موانع و شکافهای مذاکرات دوحه/ اصرار آمریکا و اسرائیل بر آوارگی مردم غزه

مذاکرات غیرمستقیم میان حماس و رژیم صهیونیستی درباره آتشبس غزه در دوحه در حالی وارد چهارمین روز خود میشود که بهگفته مقامات کشورهای میانجی، این دوره از مذاکرات از نظر طول و دقت، با دورههای قبلی متفاوت است.
بهگفته منابع وابسته به میانجیها، جزئیات باقیمانده درباره مذاکرات تنها 20 درصد است؛ اما پیچیدهترین بخش آن محسوب میشود که مهمترین آنها موضوع ورود کمکهای بشردوستانه به غزه در طول دوره آتشبس 60روزه و تعیین محل استقرار نیروهای اشغالگر اسرائیلی در این مدت است.
کارشکنی دوباره صهیونیستها در روند مذاکرات
با این حال، منابع آگاه از مذاکرات گزارش دادند که رژیم صهیونیستی با ذهنیت صرفاً امنیتی و طفره رفتن در مذاکرات حاضر شده است نه با قصد حرکت بهسمت یک توافق جامع. تیم مذاکرهکننده اسرائیلی با اصرار بر اجازه ورود تنها مقادیری کمک بشردوستانه به غزه و جلوگیری از بازگشت فلسطینیها به مناطق خود، بهدنبال ایجاد بحرانهای جدید بهویژه در مورد سازوکار بازگشایی گذرگاه رفح است.
بر اساس این گزارش، طرف صهیونیستی همچنین با رویکردی کاملاً گزینشی در مورد مسئله تبادل اسرا برخورد میکند و از آزادی چهرههای برجسته فلسطینی مانند مروان برغوثی و احمد سعدات خودداری میکند. صهیونیستها همچنین به معادلات قدیمی که با واقعیتهای جدید مطابقت ندارند چسبیدهاند و برخی از اسرای فلسطینی را با برچسب «جنایتکار» حائز شرایط آزادی نمیدانند،
در این میان اقدامات آمریکا در مورد خط آتشبس غزه شتاب جدیدی به خود گرفته است و انتظار میرود که سفر استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا به دوحه که بهعنوان آخرین تلاش برای پر کردن شکافهای باقیمانده و نهایی کردن توافق توصیف شده است، چند روز دیگر انجام بگیرد. منابع آگاه میگویند اهمیت این سفر ازآنجایی است که ویتکاف در ژانویه گذشته کسی بود که توافق آتشبس غزه را پیش برد.
میانجیهای منطقهای بار دیگر علیرغم سکوت رسمی طرف صهیونیستی روی سفر ویتکاف به دوحه حساب کردهاند، اما در عین حال رسانههای عبری گزارشهایی منتشر میکنند مبنی بر اینکه؛ "به یک توافق تضمیننشده نزدیکیم."؛ موضوعی که میانجیهای عرب را نگران کرده است.
توطئه جدید آمریکا و رژیم صهیونیستی برای آوارگی مردم غزه
در مقابل این تحولات، یک تهدید جدی در حال ظهور است که فضای مذاکرات را تیره و تار میکند؛ یعنی مطرح شدن مجدد مسئله آوارگی ساکنان غزه، چه بهبهانههای بشردوستانه و چه بهبهانه ایجاد مناطق امن که حماس در آنجا نباشد.
بهگفته منابع دیپلماتیک مصری که با روزنامه الاخبار لبنان گفتگو کردند، اظهارات ترامپ و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اشغالگر در مورد همکاری با کشورهای همسایه جهت یافتن راهکارهایی برای فلسطینیها همراه با طرح افشاشده آمریکا در زمینه اختصاص دو میلیارد دلار جهت ایجاد اردوگاهها، نشاندهنده نیات خطرناک طرف صهیونیستی و آمریکایی علیه مردم غزه است.
منابع آگاه گزارش میدهند که مطرح کردن این پرونده در سایه مذاکرات آتشبس بهعنوان یک حرکت دوگانه تلقی میشود؛ بهطوری که از یک سو ابزاری برای فشار و ایجاد اختلال در مذاکرات است تا نتانیاهو از آن برای آرام کردن وزرا و احزاب راست افراطی اسرائیل که مخالف آتشبس هستند استفاده کند، اما از سوی دیگر اگر آتشبس 60روزه به مقدمهای برای مهندسی جمعیتی جدید در نوار غزه تبدیل شود، این موضوع یک آزمون واقعی برای اعتبار بهاصطلاح میانجیگری آمریکا و موضع طرفهای عربی خواهد بود.
منابع آگاه از فضای مذاکرات تأکید میکنند: اظهارات نتانیاهو از واشنگتن رویکردی را نسبت به مرحله بعدی ارائه داد. نخست وزیر رژیم اشغالگر که از تریبون کنگره حرف میزد گفت که امیدوار است بر موانع غلبه کند و به توافق برسد؛ توافقی که منجر به ماندن حماس در غزه نخواهد شد. نتانیاهو در دیدار با ترامپ هم گفت که کابینه او پیشنهاد ویتکاف را پذیرفته و به توافق نزدیک است، شکافهای باقیمانده کوچک هستند اما برای پر شدن نیاز به زمان دارند.
طبق گزارش رسانههای عبری، منابع ارشد اسرائیلی اعلام کردند که حتی اگر توافقی هم حاصل شود، ارتش اسرائیل از محور فیلادلفیا عقبنشینی نخواهد کرد و همچنین محور موراگ و منطقه رفح نیز خطوط قرمزی هستند که اسرائیل اصرار دارد در طول دوره آتشبس در آنجا بماند، این امر در را بهروی جنجال گستردهای بر سر نقشه استقرار مجدد ارتش اسرائیل در غزه باز میکند که در زمان حاضر بزرگترین مانع مذاکرات است.
موانع و شکافهای مذاکرات آتشبس غزه
اختلافات اصلی در مذاکرات دوحه درباره آتشبس غزه، اکنون حول چهار موضوع میچرخد:
ـ امتناع حماس از مرتبط کردن کمکهای بشردوستانه با مراکز آمریکایی ـ صهیونیستی موسوم به بنیاد بشردوستانه غزه و تأکید بر لزوم اجرای سازوکار سازمان ملل برای ورود و توزیع کمکها.
ـ عدم توافق بر سر نقشههای استقرار مجدد ارتش اسرائیل در غزه در طول دوره آتشبس 60روزه.
ـ شرط رژیم صهیونیستی برای دریافت اسامی 10 اسیر اسرائیلی که باید آزاد شوند، حماس تأکید کرده است که قبل از دریافت لیست مربوطه اسرای فلسطینی و نهایی شدن نقشه استقرار ارتش اسرائیل، از ارائه هرگونه لیستی درباره اسرای صهیونیستی خودداری میکند.
ـ عدم تضمینهای آمریکا مبنی بر عدم ازسرگیری جنگ بعد از پایان آتشبس 60روزه و ارائه وعدههای مبهم از سوی واشنگتن مبنی بر اینکه ترامپ بدون هیچ تعهد رسمی برای توقف جنگ تلاش خواهد کرد.
در این زمینه فرستاده آمریکا ادعا کرد که موارد اختلاف از چهار مورد به یک مورد کاهش یافته است و امیدوار است تا پایان هفته توافق حاصل شود. طبق گزارش منابع آمریکایی ویتکاف تا زمانی که توافق کامل میان حماس و اسرائیل حاصل نگردد، به دوحه سفر نخواهد کرد و احتمال دارد مذاکرات ظرف چند روز آینده به نتیجه برسد.
شبکه 12 تلویزیون رژیم صهیونیستی گزارش داد که موضوع مورد اختلاف باقیمانده مربوط به محل حضور ارتش اسرائیل در طول آتشبس و همچنین سازوکار ورود و توزیع کمکهاست. شبکه 15 تلویزیون رژیم اشغالگر هم گزارش داد که تنها مانع اعلام توافق، نقشه استقرار ارتش اسرائیل است.
با این حال، گزارشها و اخبار مبهم در مورد فضای مذاکرات همچنان ادامه دارد و باید منتظر تحولات نهایی و واکنشهای رسمی طرفهای مربوطه باشیم.