتری به برنامه‌های ماهواره‌ای پیدا کرده‌اند.
وی با بیان این‌که دشمنان ایران اگر بخواهند بر ایران تسلط یابند باید ایرانیان را شیفته غرب کنند، گفت: راهکار جنگ نرم و برنامه‌های ضد فرهنگی رسانه‌ها با هدف گسترش شیفتگی به غرب در میان ایرانیان، مهم‌ترین برنامه طراحی شده از سوی استکبار علیه ایران است.
رصد صحیح مطالب اینترنتی و ارایه پاسخ مناسب به هجمه‌ها
این استاد دانشگاه با اشاره به گسترش فضای اینترنتی، بر رصد صحیح مطالب و ارایه پاسخ مناسب به هجمه‌های مختلف آن تأکید کرد و افزود: نسل جدید با ماهواره ارتباط چندانی ندارد، بیشتر وقت خود را پای اینترنت می‌گذراند با مراجعه به سایت‌های اجتماعی با شبهات جدیدی آشنا می‌شود که بسیار خطرناک است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به مواجهه ایرانیان با ماهواره و ظهور آنتن‌های بشقابی در دهه هفتاد اشاره کرد و با بیان این‌که حدود دو دهه از ورود ماهواره به فضای ارتباطات جمعی کشورمان می‌گذرد و در دو دهه گذشته تحولات زیادی در این زمینه رخ داده است، محتوای برنامه‌های ماهواره‌ای را مورد بررسی قرار داد.
بیچرانلو افزود: محتوای اصلی این شبکه‌ها را برنامه‌های سیاسی همچون خبر و تفسیر تشکیل می‌دهند مانند بی بی سی فارسی، شبکه تلویزیونی صدای آمریکا، یورونیوز فارسی، الجزیره و سی ان ان که «بی بی سی فارسی» در این میان تأثیر بسیاری بر روی مخاطبان ایرانی داشته است.
تمرکز شبکه بی بی سی فارسی بر روی مخاطب ایرانی
وی با بیان این‌که بی بی سی فارسی کاملا بر روی مخاطب ایرانی متمرکز شده و طبقه متوسط جامعه را نشانه رفته است، اظهار داشت: سیاست «شبکه بی بی سی» بر خلاف «وی او ای» بلند مدت است و اهداف خود را با نگاه راهبردی و با ژست دلسوزانه و بی‌طرفانه به پیش می‌برد.
مدیر گروه سینما و تلویزیون پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات افزود: هوشمندی شبکه «بی بی سی» که کادری بسیار حرفه‌ای برنامه‌های آن را تولید می‌کنند در آن است که نیازهای طبقه متوسط جامعه و به ویژه جوانان را به درستی شناخته است و بیشتر به این نیازها می‌پردازد.
وی با اشاره به شبکه‌های ماهواره‌ای پخش فیلم، سریال و موسیقی ابراز داشت: شبکه‌هایی مانند «من و تو»، برنامه‌های مختلف را با دید ویژه و اهداف مخربی که دارند پخش می‌کنند و مخاطب خود را کم کم به سمت مسایل سیاسی سوق داده و می‌خواهند مدل حکومتی سلطنتی را جذاب جلوه دهند.
بیچرانلو یادآور شد: شبکه‌های موسیقی به طور شبانه‌روزی نماهنگ پخش می‌کنند که عمده آنها فقط آلودگی صوتی هستند و ارزش هنری یا موسیقیایی ندارند و ویدئو کلیپ‌هایشان بسیار تند، با فلش‌های فراوان و مشحون از حرکات رقص غربی و تماس مردان و زنان است که نباید از این فضا غافل شویم.
شبکه‌های دینی و تبلیغ ایدئولوژی خاص
وی با بیان این‌که شبکه‌های دینی برای تبلیغ ایدئولوژی خاصی تأسیس شده‌اند و در تلاش هستند به ترویج دین خاصی بپردازند، گفت: اگرچه شبکه‌های مختلف دینی در تلاش هستند شبهه‌پراکنی کنند و به تضعیف مذهب شیعه بپردازند، اما بخش مسیحیت شبکه‌های دینی نگران‌کننده‌تر است.
این استاد و پژوهشگر دانشگاه همچنین با اشاره به شبکه‌های تجاری، هدف آنها را بازاریابی و فروش کالاهای خارجی در ایران عنوان و اظهار کرد: این شبکه‌ها افزون بر آسیب‌های فرهنگی در زمینه تقویت سبک زندگی مصرف‌گرایانه، ممکن است در بلندمدت سبب گرفتن بازار برخی کالاها در ایران شوند.
وی گفت: آغاز تحولات مهم در زمینه شبکه‌های فارسی سال 87 است که به ترتیب ام بی سی فارسی، بی بی سی فارسی، فارسی وان، پی ام سی خانواده، جم کلاسیک، من و تو و زمزمه با هدف ایجاد چالش در برابر تلویزیون ملی و جنگ نرم علیه کشور راه‌اندازی شدند.
نقش مهم رسانه‌ها در خنثی کردن هجمه ماهواره‌ها
وی بیان داشت: اگرچه در آغاز تأسیس شبکه‌های ماهواره‌ای مهم، موج خبری درباره تأثیرهای مخرب فرهنگی اجتماعی آنها به راه افتاد، اما پس از مدتی بحث خاصی از محتوا و برنامه‌های این شبکه‌ها صورت نگرفت و موج‌های خبری، نقش خدمت‌رسانی به این شبکه‌ها و معرفی بهتر آنها به مخاطبان ایرانی را عهده‌دار شدند.
بیچرانلو در پایان نقش رسانه‌ها و ارتباطات را در خنثی کردن این هجمه‌ها مؤثر دانست و با بیان این‌که رسانه و ارتباطات نخستین دانشی است که می‌تواند از قرآن مدل بگیرد، ابراز داشت: مبلغان معارف دین اگر در این زمینه، بیشتر بر روی قرآن کار شود، نتیجه بهتری خواهد داشت.
گفتنی است، سلسله نشست‌های تکنولوژی تبلیغ با هدف تبیین و ایجاد زمینه برای تسریع امور در نشر هرچه بهتر پیام الهی در عصر حاضر از سوی گروه تکنولوژی تبلیغ معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار می‌شود. /920/گ503/ع