مکتب شهید نصرالله؛ تبلور گفتمان مقاومت در منظومه فکری امام خامنهای (۲)

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، رهبر معظم انقلاب در پیام خود به مناسبت شهادت سید حسن نصرالله و همراهان ایشان راه شهید نصرالله را همانند حاج قاسم یک مکتب معرفی کردند. مکتبی که درعصر حاضر تمسک به آن راهگشا است و اقامه آن در جامعه موجب تربیت انسان تراز انقلاب اسلامی می شود. لذا در یادداشت گذشته به بررسی برخی ابعاد این مکتب پرداختیم و در این یادداشت به بررسی دیگر ابعاد و زوایای شهید سید حسن نصرالله و مکتب او خواهیم پرداخت.
مردمی بودن؛ پایه اساسی مقبولیت و قدرت مکتب
مردمی بودن به عنوان یکی از ارکان اساسی مشروعیت و قدرت مکتب نصرالله و ثمره عینی آن یعنی حزب الله لبنان شناخته میشود. این مکتب، رهبری خود را نه در انحصار نخبگان، بلکه در ارتباط مستقیم و صمیمی با آحاد ملت تعریف میکند. پاسخگویی به مطالبات مردم و دفاع از مظلومان از شاخصههای بارز این بعد از مکتب است و همین مقبولیت مردمی، "پشتوانه امنیتی و سیاسی" مستحکمی برای آن به شمار میرود. شهید سید حسن نصرالله این مساله را به خوبی تبیین کرده و آن را از راهبردهای اساسی مقاومت می داند: «در مرحله سیاسی، نگاه به این تحولات بدون در نظر گرفتن مسیر مقاومت ما ممکن نیست و این نگاه در چارچوب دو مسیر صورت خواهد گرفت، نخست مسیر مقاومت که مبتنی بر پیروزی های نظامی و سیاسی و گسترش مقاومت در سطح مردمی تا رسیدن آن برای برهم زدن موازین قوا است و دوم مسیر سلطه طلبی و استکبار آمریکایی - اسرائیلی است که شاهد شکست های نظامی و ناکامی نظامی است و ناتوانی خود را برای کنترل مسیر تحولات و رویدادها در جهان عربی و اسلامی نشان داده است.» (1)
امام خامنهای، محبوبیت فرامرزی شهید نصرالله را ناشی از همین مردمی بودن میدانند. این ویژگی باعث شده تا گستره نفوذ این مکتب، فراتر از لبنان و ایران و کشورهای عربی باشد. رهبر انقلاب ایستادگی و مقاومت مردمی حزب الله و شهید نصر الله در مقابل دشمن خونخوار صهوینیستی را عامل سر بلندی و محبوبیت دانسته و پس از جنگ 33 روزه خطاب به مجاهدان حزب الله و مردم لبنان فرمودند:«جنگ سی و سه روزه، یک طرف پیروزمند داشت، یک طرف شکست خورده. خوب معلوم است طرف پیروزمند، حزبالله لبنان، مقاومت لبنان، ملت لبنان و درواقع امت اسلامی بودند. همهی ملتها خوشحال شدند. شنیدید و واقعیت همین است که امروز نام حزبالله و رهبر آن در دنیای اسلام و کشورهای عربی و بین ملتها، جزوِ شیرینترینِ نامهاست. افرادشان جزوِ محبوبترین انسانهایند.» (2)
توکل و ایمان؛ مبنای نصرت و قدرت
در عمق مکتب نصرالله، توکل بر خدا و ایمان راسخ به وعده نصرت الهی به عنوان مبانی حقیقی و اصیل قدرت مبتنی بر آیه شریفه «ان تنصروا الله ینصرکم» نهفته است. این بعد، به مقاومت عمق استراتژیک معنوی میبخشد که در سختترین شرایط، عامل امیدواری و استقامت است. امام خامنهای با اشاره به این بعد، مقاومت را موجودی زنده و پویا میدانند که با قدرت ایمان حرکت میکند. این نگاه، باعث میشود مبارزان این مکتب، برتری کمی و تسلیحاتی دشمن را به چالش بکشند. از این منظر، پیروزی نهایی، از آن صاحبان ایمان است، حتی اگر در مقطعی، دشمن قدرت نمایی کند.
رهبر معظم انقلاب توجه به بعد معنوی را عامل حیاتی پیروزی بر دشمن می دانند و همین مساله را در بیانات خود به مناسبت دبیر کلی شهید سید حسن نصرالله خطاب به وی متذکر شدند که حقا برای هر کسی است که دغدغه خدمت در نظام اسلامی را دارد، قابل توجه است. ایشان فرمودند: «به اعتقاد من بایستی مهمترین امر در ذهنتان این باشد که به خدا توکل کنید و حقیقتاً - به معنای واقعی کلمه - از او کمک بخواهید و از او استغاثه کنید. اشخاصِ ما عجزهیی بیش نیستیم؛ این عجز را بایستی به قدرت بینهایت پروردگار وصل کنیم، تا بکلی آسیبناپذیر شویم. من طهارت و صفای شما را میدانم؛ اما روزبهروز باید این بیشتر بشود. توسلات و توجهاتتان را به پروردگار بیشتر کنید. نوافل - مخصوصاً نافلهی شب - وسیلهی مهمی است.» (3)
آموزه های راهبردی برای نسلهای آینده مقاومت
مکتب نصرالله، حاوی آموزههای راهبردی ارزشمند برای نسلهای حاضر و آینده جبهه مقاومت است. صبر و استقامت هوشمندانه، رشد تدریجی و برنامهریزی شده و ارتباط حقیقی و قلبی با ولی فقیه از جمله این آموزههاست. این مکتب نشان میدهد که پیروزی، محصول فرآیندی بلندمدت از مجاهدت و تدبیر است. بنابراین، میتوان از این مکتب به عنوان متن درسی زنده برای مدیریت تقابل همهجانبه با استکبار یاد کرد.
شهید سیدحسن نصرالله در بخشی از وصیت نامه خود آورده است: «برای خیر دنیا و آخرتتان به شما وصیت میکنم که ایمانتان به رهبری حضرت امام خامنهای (که سایهاش مستدام باد) قوی و محکم باشد.»
این مساله از اعتقاد قلبی و حقیقی او و مجموعه حزب الله لبنانا ناشی می گردد. همانگونه که سال ها پیش این مساله را تبیین کرده و در مقابل همه از التزام و اعتقاد خود سخن گفته است. شهید نصرالله در بخشی از بیانات خود می فرمایند:« موضع ما در قبال ولایت فقیه یک موضع فقهی، عقیدتی و دینی و نه سیاسی است. اینکه چگونه بین ایمان خود به ولایت فقیه و سیاست های لبنان جمع می کنیم، این است که ما تاکنون نیز در این امر موفق بودیم. ما در مجلس حاضر بودیم، در انتخابات شرکت کردیم، وارد دولت شدیم» (4)
نقش آفرینی در معادلات کلان منطقهای و جهانی
مکتب شهید نصرالله توانسته است نقش تعیینکنندهای در معادلات کلان منطقهای و جهانی ایفا نماید. عقبنشاندن پروژه صهیونیستی و خنثیسازی توطئههای استکبار از جمله دستاوردهای این نقشآفرینی است. امام خامنهای بر این باورند که پدیده حزبالله، یک صنع الهی است که سرنوشت منطقه را تغییر داده است. این مکتب ثابت کرده که اراده ملتها میتواند بر همه محاسبات مادی غلبه کند. از این رو، این مکتب نه تنها یک الگوی مقاومت، بلکه الگویی برای اثرگذاری در نظام بینالملل محسوب میشود.
بنابراین، مکتب شهید نصرالله در منظومه فکری امام خامنهای، "تلفیقی جامع از ایمان، عقلانیت، شجاعت، مردمی بودن و استمرار" است. این مکتب مسیر مقاومت را تا تحقق وعده الهی پیروزی ترسیم میکند و الگویی زنده و کاربردی برای تمامی جریانهای آزادیبخش جهان ارائه میدهد. امام خامنهای با توصیف این مکتب به عنوان راه و مکتب ادامهدار، بر تداوم آن به عنوان سرمایه جبهه مقاومت تأکید میورزند. بنابراین، مکتب نصرالله نه یک پدیده تاریخی، بلکه مسیر آینده ساز امت اسلامی است که ان شاءالله راه را به رهروان نشان خواهد داد.
(1) کنفرانس مطبوعاتی تلویزیونی دیشب خود با حضور گروهی از سیاستمداران، روزنامه نگاران و اصحاب رسانه (1388/09/09)
(2) بیانات در خطبههای نماز جمعه تهران (۱۳۸۵/۰۷/۲۱)
(3) بیانات در دیدار اعضای کادر مرکزی حزباللَّه لبنان (۱۳۷۰/۱۲/۱۳)
(4) کنفرانس مطبوعاتی تلویزیونی دیشب خود با حضور گروهی از سیاستمداران، روزنامه نگاران و اصحاب رسانه (1388/09/09)