پژوهش و تحقیق عامل رشد جوامع مختلف است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام محمد اکرم عارفی از اساتید حوزه علمیه قم در مراسم تجلیل از برترین های همایش زنان در افغانستان که ظهر امروز 27 اسفندماه در سالن شهید مطهری مجتمع آموزش عالی فقه برگزار شد به زمینه های به وجود آمده در حوزه علمیه قم و دستاوردهای آن در کشور افغانستان اشاره کرد.

وی افزد: هر سال شاهد برگزاری نشست های پربار علمی در حوزه های مختلف علوم انسانی هستیم که دستاورد علمی و فکری این همایش ها خلأهای علمی موجود در جامعه را از بین خواهد برد.

حجت‌الاسلام عارفی در ادامه با بیان این‌که قرآن و منابع روایی مختلف بر پژوهش تأکید دارند، افزود: پژوهش و تحقیق یک مجموعه ذهنی و نوشتاری، امری ارزشمند و عامل رشد جوامع در گذشته و امروز بوده است.

وی تصریح کرد: با مراجعه به متون دینی خواهیم دید که امر پژوهش، توجه به تدبر و تعقل بخشی از فرایند پژوهش است، نوشتاری که امروزه مرسوم شده و نماد و تجلی فکر است.

استاد حوزه علمیه قم اضافه کرد: خداوند متعال شرایط بسیار قوی و لایتغیری را بر جهان حاکم کرده که با تعقل و تدبر و نگاه کنجکاوانه در آیات قرآن می توان آن شرایط را درک کرد. 

وی در بخش دیگری از سخنان خود به آسیب شناسی پژوهش پرداخت و گفت: مجموعه مقالات و فصلنامه های موجود در حوزه علمیه قم از غنا، تنوع و عمق بسیار زیادی برخوردار است که رقیبی برای آن نمی توان یافت و هیچ کانون پژوهشی در داخل کشور توان رقابت با پژوهش های حوزه علمیه قم را ندارد، اما در کنار این فرصت ها، کاستی های وجود دارد که به تدریج باید برطرف شود.

استاد حوزه علمیه قم به یکی از آسیب های امر پژوهش در حوزه علمیه قم اشاره کرد و از آن به عنوان روش و نگاه به مسأله شناسی و پاسخ گویی به مسائل بر اساس واژه پژوهی در مقابل محتوا پژوهی نام برد و گفت: بر روی کلمات و الفاظ بیش از حد لازم متمرکز شده ایم و معانی را در محدوده واژگان انتظار داریم در صورتی که در محتوا پژوهی باید یک متن در درون متن دیگر به صورت سیستم بررسی شود.

حجت‌الاسلام عارفی آسیب دیگر را قلمروسازی مصنوعی معرفی کرد و ادامه داد: قلمرو پژوهش را انتخاب می کنیم اما واقعی نیست. وقتی می خواهیم در مورد وضعیت خاص کشور پژوهشی را انجام دهیم تنها این پژوهش به نمونه ای از جامعه و مردم خاص محدود می شود که این آفت پژوهش است.

وی با اشاره به سومین آفت امر پژوهش، آن را پیش فرض های بزرگ حاکم بر ذهن عنوان کرد و گفت: گاهی چنان مانع از پژوهش های سالم و محققانه می شویم که نتایجی که به دست می آوریم جدید نیست و به عنوان پژوهش محسوب نمی شود.

استاد حوزه علمیه قم با بیان این‌که اجتهاد به عنوان یک روش در چارچوب دین پذیرفته می شود، تصریح کرد: پژوهش در حوزه علوم انسانی با پژوهش در حوزه دینی تفاوت های بسیاری دارد، از این رو باید متن خود را در روش های تحقیقی مبتنی بر دین عرضه کنیم. /920/پ202/ع