نعمتی مطرح کرد؛
نقش بازشناسی زیباییشناختی پوشش اسلامی در ترویج حجاب و عفاف
فارس- مدیر مدرسه علمیه غدیریه شیراز گفت: پرداختن به ابعاد زیباییشناختی پوشش اسلامی و تبیین نقش حجاب در تعریف هویت مستقل زن مسلمان، میتواند در ترویج حجاب و عفاف نقش موثر داشته باشد.
در سالهای اخیر، موضوع حجاب به یکی از بحثبرانگیزترین مسائل فرهنگی و اجتماعی در میان نسل جوان ایرانی تبدیل شده است. تغییر نگرش نسل جدید نسبت به ارزشها و الگوهای دینی، نه تنها چالشهایی برای خانوادهها و نهادهای دینی ایجاد کرده، بلکه پرسشهایی بنیادین درباره کارآمدی گفتمان فعلی حوزههای علمیه مطرح کرده است.
در گفت وگوی تفصیلی خبرنگار خبرگزاری رسا در فارس با خانم زهرا نعمتی مدیر مدرسه علمیه غدیریه شیراز، به بررسی علل فاصله نسل جدید از حجاب و راهکارهای بازاندیشی در گفتمان دینی پرداختهایم. خانم نعمتی با تکیه بر تحقیقات میدانی و تجربهی آموزشی خود، معتقد است تحول رفتار جوانان صرفاً ناشی از تغییر پوشش نیست، بلکه انعکاسی از تحولات در نظام ارزشی، سبک زندگی و هویتیابی اجتماعی آنهاست. او همچنین بر نقش شبکههای اجتماعی، زیباییشناسی پوشش و نیاز به زبان نوین برای انتقال ارزشهای دینی تأکید دارد.
رسا- در سالهای اخیر، موضوع حجاب در میان جوانان ایرانی به یکی از محورهای پرچالش فرهنگی و اجتماعی تبدیل شده است. از نگاه شما، علت این تغییر نگرش چیست؟
بر اساس تحقیقات میدانی، بسیاری از پژوهشگران و فعالان فرهنگی معتقدند که فاصله گرفتن نسل جدید از حجاب، صرفاً ناشی از تغییر پوشش یا نوع لباس نیست. این پدیده در واقع نشاندهنده یک تحول در نظام ارزشها و شیوههای هویتسازی اجتماعی است. به بیان دیگر، جوانان در حال بازتعریف هویت خود هستند و میخواهند با سبک زندگی مدرن و جهانی هماهنگ شوند. بنابراین، نهادهای دینی و فرهنگی کشور با پرسشهای بنیادین درباره کارآمدی مدلهای گفتمانی فعلی مواجه شدهاند.
عوامل فرهنگی و اجتماعی تغییر رفتار جوانان
رسا- مهمترین عوامل فرهنگی و اجتماعی که باعث این فاصله شدهاند، چه هستند؟
کارشناسان حوزه دین و جامعهشناسی معتقدند که مهمترین عوامل را باید در تعامل نسل جوان با فضای مجازی، سبکهای زندگی جهانی و نحوه گفتوگو درباره ارزشهای دینی جستوجو کرد. تصور کنید جوانی در یک شهر کوچک زندگی میکند و با گوشی هوشمند خود به هزاران دیدگاه و تجربه جهانی دسترسی دارد؛ طبیعی است که در انتخاب هویت و رفتارهای خود، به دنبال تجربهای شخصی و ملموس باشد، نه صرفاً پیروی از دستورات سنتی که برایش معنا ندارد.
نقش شبکههای اجتماعی و زیبایی حجاب
رسا- با توجه به این تحولات، نقش شبکههای اجتماعی و تغییر مرزهای فرهنگی در شکلگیری نگرش جوانان نسبت به حجاب چیست؟
ظهور شبکههای اجتماعی و دسترسی بیسابقه به دیدگاههای مختلف جهانی، همراه با تغییر سریع مرزهای فرهنگی، باعث شده است که جوانان به دنبال چارچوبهای هویتی باشند که با تجربیات زیسته خود همخوانی داشته باشد. نسل امروز بیش از آنکه دنبال حکم شرعی باشد، به دنبال معنا، زیبایی و آزادی در انتخاب است. اگر ما نتوانیم زبان خود را با نیازهای معرفتی و احساسی این جوانان هماهنگ کنیم، فاصله میان آنها و نهادهای دینی بیشتر خواهد شد.
فرض کنید یک نوجوان امروز وقتی حجاب را تنها به عنوان یک الزام میبیند، ممکن است به جای پذیرش، احساس مقاومت کند؛ اما اگر حجاب را در چارچوب زیبایی و هویت تجربه کند، پذیرش آن بسیار طبیعیتر خواهد بود.
بازاندیشی در گفتمان دینی
رسا- راهکار شما برای کاهش این فاصله و بازگرداندن جوانان به گفتمان دینی چیست؟
نسل امروز باید زیبایی، هویت و آزادی را در حجاب لمس کند. اگر این حس در آنها ایجاد شود، الزام و اجبار جای خود را به پذیرش قلبی خواهد داد. برای نمونه، پرداختن به ابعاد زیباییشناختی پوشش اسلامی و تبیین نقش حجاب در تعریف هویت مستقل زن مسلمان، میتواند جایگزین مناسبی برای تأکید صرف بر ترسیم عواقب شرعی باشد.
پیام به حوزههای علمیه و خانوادهها
رسا- توصیه شما به حوزههای علمیه و فعالان فرهنگی چیست؟
حوزههای علمیه باید زبان خود را با نیازهای معرفتی و احساسی جوانان هماهنگ کنند و در عین حال، زمینهای فراهم آورند که ارزشهای دینی، زیبایی و هویت به طور همزمان منتقل شود. اگر تنها به ترسیم عواقب و الزامات بپردازیم، ممکن است جوانان مقاومت کنند؛ اما اگر حجاب را به عنوان انتخابی که هویت و زیبایی او را تکمیل میکند معرفی کنیم، اثرگذاری آن بسیار بیشتر خواهد بود.
رسا-در پایان، پیام شما به جوانان چیست؟
حجاب تنها یک دستور دینی نیست؛ بلکه تجربهای از هویت، زیبایی و آزادی در چارچوب ایمان است. اگر خانوادهها و معلمان بتوانند این پیام را به نسل جدید منتقل کنند، پذیرش آن قلبی و پایدار خواهد بود. تصور کنید جوانی حجاب را نه به عنوان یک محدودیت، بلکه به عنوان نمادی از قدرت انتخاب و هویت خود تجربه کند؛ در این صورت، فاصلهها به تدریج کاهش مییابد و گفتمان دینی معنای واقعی خود را بازمییابد.
ارسال نظرات