هم پا نشدن حوزه علمیه با روند تکاملی انقلاب مانع تحول فقه حکومتی است

حجت الاسلام مصطفی جمالی، پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا بیان داشت: فقه حکومتی شامل همه شؤون جامعه و سیاست، فرهنگ و اقتصاد را که سه حوزه در هم تنیده است شامل می شود.

وی با بیان این که فقه سیاسی ناظر به امور سیاسی و ساختار توزیع قدرت است که تلاش دارد تمایلات اجتماعی را سرپرستی کند و نمود آن در قدرت ظاهر می شود. اظهار داشت: فقه سیاسی ناظر به تبویب و تبیین احکام سیاست است و تلاش دارد تا ساختار تصمیم گیری در جامعه را مشخص کند.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه امروز نیازمند تبییین فقه فرهنگی، فقه سیاسی و فقه اقتصادی هستیم، گفت: مجموع این مطالعات فقه حکومتی را شکل می‌دهد.

این محقق حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه نگاه بخشی به توسعه جواب‌گو نیست، گفت: اگر قرار است تعاریفی شکل گیرد باید در هم تنیدگی ابواب و توسعه پیچیده جوامع در نظر گرفته شود، پس باید فقه سیاسی را امری کلی تعریف کنیم که جامعیت داشته باشد.

وی با بیان اینکه ولایت فقیه در راس هرم جامعه اسلامی جای دارد، گفت: فقه شیعی باید به بررسی روابط سیاسی در لایه های گوناگون بپردازد و در فرایند جامعه‌پردازی قرار گیرد.

این محقق علوم اسلامی، با طرح این سوال که چرا فقه سیاسی با وجود تاکید امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری رشد نکرده است، گفت: چون حوزه های علمیه ما با وضعیت حکومتی روبرو نبوده به مسائل فقه فردی مشغول شده و مباحث مربوط به فقه اجتماعی پرورانده نشده است.

وی با اظهار تاسف از اینکه حوزه‌های علمیه موقعیت تاریخی خود را درنیافته‌اند، ادامه داد: امروز اسلام با فروپاشی کمونیسم و در آستانه زوال قرار گرفتن لیبرال دموکراسی، در سطح تمدن سازی است، از سوی دیگر دنیا خواستار یک الگو است که حوزه های علمیه باید ناظر به وضعیت امروز فعالیت فکری و فرهنگی داشته باشند.

وی با تاکید بر توجه به اندیشه امام خمینی(ره) مبنی بر توجه به عنصر زمان و مکان، گفت: عالم حوزوی امروز باید به ویژگی های جهان امروز و کارکردهای حکومت آگاه باشد اما متاسفانه در ناحیه موضوع‌شناسی دچار ضعف هستیم، پس نمی توانیم حکم مناسب را استخراج کنیم.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این که نداشتن تجربه تاریخی و عدم حرکت همزمان حوزه علمیه با روند تکاملی انقلاب اسلامی از موانع عدم طرح فقه سیاسی است، اظهار داشت: حوزه های علمیه اتاق فکر نظام اسلامی هستند از این رو طلاب و روحانیون باید در عرصه نظریه پردازی و ایجاد تمدن اسلامی همت و تلاش بیشتری از خود بروز دهند. /909/ت302/ع