گزارشی از هم‌اندیشی مبلغان بین الملل در ماه رمضان؛
از تقویت پیوند فرهنگی از مسیر تجارت و منبر سنتی تا ضرورت توجه به مسئولیت تاریخی مبلغان
دبیر قرارگاه تبلیغ بین‌الملل با اشاره به ضرورت فهم بوم‌زیست فرهنگی مخاطبان و بهره‌گیری از ظرفیت‌هایی چون بانوان مبلغه، هوش مصنوعی و شبکه‌سازی تبلیغی، تأکید کرد: جنگ نرم امروز نیازمند روحیه قرارگاهی، هم‌افزایی نهادها و تربیت نیروی انسانی تراز جهانی است.
به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، نشست هم‌اندیشی مبلغان ایرانی اعزامی به خارج از کشور در ماه مبارک رمضان، روز پنجشنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۴، با حضور جمعی از مسئولان، مبلغان و فعالان تبلیغ بین‌الملل در مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه برگزار شد.
در این نشست که به همت قرارگاه تبلیغ بین‌الملل کشور و با هدف بررسی راهبردهای نوین در عرصه تبلیغ دینی خارج از کشور تشکیل شد، ضمن انجام هم‌اندیشی و هم‌افزایی، تجربه‌های مبلغین اعزامی به خارج از کشور به اشتراک گذاشته شد.
در این نشست، حجت‌الاسلام سیدمصطفی حسینی نیشابوری دبیر قرارگاه تبلیغ بین‌الملل با اشاره به نقش مؤثر همدلی نهادهای مرتبط با تبلیغ بین‌الملل، گفت: اگر همراهی بزرگان و نهادهای همسو نبود، تبلیغ دینی در سطح بین‌المللی به این مرحله نمی‌رسید. امروز جامعه‌المصطفی، مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) و سایر نهادها در فرآیند استقرار و اعزام مبلغان بومی و غیربومی ایفای نقش می‌کنند.
وی با اشاره به فعالیت‌های قرارگاه تبلیغ بین‌الملل افزود: کمیسیون‌های متعددی در این قرارگاه تعریف شده که در حوزه‌های آموزش، کارآموزی و اعزام مبلغ فعالیت دارند. حوزه‌های علمیه نیز نقش مؤثری در تربیت اخلاقی و تقویت مبلغان ایفا کرده‌اند.
حجت‌الاسلام حسینی نیشابوری از طراحی بانک محتوایی سه‌زبانه خبر داد که قرار است به ۱۲ زبان توسعه یابد. این بانک شامل مقالات، پادکست‌ها و فایل‌های مطالعاتی برای علاقمندان به معارف اسلامی و علوم انسانی است.
وی همچنین به خدمات تبلیغی ویژه در مسیرهای فرعی پیاده‌روی اربعین اشاره کرد و آن را نمونه‌ای از حضور مؤثر و هدفمند مبلغان دانست. او بر ضرورت بروزرسانی اطلاعات مبلغان بین‌المللی، نیازسنجی دقیق و رصد دائمی عرصه تبلیغ تاکید کرد.
دبیر قرارگاه تبلیغ بین‌الملل با اشاره به اهمیت کار تیمی و روحیه هم‌افزایی در جنگ نرم گفت: «روحیه قرارگاهی که در دفاع سخت مفید است، امروز در میدان تبلیغ نرم کارایی بیشتری دارد.»
او همچنین با تأکید بر اهمیت تبلیغ نوین، استفاده از هوش مصنوعی، متاورس و حضور فعال بانوان مبلغه را از الزامات حرکت تبلیغی در عصر حاضر برشمرد.
حجت‌الاسلام حسینی نیشابوری از راه‌اندازی دو هفته فرهنگی تخصصی با عناوین «هفته معنوی» و «هفته قرآنی» در قرارگاه تبلیغ بین‌الملل خبر داد و اعلام کرد به زودی سامانه‌ای برای ثبت‌نام مبلغان جدید و بروزرسانی اطلاعات مبلغان فعلی معرفی خواهد شد.
وی در پایان، هدف نهایی این تلاش‌ها را ایجاد یک شبکه توانمند از مبلغان ایرانی در کنار شبکه مبلغان غیرایرانی دانست و افزود: باید از گنجینه عظیم قرآن، اهل‌بیت (ع)، حکمت اسلامی و عقلانیت دینی برای حضور مؤثر در میدان رقابت جهانی تبلیغ دین بهره‌گیری کامل داشته باشیم.
نگاهی راهبردی به تبلیغ در شرق آسیا
حجت‌الاسلام محمدرضا صالح، معاون فرهنگی و تربیتی جامعه‌المصطفی نیز با اشاره به تجربیات میدانی خود در چین و هند، بر ضرورت توجه به وضعیت‌شناسی، نیازسنجی و تقویت پیوندهای فرهنگی در تبلیغ بین‌المللی تأکید کرد.
معاون فرهنگی و تربیتی جامعه‌المصطفی با تأکید بر توجه به دانشجویان در عرصه تبلیغ بین‌الملل گفت: در هر کشوری که وارد می‌شویم، نباید از دانشجویان غافل باشیم. پیشنهاد ما این است که یک کانال مجازی مرکزی تحت عنوان "زندگی و فقه در خارج کشور" برای پاسخ‌گویی به پرسش‌های فقهی و موضوعات روز دانشجویان و ایرانیان مقیم راه‌اندازی شود.
وی با اشاره به علاقمندی مسلمانان به قرآن و معارف اهل‌بیت (ع) افزود: در خارج از کشور، شوق زیادی برای پناه بردن به قرآن و نهج‌البلاغه وجود دارد. ارائه تفاسیر کوتاه و کاربردی قرآن، بویژه در حوزه مسائل اخلاقی، خانوادگی و اجتماعی، می‌تواند بسیار مؤثر باشد. قرآن حلقه وصل ملت‌هاست و نباید از آن غافل شویم. مبلغین باید روی این بُعد تمرکز بیشتری داشته باشند.
حجت‌الاسلام صالح بر لزوم پیوست سیاسی هوشمندانه در تبلیغ دینی تأکید کرد و گفت: اخلاق فردی برای مبلغ بسیار مهم است، اما باید همراه با درک عمیق از شرایط سیاسی منطقه باشد. وضعیت‌شناسی، نیازشناسی و آسیب‌شناسی هر منطقه، از ملزومات کار تبلیغی در عرصه بین‌المللی است.
وی با دفاع از جایگاه تبلیغ سنتی گفت: تبلیغ سنتی و منبر حسینی، برند تبلیغی ماست. در شب‌های قدر و ایام محرم، همچنان قداست منبر در دل مردم زنده است. اگرچه نوسازی روش‌ها و بروزرسانی محتوا ضرورت دارد، اما نباید از ابزار سنتی فاصله بگیریم. اگر مردم احساس کنند مبلغ تنها برای تبلیغ نیامده، بلکه نیت خدمت دارد، پذیرش اجتماعی او بیشتر خواهد بود.
حجت‌الاسلام صالح در پایان با اشاره به تفاوت فضای فرهنگی کشورهای مختلف، خواستار توجه قرارگاه تبلیغ بین‌الملل به اقتضائات منطقه‌ای شد.
علیزاده موسوی: دوران استثنائی برای تشیع فرا رسیده است
حجت‌الاسلام علیزاده موسوی نیز در این نشست هم‌اندیشی با تأکید بر پایان لیبرال دموکراسی و اقبال جهانی به تشیع، اظهار داشت که امروز قالب و روش انتقال پیام از خود محتوا مهم‌تر شده است.
وی با اشاره به مسئولیت سنگین جمهوری اسلامی ایران به عنوان عمود خیمه تشیع، بر ضرورت تربیت مبلغان متخصص، احصای نظام مسائل بین‌المللی و بهره‌گیری جدی از فضای مجازی در تبلیغ تأکید کرد.
حجت‌الاسلام علیزاده موسوی با اشاره به مباحث نظری در باب تبلیغ در دهه ۶۰ میلادی اظهار داشت: نقطه عزیمت تبلیغ از آنجا آغاز شد که این سؤال مطرح شد که آیا پیام مهم‌تر است یا روشی که پیام را منتقل می‌کند؟ تا پیش از آن، تمرکز بر محتوای غنی بود اما با تبدیل جهان به دهکده جهانی، قالب و روش انتقال پیام اهمیت بیشتری یافت.
وی افزود: «رقبای ما این موضوع را به‌خوبی درک کرده‌اند. امروز قالب‌های تبلیغی بسیار قدرتمند شده‌اند، بگونه‌ای که حتی اگر محتوا عمیق نباشد، شیوه‌ی انتقال محتوا، مخاطب را جذب می‌کند. نمونه‌اش فعالیت گسترده جماعت تبلیغ در ۱۲۰ کشور جهان است که با وجود حرام دانستن تلویزیون و ماهواره، صرفاً با تبلیغ چهره به چهره حضور مؤثر دارند. مسیحیت تبشیری نیز از همین روش استفاده می‌کنند.
حجت‌الاسلام علیزاده موسوی با تحلیل وضعیت فعلی جهان گفت: «بحران معنایی ناشی از فروپاشی لیبرال دموکراسی، شرایط را برای ما و اندیشه شیعی فراهم کرده است. امروز با اقبال گسترده‌ای به تشیع مواجهیم و این فرصت استثنایی در هیچ دوره‌ای از تاریخ در اختیار شیعه نبوده است.
وی با تأکید بر برنامه‌ریزی راهبردی در عرصه بین‌الملل گفت: «اولویت ما باید احصای نظام مسائل در حوزه تبلیغ بین‌الملل باشد. پس از آن، باید راهبردهای دقیق تعریف و سپس راهکارهایی عملی برای حل مسائل تدوین شود.»
حجت‌الاسلام علیزاده موسوی یکی از ضرورت‌های اصلی در این مسیر را «تربیت مبلغان متخصص برای مناطق مختلف جهان» عنوان کرد و افزود: برای مثال، نیاز داریم دست‌کم ۱۰ مبلغ متخصص برای شبه‌قاره هند و ۱۰ نفر برای اروپا داشته باشیم که با زبان، فرهنگ و مخاطبان این مناطق آشنا باشند.
وی در پایان به ظرفیت‌های فضای مجازی اشاره کرد و گفت: حضور در فضای مجازی برخلاف تبلیغ حضوری، نیاز به سفر و امکانات گسترده ندارد. قرارگاه تبلیغ می‌تواند برای مبلغان بین‌الملل صفحات مجازی ایجاد کند و با پشتیبانی محتوایی، پیام معارف اهل‌بیت (ع) را به مخاطبان جهانی برساند.
هدف اصلی حوزه، تبلیغ دین است
حجت‌الاسلام علیزاده، رئیس حوزه ریاست حوزه‌های علمیه نیز در این نشست گفت: هدف اصلی حوزه‌های علمیه، از آغاز تأسیس تاکنون، تربیت مبلغ و گسترش تبلیغ دین بوده است. در همین راستا، تاسیس قرارگاه تبلیغ بین‌الملل را اقدامی بسیار مبارک و آینده‌ساز می‌دانیم.
وی با اشاره به پیشینه تاریخی حوزه علمیه قم افزود: هجرت مبارک حضرت آیت‌الله العظمی حائری در سال ۱۳۰۱ شمسی از اراک به قم و بازتأسیس حوزه علمیه، نقطه عطفی در تاریخ معاصر ما بود. امروز به برکت همان حرکت، درهای دنیا به روی مبلغان باز شده و شاهد انسجام، هماهنگی و توسعه روزافزون فعالیت‌های تبلیغی هستیم.
جریان تبلیغ بین‌المللی شدت گرفته است
در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام موسوی‌زاده نیز با اشاره به چگونگی شکل‌گیری قرارگاه تبلیغ بین‌الملل گفت: در اواخر سال ۱۴۰۱ با پیشنهادی که به حجت‌الاسلام والمسلمین حسینی نیشابوری و معاون مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) ارائه شد، این قرارگاه پایه‌گذاری شد و از همان زمان جریان تبلیغی در سطح جهانی با شدت بیشتری پیش رفت.
مدیر تبلیغ بین الملل حوزه های علمیه با اشاره به موفقیت‌های به‌دست‌آمده افزود: در ایام اربعین، ماه رمضان و محرم، به نتایج خوبی دست یافتیم. در این مسیر، نهادهایی چون جامعه‌المصطفی، مؤسسه بلاغ، آستان قدس رضوی و سایر دستگاه‌ها مشارکت مؤثری داشتند.
حجت‌الاسلام موسوی‌زاده با اشاره به محدودیت‌های تبلیغی در برخی کشورها خاطرنشان کرد: مبلغان ما نه تنها در عرصه عمومی تبلیغ می‌کنند بلکه در دانشگاه‌ها نیز حضوری فعال دارند. این ترکیب، تبلیغ را کامل‌تر کرده و اثربخشی آن را افزایش داده است.
مدیر تبلیغ بین الملل حوزه های علمیه همچنین از خرسندی رهبر انقلاب اسلامی نسبت به گزارش‌های تبلیغ بین‌الملل خبر داد و گفت: این رضایت، مسئولیت ما را دوچندان می‌کند. از حمایت‌های ارزشمند آیت‌الله اعرافی نیز قدردانی می‌کنیم که همواره پشتوانه این حرکت بزرگ بوده‌اند.
باید از ظرفیت‌های تبلیغی حوزه برای تمدن‌سازی اسلامی بهره گرفت
در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام جراح‌زاده با تبیین جایگاه راهبردی قرارگاه تبلیغ بین‌الملل، آن را بستری مناسب برای تحقق مأموریت‌های حوزه‌های علمیه دانست.
وی با اشاره به اسناد بالادستی حوزه علمیه اظهار داشت: شورای عالی حوزه برای حوزه علمیه چهار مأموریت اصلی تعریف کرده است تربیت نیروی انسانی اسلامی، تبلیغ دین، پاسخ به نیازهای دینی جهان اسلام، و تمدن‌سازی نوین اسلامی. قرارگاه تبلیغ بین‌الملل می‌تواند زمینه مناسبی برای تحقق این چهار مأموریت باشد.
حجت‌الاسلام جراح‌زاده با تأکید بر ضرورت استفاده از ظرفیت‌های موجود حوزه‌های علمیه افزود: نهادهای مختلف حوزوی و تبلیغی ظرفیت‌های گوناگونی دارند که اگر به صورت منسجم در قالب این قرارگاه فعال شوند، می‌توانند نقش مؤثری در تقویت جریان تمدنی اسلام ایفا کنند. جبهه مقابل ما نیز از همه ابزارها استفاده می‌کند و ما نباید عقب بمانیم.
او با اشاره به فعالیت‌های انجام‌شده در عرصه تبلیغ بین‌المللی خاطرنشان کرد: در حوزه اربعین، حمایت از مواکب و ساماندهی مبلغان اقدامات خوبی صورت گرفته است. همچنین رسانه‌هایی مانند مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه، نشریه افق حوزه و ویژه‌نامه‌های آن، و مراکزی مانند ویکی‌پاسخ که به چند زبان در حال فعالیت است، جزو ظرفیت‌های فعال تبلیغی ما هستند.
وی از راه‌اندازی بخش تبلیغ مجازی در معاونت بین‌الملل خبر داد و گفت: سال گذشته ۲۰۰ مبلغ فعال در فضای مجازی بین‌الملل ساماندهی شدند و امسال نیز ۱۰۰ نفر دیگر به این جمع اضافه شده‌اند. این حوزه بسیار مهم است و نیازمند حمایت و برنامه‌ریزی دقیق‌تر است.
حجت‌الاسلام جراح‌زاده همچنین پیشنهادهایی برای ارتقاء عملکرد قرارگاه ارائه کرد و گفت: اربعین ظرفیت عظیمی برای تبلیغ است. باید بر اساس نیازسنجی و محیط‌سنجی دقیق برای آن برنامه‌ریزی شود. سال گذشته گزینش مبلغان آغاز شد و آموزش‌هایی نیز ارائه گردید که خوب است در کمیته‌های تخصصی قرارگاه تقویت شود.
وی ادامه داد: ما توانستیم در ۱۲ نقطه از مسیر اربعین، حتی در مناطقی که فقط زائران عراقی تردد داشتند، مبلغ مستقر کنیم. این نشان می‌دهد که با ساماندهی دقیق، می‌توان دامنه اثرگذاری را گسترش داد.
حجت‌الاسلام جراح‌زاده در پایان بر اهمیت نظارت، گزارش‌گیری و تحلیل داده‌ها در حوزه تبلیغ تأکید کرد و خواستار ایجاد سازوکارهای دقیق برای ارزیابی و ارتقاء فعالیت‌ها شد.
گفتنی است، این نشست هم‌اندیشی با اشتراک‌گذاری تجربیات و ارائه نکته نظرات مبلغان عرصه بین‌الملل ادامه یافت.
ارسال نظرات