حلقه گمشده فعالیتهای فرهنگی از منظر امامین انقلاب
به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، رهبر معظم انقلاب در ۱۴ خرداد سال 1399 به مسالهای از حرکت عظیم نهضت امام خمینی رضوان الله تعالی علیه در مورد چگونگی به نتیجه رساندن انقلاب اسلامی اشاره کردند که امروز نقشی راهشگا دارد و شاید کمتر مورد توجه دغدغه مندان فرهنگی قرار گرفته باشد و آن عبارت است از اینکه امام خمینی رحمه الله علیه از یک جمع و حلقه معرفتی_معنوی کوچک انقلاب را به نتیجه رساندند.
رهبر معظم انقلاب این مساله را اینگونه تبیین می کنند: «ایشان [امام خمینی] دهها سال پیش از شروع نهضت، غیر از درس فقه و اصول و معقول، سالها در قم درس اخلاق داشتند، جلسهی اخلاق داشتند...ایشان حتّی در همین درسهای فقه و اصولشان در یک مناسبتهایی صحبت اخلاقی میکردند، طلبهها زار زار گریه میکردند؛ وقتی ایشان صحبت اخلاقی میکرد، اشک میریختند؛ بیان ایشان این جور مؤثّر بود و انقلاب روحی ایجاد میکرد. این همان روش پیغمبران است؛ پیغمبران هم آغاز همهی حرکتهای خودشان را از انقلاب روحی افراد شروع کردند. اینکه امیرالمؤمنین میفرماید: لِیَستَأدوهُم میثاقَ فِطرَتِه وَ یُذَکِّروهُم مَنسیَّ نِعمَتِه ... وَ یُثیروا لَهُم دَفائِنَ العُقول،(۲) همین است. «یَستَأدوهُم میثاقَ فِطرَتِه» یعنی آن سرشت نهفتهی انسانی را در اینها بیدار میکردند و آن را وادار میکردند به تحرّک و هدایتگری عملیّات و اقدامات انسانها؛ امام این جوری از اینجا شروع کردند... این حرکتآفرینی، این تحریک غریزههای معنوی و فطرت و سرشت انسانی از راه درس اخلاق و تذکّر و آماده کردن دلها، شیوهی امام بزرگوار بود؛ از اینجا ایشان شروع کردند تا ایجاد تحوّل در سطح وسیع یک ملّت؛ چه در دوران مبارزات -که حالا من مقداری از نمونههای این تحوّل را عرض میکنم- و چه بعد از پیروزی انقلاب، ایشان به معنای واقعی کلمه در ملّت ایران تحوّل ایجاد کردند.»
این نکته بسیار مهمی است که امام خمینی رحمه الله علیه بر خلاف تصوری که برخی فعالین فرهنگی دارند، تحول را با حرکت های پر سر و صدای عظیم آغاز نکردند؛ بلکه امام خمینی رحمه الله علیه همانند نهضت امام حسین علیه السلام که با یک عده ی بسیار کم در روز عاشورا در کل بنای تاریخ اثر می گذارد، به صورت نرم در دل ملت ایران تحول ایجاد کرد و سر انجام بر پایه همین نفوذ معنوی در دل ها انقلاب را به ثمر رساند. این همان حرکت شیعه است. همین مساله است که امام بارها با قیام و حرکت های مسلحانه مخافت جدی داشتند؛ چرا که نهضت شیعه در چنین مسیری گام بر نمی دارد.
امام خامنهای در دیدار با خانواده مرحوم حاج عبدالله والی این نکته را متذکر شدند که همین کارهای کوچک و بی سر و صدا در کل بنای جمهوری اسلامی اثر میگذارد :«شما زندگی و خانواده و زن و بچه و مادر و پدر و همهی اینها را گذاشتید اینجا، رفتید آنجا بیسروصدا مشغول خدمت شدید، نه جایی ثبت کردید، نه جایی تابلو زدید. بعضیها هستند، هر کاری میخواهند بکنند، قبل از اینکه کار انجام بگیرد، تابلویش را میزنند! مدتها این تابلو آنجاست، هیچ کاری هم انجام نگرفته. بعضیها هم نه، کار را انجام میدهند، هیچ تابلویی هم ندارد. کار مرحوم حاج عبدالله والی و شماها از این نوعِ دوم است، یعنی بیتابلو رفتید و برای خدا کار واقعی کردید، اینها خیلی با ارزش است. شما بدانید، اینجور کارهای بیسروصدا و خاموش و خالصانه، نه فقط برای شما پیش خدای متعال درجه و مرتبه درست میکند، بلکه در کل بنای جمهوری اسلامی اثر میگذارد، مثل سیمانی است که در یک بنایی تزریق کنند و آنرا مستحکم کنند. با انجام اینجور کارهای مخلصانه، بنای جمهوری اسلامی مستحکم میشود بدون اینکه کسی بفهمد. یعنی وقتی در گوشه و کنار کشور، در بین مردم، کسانی هستند که کار را برای خدا میکنند، کار را مخلصانه انجام میدهند، دنبال هیاهو و جلب نظر این و تحسین آن نیستند، یکی از خواصش این است که اصلاً خود این، بنا را مستحکم میکند، مثل روحی که در یک کالبدی بدمند. بنابراین، این کارهای شماها اینجور ارزش دارد.»
جبهه انقلاب بایستی به این مساله توجهی ویژه کند. اگر به دنبال این هستیم که در جامعه تحول ایجاد کنیم و ثمرات این تحول را نیز در ایامی مانند انتخابات ببینیم، باید مبنای فرهنگی امامین انقلاب را نصب العین خود کنیم و از کار های ویترینی که خروجی فرهنگی قابل توجهی ندارد بگذریم و تربیت نیروی فکری و فعال انقلابی را دنبال کنیم. همین تلاش ها است که به نهضت ها و حرکت ها برکت می دهد و موجب اثر گذاری در دل ها می شود. کاری که شهید حججی به تنهایی با قلوب مردم کرد، از عهده هیچ سازمان فرهنگی بر نمی آمد. این ثمره اخلاص و توجه به نیاز های بنیادین انقلاب اسلامی است. همین دغدغه و فهم از بیانات امامین انقلاب است که او را وادار میکند تا با جوانان و نوجوانان شهر حلقه فکری تشکیل دهد و به تربیت نیرو بپردازد. لذا یاد شهدا و عمل به سیره ایشان به خوبی میتواند این خلا را از بین ببرد.
تحولی که امام جامعه میخواهد، با کارهای اداری حاصل نمی شود. لذا با نگاه منظومهای به بیان و عیان امامین انقلاب باید ابتدا خود مسلح شد و مخلصانه به جهاد تبیین و تربیت نیرو برای انقلاب اسلامی پرداخت. این انسان ها هستند که جامعه را می سازند و هدایت می کنند نه رسانهها. مساله ای که در گام دوم انقلاب اسلامی امام خامنهای روحی فداه آن را نقطه کانونی تحول معرفی کرده اند؛ یعنی خودسازی در بستر جامعه سازی.
(1) دیدار خانواده مرحوم حاج عبدالله والی با رهبر انقلاب (۱۳۹۱/۰۳/۰۹)