«نتفلیکس» و سانسور فلسطینیان در غرب
اقدام نتفلیکس
پلتفرم نتفلیکس به عنوان یک سرویس تولید و پخش محتواهای آنلاین در سراسر جهان محسوب میشود که در سال ۱۹۹۷ در ایالات متحده تاسیس شد. در کنار بسیاری از اقدامات رسانهای که برای نادیده انگاشتن حقوق فلسطینیان در عرصه رسانهای انجام میشود، نتفلیکس نیز در جدیدترین این اقدامات در روزهای اخیر، ۱۹ فیلم مربوط به فلسطین را از پلتفرم خود حذف کرد. این شرکت در توضیح این اقدام نوشت که «مجموعه داستانهای فلسطینی با ۳۲ فیلم در اکتبر ۲۰۲۱ به عنوان بخشی از یک قرارداد مجوز سه ساله راهاندازی شدند و این مجوزها اکنون منقضی شدهاند. مثل همیشه ما همچنان به سرمایهگذاری در طیف گستردهای از فیلمها و برنامههای تلویزیونی با کیفیت ادامه میدهیم تا نیازهای اعضای خود را برآورده کنیم.»
واکنشها به اقدام نتفلیکس
این اقدام ضدفلسطینی نتفلیکس در حذف فیلمهای فلسطینی که برخی از آنها همچون «مداخله الهی» به کارگردانی الیا سلیمان برنده جایزه هیئت داوران جشنواره فیلم کن شدند، با واکنش جهانی روبرو شده است. در وهله اول گروههای حقوق بشری به این موضوع واکنش نشان دادند. ائتلافی متشکل از بیش از ۳۵ سازمان صلح و حقوق بشری و گروههای رسانهای نامهای به نتفلیکس نوشته و خواستار بازگرداندن فوری فیلمها شدند. همچنین سازمان حقوق بشری «آزادی به پیش» (Freedom Forward) که در سانفرانسیسکو مستقر است به این اقدام واکنش نشان داد.
این گروه در بیانیهای ضمن محکوم کردن «به حاشیه بردن صدای فلسطین» گفت: «نتفلیکس تقریبا تمام فیلمهای فلسطینی خود را حذف کرده است. ما عمیقا نگران هستیم که حذف تقریبا کل کتابخانه فیلمهای فلسطینی توسط نتفلیکس، صدای فلسطینیها را در زمانی که بیش از دو میلیون فلسطینی در غزه در معرض نسلکشی ارتش (رژیم) اسرائیل قرار دارند، بیشتر به حاشیه براند.» این بیانیه در نهایت تاکید کرد که نتفلیکس باید هر کاری که میتواند برای اشتراکگذاری داستانهای فلسطینی با جهان انجام دهد.
علاوه بر این گروه حقوق بشری، گروهها و نهادهای دیگر مانند شبکه (AAAN)، شورای روابط اسلامی آمریکایی (CAIR)، گروه مشارکتی مسلمانان ضد نژادپرستی (MuslimARC)، شبکه ملی جوامع عرب آمریکایی (SAG)، شبکه جامعه فلسطینی ایالات متحده (USPCN) نیز این اقدام نتفلیکس را محکوم کردند. حاتم ابودایه، رئیس شبکه جامعه فلسطینی آمریکا در این باره گفت: «این تصمیم به وضوح یک تصمیم سیاسی است و معنای آن این است که نتفلیکس طرف نژادپرستی و جنایات جنگی و نسلکشی که توسط (رژیم) اسرائیل آپارتاید علیه مردم فلسطین انجام شده را انتخاب کرده است. این تصمیم باید لغو شود در غیر این صورت نتفلیکس در نسلکشی شریک است.»
هر چند نتفلیکس اعلام کرد که مجموعه داستانهای فلسطینی با ۳۲ فیلم در اکتبر ۲۰۲۱ به عنوان بخشی از یک قرارداد مجوز سه ساله راهاندازی شد و این مجوزها منقضی شدهاند، اما با این حال، این پاسخ برای فرونشاندن ناامیدی بسیاری از کاربران به ویژه در رسانههای اجتماعی کافی نبوده است. بعد از این اقدام، هزاران نفر نگرانیهای خود را مطرح کردند و Netflix@ را در پستهای خود از طریق پلتفرم رسانه اجتماعی X تگ کردند. اما این اقدام با بیاعتنایی این مجموعه روبرو شد. یکی از کاربران، معروف به برایان اس با انتشار توییتی اظهار کرد: «یهودیان صهیونیست مشغول کنترل بیشتر سایتهای رسانهای و سرگرمی هستند. نکته جالب پس از این اقدام نتفلیکس، گسترش همزمان گزینش فیلمهای عربی و مربوط به مسلمانان است، به گونهای که این پلتفرم اکنون انواع فیلمهای مصری و سعودی را به نمایش میگذارد.
ایجاد سرویس پخش آنلاین اختصاصی رژیم صهیونیستی
رژیم صهیونیستی برای نشان دادن محتواهای رسانهای خود اقدام به تاسیس پلتفرم خاصی با عنوان Screen iL کرده است که مختص مهاجران و مصرفکنندگان صهیونیست در سراسر جهان است. Screen iL تنها پلتفرم قانونی برای پخش طیف گستردهای از کانالهای تلویزیونی، فیلمها و سایر محتواهای صهیونیستی در خارج از سرزمینهای اشغالی است که محتوای آن به دو زبان عبری و انگلیسی برای مصرفکنندگان در ایالات متحده و سراسر جهان پخش میشود. Screen iLتقریبا تمام فیلمهای صهیونیستی تولید شده را در خود جای داده است، به ویژه فیلمهایی که در فلسطین اشغالی جوایزی را کسب کردهاند و همچنین فیلمهای نامزد اسکار از جمله پانوشت، بوفور، صلاح و پلیس. رابرت پونز، رئیس اجرایی این پلتفرم در سال ۲۰۲۱ در مصاحبه با سایت صهیونیستی اسرائیلهیوم گفت: این سرویس فرصت خدمت به دیاسپورای (رژیم) اسرائیل و دوستداران فرهنگ (رژیم) اسرائیل در سرتاسر جهان را فراهم کرده است.
سانسور رسانهای غرب علیه آثار فلسطینی
بعد از اقدام نتفلیکس این سوال مطرح میشود که آیا فشار گروههای طرفدار رژیم صهیونیستی منجر به این اقدام و حذف محتواهای فلسطینی شده است؟ در پاسخ باید گفت که غولهای رسانهای غربی بعد از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ الگوهای حمایتی مختلفی از جمله کمکهای نقدی و سانسور هدفمند علیه فلسطینیان را در حمایت از رژیم صهیونیستی به نمایش گذاشتهاند. کمپانی دیزنی در ابتدای جنگ یک میلیون دلار به فوریتهای پزشکی رژیم صهیونیستی موسوم به ستاره سرخ داوود اختصاص داد که خدمات پزشکی و بانک خون را در سرزمینهای اشغالی ارائه میدهد. این کمپانی همچنین یک میلیون دلار به سایر سازمانهای غیرانتفاعی فعال در منطقه به ویژه سازمانهای متمرکز بر کمکرسانی به کودکان صهیونیست ارائه داد. به علاوه، یک هفته بعد از انجام عملیات طوفانالاقصی بیش از ۷۰۰ نفر از سران صنعت سرگرمی آمریکا در نامهای سرگشاده ضمن فراخوان اهالی صنعت رسانه و سرگرمی به حمایت از رژیم صهیونیستی، اقدامات حماس را محکوم کردند.
جدا از فشارهای مقامات رسمی، گروههای طرفدار رژیم صهیونیستی در غرب و به ویژه ایالات متحده نقش موثری در سانسورها علیه مردم فلسطین دارند. برای مثال چندی پیش گروههای طرفدار این رژیم سعی کردند تا مستند «من اهل غزه هستم و هنوز زندهام» اثر بیسان عوده روزنامهنگار ۲۵ ساله اهل غزه را از کسب جایزه ای که توسط آکادمی ملی علوم و هنرهای تلویزیونی (NATAS) ارائه می شود، حذف کنند. این فیلم به شرح حال عوده از خانوادهاش در حالی که از بمباران خانه خود توسط صهیونیستها فرار میکردند پرداخت و در قسمت اخبار و مستند نامزد شده بود. گروه «جامعه خلاق برای صلح» (Creative Community for Peace) از گروههای حامی رژیم صهیونیستی مدعی شد که عوده در برنامههای جبهه خلق برای آزادی فلسطین شرکت کرده و محتوای یهودیستیزانه منتشر میکند. بر همین اساس ازNATAS خواست که نامزدی روزنامهنگار فلسطینی برای دریافت جایزه را لغو کند.
در ماه آگوست ۲۰۲۴ گروهی متشکل از ۷۰ فیلمساز فلسطینی از جمله هانی ابواسد، الیا سلیمان و فرح نابلسی با امضای نامهای، به «غیرانسانی نشان دادن فلسطینیان توسط هالیوود در طول چند دهه» اعتراض کردند. از نظر آنها این رویکرد هالیوود به ایجاد ویرانیهای مداوم در غزه کمک کرده است. این نامه اولین ابتکار مشترک فیلمسازان فلسطینی پس از هفتم اکتبر بوده است.
نتیجه
اقدام نتفلیکس در حذف محتواهای فلسطینی با اعتراضات جدی در بین کاربران شبکههای اجتماعی و سازمانهای حقوق بشری مواجه شده است. این اقدام نتفلیکس در ادامه اعمال سانسور هدفمند علیه فلسطینیان قابل ارزیابی است. سانسور علیه فلسطین از یک سو مانع از نشان دادن تصویر واقعی از فلسطینیان میشود و از سوی دیگر بازنمایی واقعی از جنایات رژیم صهیونیستی علیه این مردم را ارائه نمیدهد.