نفس و بدن از دیدگاه علامه طباطبایی تشریح شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، منصور نصیری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در نشست تخصصی جهان پس از مرگ از سلسله نشست های همایش آموزه های دینی و مساله نفس و بدن، گفت: روح در قرآن در معنای روح انسان و روح غیر انسان به کار رفته است و برای اشاره به روح انسان از کلمه (من) استفاده شده است.

وی بیان داشت: علامه طباطبایی در تفسیر آیه (قل الروح من امر ربی) دیدگاه کسانی را که روح را همان روح انسان دانسته اند رد می کند و آن را از سنخ عالم امر می داند و مقصود از امر را (کلمه ایجاد) می داند.

وی ادامه داد: (الروح) مصادیق گوناگونی دارد که علامه با اشاره به پنج مصداق آن، یکی از آنها را روحی می داند که به طور کلی در انسان دمیده می شود، پس از نظر علامه میان این (الروح) و روح انسان عینیت برقرار نیست، بلکه رابطه سنخیت است.

برگزیده هفتمین دوره کتاب سال حوزه بیان داشت: علامه طباطبایی در بحث حدوث نفس به تبع ملاصدرا، نفس را جسمانیه الحدوث و روحانیه البقا می داند.

وی در ادامه به تشریح دیدگاه علامه مبنی بر تنزل (الروح) و هم سنخ بودن روح انسان با آن پرداخت و گفت: علامه طباطبایی در تفسیر آیه 12سوره مومنون، مراحل مذکور در این آیه را بر تکامل آفرینش انسان از طریقه حرکت جوهری حمل می کند و دیدگاه حکمای قدیم را که می گفتند انسان مرکب از روح و بدن است نمی پذیرد بلکه تبدیل را قبول می کند.

این محقق علوم عقلی اظهار داشت: یکی از مسائل مهم درباره تبین چگونگی نفس در بدن و بهره گیری از آن است.

وی ادامه داد: تفاوت مهم دیدگاه علامه طباطبایی با دیدگاه ملاصدرا، این است که به تبع بسیاری از فیلسوفان دیگر با تاثیر پذیری از طب قدیم پای روح بخاری را به میان کشیده است و معتقد است که از آنجا که جوهر نفس از عالم ملکوت و نور محض عقلی است در بدن غلیظ عنصری به طور مستقیم تصرف نمی کند بلکه به توسط واسطه ای به نام روح بخاری در بدن تصرف می کند.

وی بیان داشت: مباحث نفش و بدن به مسائل مزبور نیست اما با توجه به نکات انتقادی وارد شده به علامه روشن می گردد که علامه در جای جای مباحث خود تکیه گاه اصلی بحث را آموزه های فلسفی قرار داده است و حتی آیات و روایات را نیز بر اساس آنها تفسیر کرده است.

در ادامه این نشست، هیات رییسه با تحلیل سخنرانی دکتر منصور نصیری، اشکال تفسیر به رای توسط علامه طباطبایی را رد کردند و به تحلیل بخشی های دیگر مقاله پرداختند. /909/پ202/ع