الگو‌های مطلوب کنشگری حلقه‌های میانی در منظومه فکری رهبر معظم انقلاب

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، یونس سبزی استاد دانشگاه در همایش ملی «منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای» که دوشنبه در دانشگاه قم و با محوریت اندیشه فقهی برگزار شد، با ارائه مقاله ای تحت عنوان « تحلیل ویژگی های پیام تراز در رسانه انقلاب اسلامی در اندیشه حضرت آیت الله خامنه ای»،  به این نکته اشاره کرد: اگر بخواهیم مفاهیم به شکل صرفاً نظری باقی نمانند و به‌صورت عملیاتی دربیایند، نیازمند یک الگوی طراحی هستیم، در این زمینه، مفهومی که در ادبیات حکمرانی خوب یا حکمرانی متعالی مطرح می‌شود، بر ایجاد بستر مناسبی برای مشارکت گسترده مردم تأکید دارد و اساساً نقش محوری این الگو، مبتنی بر مفهوم کلیدی ولایت است.

وی ادامه داد: برای تحقق این رویکرد، سه محور اصلی باید دنبال شود: اول، فعال‌سازی جریان‌های مؤثر؛ دوم، تسریع در حرکت عمومی و سوم، حرکت به سمت ایجاد دولتی جوان و حزب‌اللهی که اشاره به دولت جوان حزب‌اللهی به دیدار رمضانی سال ۱۳۹۸ بازمی‌گردد که طی آن رهبر معظم انقلاب عنوان کردند این دولت می‌تواند حلقه واسط بین نظام اسلامی و جامعه اسلامی باشد؛ یکی از ابزارهای کلیدی برای رسیدن به چنین هدفی، فعال‌سازی جریان‌های حلقه‌های میانی است، حلقه‌ها نقشی حیاتی دارند و در بیانیه گام دوم نیز تلویحاً به آن‌ها پرداخته شده است.

سبزی با تاکید براینکه در بیانیه گام دوم، مفهوم "دولت اسلامی" به‌ظاهر حذف شده اما در واقع در قالب جامعه پردازی و تمدن‌سازی ادغام شده، بیان کرد:  برای اینکه بتوانیم شرایط شکل‌گیری این دولت را مهیا کنیم، باید حلقه‌های میانی را به حرکت درآوریم، این حلقه‌ها مانند واسطه‌ای میان مردم و حاکمیت عمل می‌کنند و به‌عنوان عامل محرک در مسیر تمدن‌سازی اسلامی نقش‌آفرینی می‌کنند و ویژگی بارز این حلقه‌ها، داشتن ذهن فعال، زبان گویا و توانایی ارائه برنامه‌های عملیاتی است.

وی افزود: الگوی کنشگری پیشنهادشده دارای سه بعد اساسی است: اول، پیوستگی میان افراد مؤمن؛ دوم، ارتباط با امام به‌عنوان محور تشکیلات امت اسلامی و سوم، گسست از دشمن، این سه محور، چارچوب کلی الگوی سه‌بعدی را تشکیل می‌دهند، پیوستگی میان مؤمنان انعکاسی از یکپارچگی شبکه‌ای است که باید با تقویت نقاط مشترک، پرهیز از خودمحوری و ایجاد وحدت در عین کثرت تقویت شود و همچنین رقابت گفتمانی سالم و اجتناب از دوقطبی‌سازی از دیگر اصول این مدل است.

سبزی با تاکید براینکه نسبت میان حلقه‌های میانی و حاکمیت دارای مؤلفه‌هایی مشخص است که باید مورد توجه قرار گیرد، بیان کرد:حاکمیت در سه لایه اصلی یعنی انقلاب، نظام و دولت تعریف می‌شود و انقلاب نمایانگر روح تحولی مستمر و بنیادینی است که در همه مراحل پنجگانه سیستم جاری و ساری است.

وی در ادامه به بررسی نقش و جایگاه لایه‌های مختلف نظام، دولت و حلقه‌های میانی در چارچوب ارزش‌های انقلاب اسلامی پرداخت و بیان کرد: ابتدا تأکید می‌شود که ارزش‌های انقلاب باید به‌عنوان مرجع اصلی در تمام سطوح نظام و لایه‌های عملکردی مورد تطبیق و اقتدا قرار گیرند، در این میان، لایه "نظام" به‌عنوان هسته سخت و ساختاری مطرح می‌شود که شامل جنبه‌های شکلی، قانونی و سازمانی است، ارتباط حلقه‌های میانی با نظام باید به گونه‌ای باشد که محوریت پایداری همراه با پویایی حفظ شود، چراکه نظام همواره قابلیت به‌روزرسانی را دارد.

سبزی با تاکید براینکه در لایه دولت، که مفهومی جامع‌تر از قوه مجریه محسوب می‌شود، وظایفی نظیر مطالبه‌گری، نظارت، و تلاش برای تحقق اهداف مطرح است، گفت: الگوی کنشگری باید مرحله‌محور باشد و شامل اولویت‌بندی مسائل، ارائه راه‌حل‌های کارشناسی، گفتمان‌سازی و پیگیری تا حصول نتایج باشد، حتی پس از تحقق اهداف نیز فرایند نظارت و مطالبه‌گری باید ادامه یابد.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: در نسبت حاکمیت با حلقه‌های میانی، وظایفی همچون تسهیل‌گری، الهام‌بخشی، مانع‌زدایی و حمایت در ابعاد مالی، رسانه‌ای و اعتباری ذکر شده است و این ارتباط باید پیوسته و به‌صورت بهینه مدیریت شود تا نقش تکمیلی حلقه‌های میانی در هماهنگ‌سازی اهداف نظام تقویت شود.

سبزی در پایان تاکید کرد: لایه مواجهه با دشمن که بعد سلبی مفهوم ولایت را شامل می‌شود، بر اصولی مانند توجه به دوگانه حق و باطل، هوشیاری نسبت به دشمن، اتخاذ مواضع صریح و شفاف و پرهیز از تکمیل شکاف‌های دشمن تأکید دارد و چنین چارچوبی نمای کلی هندسه حلقه‌های میانی و جایگاه آنها را در حاکمیت، دولت، و نظام ترسیم می‌کند.