شهید سید مصطفی خمینی یک شخصیت جامع الاطراف بود

به گزارش خبرنگار  گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، حجت الاسلام و المسلمین سید محمود مرعشی، فرزند ارشد مرحوم آیت الله مرعشی نجفی، روز گذشته در نشست تخصصی «امید اسلام؛ فرزند امت» که به همت انجمن تاریخ معاصر و انقلاب اسلامی حوزه علمیه قم، به مناسبت چهل و هشتمین سالگرد شهادت آیت‌الله شهید سیدمصطفی خمینی برگزار شد، در بخشی از خاطرات خود به شرح حوادث سال 1342 و همچنین ویژگی‌های علمی و اخلاقی آیت‌الله سید مصطفی خمینی پرداخت.

حجت الاسلام و المسلمین سید محمود مرعشی با اشاره به سخنرانی تاریخی امام خمینی(ره) در مدرسه فیضیه و دستگیری ایشان در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، اظهار داشت: پس از این اقدام، مردم به صورت خودجوش تجمع می‌کنند. من پس از خبر دادن به پدرم به همراه ایشان راهی حرم شدیم که حاج آقا مصطفی را در حرم دیدیم و پس از مدتی آیت‌الله گلپایگانی نیز به ما ملحق شدند.

وی افزود: پس از تجمع مردم در صحن حرم حضرت معصومه (س)، چند هواپیمای جنگی در پایین‌ترین حالت ممکن از روی صحن عبور کردند و صدای تیراندازی بلند شد. مرحوم شهید آیت‌الله سید مصطفی خمینی با مشورت از پدر بنده و آیت‌الله گلپایگانی تصمیم گرفتند تا از مردم بخواهند صحن را ترک کنند چرا که احتمال حمله عوامل رژیم شاهنشاهی به صحن و قتل‌عام مردم وجود داشت و مردم و علما کم‌کم صحن را ترک کردند.

محاصره منازل و یورش به حریم خانواده

استاد حوزه علمیه قم از تداوم فشارها خبر داد و گفت: پس از این اتفاق، منزل علما توسط کماندوها تا یک هفته محاصره شد و کسی حق ملاقات با ایشان را نداشت. مرحوم حاج آقا مصطفی که اقدام سیاسی گسترده‌ای داشتند، توسط شهربانی قم دستگیر شده و به تهران منتقل شدند. ایشان پس از آن آزاد شده و به قم بازمی‌گردند و چند روز بعد در پی ماجرای کاپیتولاسیون در منزل ما مجدداً دستگیر می‌شوند.

حجت الاسلام و المسلمین سید محمود مرعشی صحنۀ یورش به منزلشان را این‌گونه توصیف کرد: ایشان در منزل ما بودند که مأموران و کماندوها به خانه یورش برده و با بالا آمدن از دیوار و بدون اجازه وارد اندرونی شدند و سراغ آقا سید مصطفی را گرفتند. پدر بنده ایستادند و آقا مصطفی را بغل کردند و گفتند: "ایشان مهمان بنده است و من نمی‌گذارم." که ایشان را با مشت بر روی کتاب‌ها پرت کردند. مجدداً ایشان برخاستند که مانع شوند که به ایشان گفتند: "جلو نیایید والا ما شما را می‌کشیم" و پدر نیز من را از هر اقدامی منع کردند.

وی ادامه داد: بعد از اینکه آقا مصطفی را به حیاط بردند، مرحوم والده ما که به ایشان خیلی علاقه‌مند بودند، جلوی مأموران ایستادند و مانع بردن ایشان شدند که به ایشان سیلی زدند و به گوشه‌ای پرت شدند و سپس حاج آقا مصطفی را برده و به تهران منتقل کردند و از تهران نیز با یک هواپیمای نظامی به ترکیه نزد امام تبعید شدند.

ملاقات مخفیانه با امام در نجف اشرف

رئیس کتابخانه آیت الله مرعشی از سفر مخفیانه خود به عراق برای ملاقات با امام گفت و اظهار داشت: پس از انتقال امام به گمان کم شدن نفوذ معنوی و کمرنگ شدن امام از ترکیه به نجف، ، من نیز به صورت مخفیانه وارد عراق و راهی کربلا شدم. در کربلا تا به منزل امام رسیدم و وارد شدم. حاج آقا مصطفی با دیدن من اشک در چشمانش حلقه زد. من نیز تعدادی از نامه‌های علما و ابویم و خانواده را خدمت امام تقدیم کردم. امام نیز به حاج آقا مصطفی خمینی فرمودند: "سید محمود تا زمانی که در عراق است باید نزد خودمان باشد چرا که امانت آیت‌الله مرعشی است." و من ۲۵ روز در خدمت امام بودم.»

مقام علمی و جامع‌الاطراف حاج آقا مصطفی

وی در بخش دیگری از سخنان خود به توصیف مقام علمی والای آیت‌الله سید مصطفی خمینی پرداخت و گفت: حاج آقا مصطفی در دوران حضور خود در نجف، به دروس برخی مراجع می‌رفتند و در سال ۱۳۴۶ بنا به درخواست تعداد زیادی از طلاب نجف، دروس خارج خود را شروع کردند. ایشان با چنان تسلطی مباحث فقهی را حلاجی می‌کردند که در کمتر کسی می‌شد این خصوصیات را دید.

حجت الاسلام و المسلمین سید محمود مرعشی  شهید مصطفی خمینی را از ممتازترین چهره‌های حوزه‌های علمیه دانست و به تأیید آیت‌الله العظمی خویی اشاره کرد و گفت: «ایشان فرموده بودند حاج آقا مصطفی مجتهد مسلم است و در فقه و اصول سرآمد اقران خود می‌باشد. ایشان خیلی با آقا مصطفی مأنوس بود، حتی گاهی آیت‌الله خویی، حاج آقا مصطفی را برای ناهار به کوفه دعوت می‌کردند و ایشان خدمتشان می‌رفتند.

حافظه کم‌نظیر و مطالعات وسیع

حجت الاسلام و المسلمین مرعشی  ادامه داد: حاج اقا مصطفی خمینی هر حا میرفتند سعی میکردند یک بحث علمی را مطرح کنند. ایشان حتی در فلسفه غرب هم مطالعاتی داشتند و ایشان نه تنها در فقه و اصول و ادبیات و تفسیر سرآمد بود بلکه در رجال و عرفان نیر وارد بود. من بارها از ایشان زمان فوت و احوال علمای مختلف که شابد هزار سال از فوتشان می گذشت میپرسیدم و ایشان بلافاصله پاسخ میدادند. لذا ایشان از حافظه و استعداد بی نظیری برخوردار بودند و این خصوصیات به ایشان یک شخصیت جامع الاطرافی داده بود.

وی خاطرنشان کرد: حاج آقا مصطفی پس از اینکه به درجه اجتهاد رسیدند، حضرت امام به ایشان اجازه اجتهاد دادند، با اینکه حضرت امام در دادن اجازه اجتهاد بسیار سخت‌گیر بودند و فقط به اندکی از علما اجازه اجتهاد داده بودند.» وی افزود: «حاج آقا مصطفی می‌فرمودند: یک مجتهد باید در صرف و نحو و معانی و بیان و رجال و معقول و مسائل کلامی مجتهد باشد و اجتهاد در فقه و اصول به تنهایی کافی نیست.

حجت الاسلام و المسلمین مرعشی در پایان با بیان اینکه ما هیچگاه غیبت نه از حاج آقا مصطفی و نه از امام نشنیدیم، تأکید کرد: می‌توان ادعا کرد ایشان یکی از موفق‌ترین چهره‌های علمی حوزه بود که با عمر کم خود، آثار بسیاری را از خود در علوم مختلف به جای گذاشته‌اند. به هر حال شهادت ایشان خیلی باعث تأسف شد، ولی با شهادت ایشان انقلاب خیلی رشد کرد.