اقبال طلاب به مراکز آموزشی مختلف نشان‌دهنده ضرورت تحول در حوزه است
حجت الاسلام سعید طالبی نیا، مشاور سرپرست و مسؤول امور روحانیان سازمان اوقاف و امور خیریه کشور در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا گفت: مطرح کردن بحث تحول در حوزه به این معنا نیست که تاکنون کاری صورت نگرفته است و حوزه در این راستا پیش قدم نبوده است، از پیش از انقلاب این روند شکل گرفته و بعد از انقلاب که زمینه و بستر تحول فراهم شد، روند تحول حوزه رشد داشته است.
وی در ادامه افزود: بعد از سفر اول مقام معظم رهبری به شهر مقدس قم که در مدرسه فیضیه بحث تحول را مطرح کردند و ناظر به تحول در متون آموزشی حوزه بود بزرگان حوزه، فضلا و اساتید جوان به این مسأله توجه کردند.
حجت الاسلام طالبی نیا اظهار داشت: با تأکید دوباره مقام معظم رهبری در سفر اخیرشان به قم درباره بحث تحول، این موضوع به صورت جدی از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و نهادهای دیگر درحال پیگری است.
وی خاطر نشان کرد: در بسیاری از استان های کشور مرکز مدیریت های استانی به صورت آزمایشی راه اندازی شده است، بعد از گذشت یک سال باید بررسی کرد آیا این کار جوابگو بوده است یا خیر، ممکن است در برخی از استان ها این طرح جوابگو بوده و در برخی از استان ها سبب پسرفت و عقبگرد مدارس علمیه شده باشد.
مدیر سابق گروه فقه و سیره رادیو معارف یادآور شد: بنابراین ساختار ما باید ساختار نرم افزاری و انعطاف داشته باشد، این که یک نسخه برای تمام استان ها و همه کشور پیچیده شود، کار درستی نیست و باید کار میدانی صورت گیرد و بر اساس موقعیت ویژه و نیازهای خاص هر استان برنامه ریزی و مدیریت مناسب صورت گیرد.
وی تأکید کرد: کسانی که در شورای عالی تصمیم گیری می کنند، باید ممحض در این کار شوند چرا که اگر ممحض در برنامه ریزی، مدیریت و نظارت بر عملکرد حوزه های علمیه نباشند موفق نخواهند بود.
حجت الاسلام طالبی نیا ادامه داد: شورای عالی آن جایگاهی که باید در بدنه حوزه داشته باشد ندارد، زیرا تصمیم‌گیری‌ها در شورای عالی دیرهنگام و غیر ملموس است و در برخی اوقات منطبق با نیازهای حوزه نیست.
وی ابراز داشت: شایسته است اعضای شورای عالی حوزه از اساتید و فضلای جوان و کسانی که دارای ارتباط بیشتر با بدنه حوزه هستند انتخاب شوند، اگر اعضای شورای عالی بخواهند، هم به حوزه و دانشگاه و هم به کارهای تحقیقاتی و پژوهشی برسند و ممحض در کار شورا نباشند موفق نخواهند بود.
مشاور رییس سازمان اوقاف تصریح کرد: با نگاهی به مراکز آموزشی و دانشگاهی دنیا می‌توان دریافت که در این مراکز پس از گذشت مدتی در محتواها و منابع آموزشی تجدید نظر می‌کنند و محتوای خود را بر اساس نیاز دانشجویان و جامعه به روز رسانی می‌کنند.
وی اظهار داشت: اگر تصور کنیم که فلان کتاب مقدس است و به آن دست نزنیم و بگوییم بزرگان ما این کتاب را خواندند و مرجع تقلید شدند، این مطلب صحیح نیست و این پرسش مطرح می شود که مرحوم شیخ انصاری چه کتابی خواندند که مرجع تقلید شدند در آن زمان که رسائل و مکاسب تدوین نشده بود و ایشان از خرمن معرفت و علم هزاران عالم قبل از خود بهره مند شدند.
حجت الاسلام طالبی نیا خاطر نشان کرد: مرحوم شیخ انصاری در سفری که به استان خراسان رضوی داشتند، وقتی محضر آیت الله ملااحمد نراقی در کاشان می‌رسند و معرفت ایشان را می‌بینند، چهار سال در محضر ایشان زانو می‌زنند و کسب فیض می‌کنند، آیا ملا احمد نراقی و پدر ایشان ملا مهدی نراقی رسائل و مکاسب شیخ را خوانده بودند.
وی تأکید کرد: در دنیا، استاندارد تدوین کتاب های آموزشی مشخص و تعریف شده است، مقدمه، متن اصلی، طرح مسائل آسان و پیچیده، پاسخ به آنان و آزمون، محتوای اصلی کتاب‌های آموزشی را در بر می گیرد، به طور مثال کتاب های آموزشی که برای تحصیل خواهران در حوزه های علمیه تدوین شده است از همین استاندارد پیروی می‌کند.
این دانش آموخته حوزه علمیه قم بیان داشت: متون و شیوه آموزشی حوزه علمیه خواهران به مراتب بهتر و نتیجه بخش‌تر از متون و شیوه آموزشی حوزه علمیه برادران است از این رو برخی از طلاب برادر از متون آموزشی حوزه علمیه خواهران استفاده می‌کنند.
وی تأکید کرد: تحول در متون علمی حوزه ضروری است و متأسفانه توجه چندانی به منویات مقام معظم رهبری در این مسأله نشد و همچنان طلاب موظفند برای کسب نمره این متون را بخوانند و امتحان دهند.
حجت الاسلام طالبی نیا تصریح کرد: محتوای فعلی و متون آموزشی حوزه پاسخگوی نیازهای طلاب نیست و وقتی که متون آموزشی متناسب با نیازهای جامعه نباشد، طلاب رو به نهادهای دیگر می آورند و نوعی آموزش موازی و شخصی در کنار آموزش رسمی حوزه ها شکل می‌گیرد.
وی ادامه داد: طلابی که ده سال در حوزه درس خوانده اند رو به سمت دروس تخصصی می آورند یا به دانشگاه ها می روند، زیرا احساس می کنند که دروس حوزه پاسخگوی نیازهای آنان نیست و به نوعی احساس می کنند دروس به صورت اصولی و آکادمیک به آنان ارائه نشده است.
حجت الاسلام طالبی نیا در پایان گت: از سوی دیگر شاهد هستیم، وقتی طلبه ای برای اشتغال به مرکز مدیریت یا سایر نهادهای پژوهشی مراجعه می کند، از او درباره میزان تحصیلات دانشگاهی پرسیده می شود و خود این مراکز به نوعی اذعان می کنند که دروس حوزوی به تنهایی برای اشتغال کافی نیست./919/ت302/ع