حلقه عفاف

عفاف و حجاب همیشه جزو مسئله‌های پرتکرار جبهه انقلاب و همچنین جبهه رقیب بوده است. بهره برداری‌های سیاسی یکی از موانع اصلی پرداختن به آن می‌باشد که در ماه‌های اخیر ابعاد امنیتی هم پیدا کرده است. اما از آنجا که عفاف و حجاب از ضروریات دین اسلام محسوب می‌شود و یک تکلیف روشن شرعی بر عهده مردم و نظام اسلامی است نمی‌توان از آن دست کشید بلکه باید تمام تلاش را برای حفظ و ترویج آن به کار برد.

برای رسیدن به این هدف می‌بایست نگاه سیاسی و امنیتی مردم و نخبگان را به نگاه اجتماعی و فرهنگی تبدیل کرد تا بتوان برای گفتمان سازی آن اقدامات لازم را انجام بدهیم.

عفاف و حجاب مثل خیلی از مسائل دیگر، احتیاج به حرکت عمومی جامعه دارد. رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات ۱/۳/۹۸ در جمع دانشجویان لازمه حرکت عمومی را به صحنه کشاندن جوانان متعهد دانستند که این حضور در صحنه یک فرایند ۴ مرحله‌ای دارد. برای دست یافتن به راه حل، این مراحل ۴ گانه را ناظر به عفاف و حجاب مورد بررسی قرار می‌دهیم:

۱- شناخت صحنه
امروزه عفاف و حجاب جولانگاه جبهه دشمن شده است و تلاش می‌کند از آن برای به اصطلاح براندازی پاشنه آشیل بسازد! غبار فتنه مانع از رخ نمایی حقیقت شده است. نسل جدید ما که معمولا تحت تاثیر هیجانات قرار می‌گیرند در این آشفته بازار راه را گم می‌کنند و گاه خواسته یا ناخواسته تبدیل به سیاهی لشکر دشمن می‌شوند. عفاف و حجاب یک موضوع فطری، شرعی، فرهنگی و اجتماعی است. اما دشمن از آن یک بحران سیاسی و امنیتی ساخته است که جوان و نوجوان ما آن را مانع پیشرفت و آینده خود می‌پندارد. این در حالی است که بسیاری از طرح‌های عفاف و حجاب نتوانسته است جریان اجتماعی را به سود خود تصرف کند. چنین صحنه‌ای هر گونه اقدام سلبی، شکلی و دولتی را با شکست موجه خواهد کرد و یا میزان اثربخشی آن را به حداقل می‌رساند.

۲- جهت گیری مشخص
چرا برای پوشش مردم قانون وضع می‌شود؟ چرا محدودیت پوشش برای بانوان بیش از آقایان است؟ چرا در کشور ما مثل برخی از کشور‌های مسلمان دیگر حجاب اختیاری نیست؟ چرا نظام برای صیانت از این قانون هزینه‌های زیادی می‌پردازد؟ پاسخ به این پرسش‌ها بستگی به جهت‌گیری ما در مسئله عفاف و حجاب دارد. این مسئله جدای از آنکه یک فریضه دینی است یکی از گام‌های اثرگذار در تشکیل جامعه اسلامی و به دنبال آن رسیدن به تمدن اسلامی است.

نگاه به این قله می‌تواند ما را خستگی‌ناپذیر کند و همچنین از اقدامات مقطعی و سطحی عبور بدهد. حفظ آرامش بصری و روانی یک جامعه اسلامی مقدمه ساز پیشرفت‌های بزرگ و فتح سنگر‌های حساس است. اساسا یکی از دلایلی که جبهه دشمن آتش فراوانی در این عرصه می‌ریزد این است که چنانچه بتواند جوانان این کشور را سرگرم شهوت رانی و بی بندوباری کند جلوی حرکت علمی آن‌ها را خواهد گرفت و اگر بتواند زنان و دختران ما را اسیر خودنمایی کند و پاکدامنی را از ایشان بگیرد از تربیت نسل پاکیزه و مومن در کشور جلوگیری خواهد شد. این نقشه قطعه‌ای از جورچین فروپاشی بنیان خانواده در ایران است.

۳- عامل امید بخش
از عوامل امید بخش در مسئله عفاف و حجاب می‌توان موارد ذیل را نام برد:

الف: گرایش عمومی جامعه؛ بر اساس نظر سنجی‌ها بیش از ۸۰ در صد مردم ایران به حجاب اعتقاد دارند و آن را معروف می‌دانند.
ب: گسترش حجاب در کشور‌های غیرمسلمان؛ اعتراف زنان منصف به آثار حجاب و انتقاد از تجربه تلخ آزادی پوشش و بدنبال آن روی آوردن به حجاب از جمله حقایقی است که رسانه‌های سودجوی عالم به دنبال پنهان کردن آن هستند.
ج: پیوند‌های خانوادگی؛ ساختار خانواده در ایران و پیوند‌های خویشاوندی که اسلام قوام آن را مضاعف کرده است فرصت بی بدیلی است که از آن کمترین استفاده را می‌بریم. این پیوند‌ها بازدارندگی زیادی در التهاب اجتماعی و ایجاد دوقطبی بین حامیان و مخالفان حجاب پدید می‌آورد. احساس خیرخواهی، احترام به بزرگتر، سبک زندگی قابل مشاهده نسل گذشته و... از عوامل اثرگذاری روابط خانوادگی در تبادل نظر و گفتمان سازی ارزش‌هاست.

۴- راهکار عملی؛ حلقه میانی
پس از شناخت صحنه، تشخیص جهت گیری و مدد گرفتن از عوامل امیدبخش نوبت اقدام و عمل است. بر اساس این فرایند، ما به یک اقدام ایجابیِ مردمیِ عمیق احتیاج داریم.

آنچه که رهبر حکیم انقلاب به عنوان راه‌کار عملی حرکت عمومی کشور معرفی می‌کنند، استفاده از حلقه‌های میانی است.

حلقه میانی مجموعه‌ای با تجربه و فعال در زمینه‌های فرهنگی و فکری است که می‌تواند هسته‌های کوچکتر را با هدایت، تمرکز، پیگیری، فعالیت پی در پی و لحظه به لحظه برای انجام فعالیتی مشخص به کار گیرد.

بنظر می‌رسد راه‌کار حل مسئله عفاف و حجاب در جامعه این‌گونه باشد:
مجموعه‌های مردمی مثل هیأت‌ها، موسسات، گروه‌های جهادی، مساجد و... می‌بایست جامعه مخاطب خود را به گروه‌های کوچک مانند گروه‌های ۳ یا ۵ نفره تقسیم کنند و از اعضای هر گروه بخواهند با افراد کم حجاب در خانواده، فامیل یا نزدیکان خود در مورد اهمیت، کارکرد و برکات رعایت عفاف و حجاب گفتگو کنند. آموزش و توانمندسازی و ارزیابی گروه‌ها از وظایف حلقه‌های میانی است.

این طرح از پیوند‌های خانوادگی و بافت‌های به هم پیوسته جامعه برای ایجاد یک جریان و گفتمان استفاده می‌کند، از مزایای آن می‌توان به کنترل دوقطبی و رفع تنش‌های احتمالی در این صحنه، افزایش اثربخشی، تقویت باور و... اشاره کرد.

تکثیر گروه‌ها و تبدیل شدن هر کدام به یک حلقه میانی دیگر مثل حرکت ریشه در اعماق خاک و نفوذ در توده مردم همان شاه‌بیت حرکت عمومی جامعه در حل مسئله عفاف و حجاب است که با فرایند مذکور در بیانات معظم له می‌تواند گره‌گشای حوادث درهم تنیده امروز ما باشد.

این روش همان حضور مردم در مقام افاده و استفاده است که می‌تواند میان‌بر بسیار خوبی برای دسترسی ما به قشر خاکستری باشد.

ضعف گفتگوی جبهه انقلاب با دختران در مسئله عفاف و حجاب را باید با کمک خود مردم جبران کرد که حلقه میانی به روزترین نقشه عملیات دیدبان بیدار جامعه، رهبر فرزانه ماست. /۹۷۷/

محمدعلی ملکیان