به گزارش خبرگزاری رسا، خطبههای نماز جمعه ۱۱ خردادماه ۱۴۰۳ شهر کرج به امامت آیت الله حسینی همدانی به این شرح است:
متقین در همه حال با اطرافیان خود خوشاخلاق هستند. صفت سومی که بر در هشتم بهشت نوشته است، اخلاق خوش است. حسن خلق یعنی ملکات زیبای اخلاقی که در یک فرد جمع باشد. آنچه از علمای اخلاق فرمودند این است که: مراد از حسن خلق، خوشسخنی و گشادهروئی و نرمخوئی، حسن معاشرت و برخورد پسندیده با دیگران است، یعنی مجموعهای از صفات پسندیده که از اعتدال قوای درونی به دست میآید.
در روایت دارد: خوی پسندیده از آثار عقل است و خوی ناپسند از آثار جهل است. در آثار اسلامی از حسن خلق بهعنوان یکی از فضائل اخلاقی نامبرده شده و بر به دست آوردن و تقویت آن تأکید شده است. ولو در قرآن عبارت حسن خلق نیامده اما آیات متعددی مفهوم آن را بیان کردهاند. مثلاً آیه مشهور در مکارم اخلاق، آیه ۱۹۹ سوره مبارکه اعراف که فرمود: «خُذِ الْعَفْوَ وَ اْمُرْ بِالْعُرْفِ وَ اَعْرِضْ عَنِ الجَاهِلِینَ». عذرشان را بپذیر و به نیکىها دعوت نما و از جاهلان روى بگردان؛ و آیات دیگر.
حسن خلق از صفات مورد تأکید انبیاء الهی و اولیاء است که خودشان هم به آن مزین بودهاند. قرآن کریم رسول خدا را با عنوان کسی که دارای خلق عظیم است ستوده است؛ و علت برتری بر انبیاء دیگر و علت موفقیت حضرت در رسالتش و اداره جامعه مسلمین را همین خلق عظیم او و حسن خلقش دانسته است؛ یعنی این صفت مهم اخلاقی هم آثار فردی دارد و هم اجتماعی.
آثار حسن خلق را میتوان از روایات فهمید مثلاً امام صادق علیهالسلام فرمودند: گاهی هست که بنده در مراتب عبادت دارای کمبودی است اما خداوند با خوشخلقی، بنده را به درجه شبزندهدار، روزهدار میرساند. این خیلی مهم بود یعنی اگر ما گاهی کمبودهایی در بندگی خدا داشته باشیم، روی خوش و حسن خلق با مؤمنین آن را جبران میکند و خداوند رحیم از باب رحمت واسعهای که دارد درجه صائم و قائم عطا میکند.
روایاتی که بیان آثار حسن خلق را کردهاند فراوان است من فقط به بعض از عناوین اشاره میکنم؛ مثلاً روزی را زیاد میکند، محبت بین دوستان را تقویت میکند و خودش جلب محبت و دوستی میکند. ثواب جهاد در راه خدا را دارد. در آبادانی شهرها نقش دارد. در روایت دارد: خداوند هیچ خیری در دنیا و آخرت به کسی نمیدهد مگر با حسن خلق و حسن نیت. یا رسول خدا فرمودند: در خواب دیدم، فردی از امتم را که بر روی صراط چون کسی که تندبادی به او بخورد بر خود میلرزد و ناگهان خوشخلقی او، به یاری او آمد و او را نجات داد. یا حضرت فرمودند: خوشخویی گناهان را چون آب که نمک را ذوب میکند از بین میبرد؛ و فرمودند: صاحب حسن خلق، قطعاً در بهشت است. علت هم روشن است چون ریشه همه خوبیها حسن خلق است.
خلاصه به بیان رسول خدا اسلام همهاش حسن خلق است؛ و این برای همه ما خیلی درس و مسئولیت ساز است. اهل نماز و اهل مسجد و متدینین باید در اوج و قله حسن خلق باشند. اساساً تا حسن خلق نباشد ایمان تکمیل نمیشود. وقتی میگوییم عاملِ ورود به بهشت است یعنی مثل تقوا عمل میکند. رسول خدا فرمودند: بیشترین چیزى که امت من به سبب آن وارد بهشت میشوند تقوا و حسن خلق است. این بیان یعنی حسن خلق در ایمان و تکمیل آن نقش دارد. امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمودند: کسى که ایمانش از همه کاملتر باشد، حسن خلقش از همه بیشتر است؛ و فرمود: عنوان و سرلوحه نامه عمل انسان باایمان حسن خلق او است.
نکتهای عرض کنم و آن اینکه حسن خلق به معنای خوشخنده بودن نیست. گرچه خندهرو و بشاش بودن مورد توصیه اولیاء دین است اگر بهموقع باشد. بلکه حسن خلق خیلی بالاتر از این معانی است، گاهی انسان مجبور میشود ناملایماتی را تحمل کند و دم نزند و در برابر مشکلات صبوری کند، در برابر تهمتها و ناسزاها خویشتنداری کند که رئیسجمهور شهید ما اینگونه بود اینها خوشخلقی است.
توجه دارید بالاخره هرکدام از ما در زندگی مسئولیتهایی داریم گاهی سختیهایی هم دارد و باید بار آن امور را به دوش بکشیم. گاهی مشکل قابلتحمل و به دوش کشیدن هست و اما اگر در ضمن کار خسته شدیم، ناراحتی کردیم، عصبانی شدیم یعنی ما نمیتوانیم آن بار را به مقصد برسانیم یعنی بردبار نیستیم؛ یعنی حسن خلق نداریم. اینکه در آیه ۸۳ سوره مبارکه بقره دارد «… وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً …» منظور فقط قول حسن نیست؛ بلکه فعل و رفتار و اخلاق را هم شامل است.
نکته دیگری که لازم است عرض کنم این است که این خلقوخوی اسلامی و انسانی نباید باعث سوءاستفاده عدهای قرار گیرد و توقعات بیجا درست کند و افراد را بهزحمت بیندازد. لذا در روایات نهی کرده که از خوشاخلاقی دیگران سوءاستفاده نشود. مثلاً در آیه شریفه دارد که به دیدار کسی بدون هماهنگی نروید و اگر رفتید و از پذیرش شما معذور بود ناراحت نشوید. در آیه ۲۸ سوره مبارکه نور فرمود که درب خانه کسی رفتید و خانه نبودند وارد نشوید تا به شما اجازه بدهند، اگر کسی بود اما: «وَ اِنْ قیلَ لَکُمُ ارْجِعُوا فَارْجِعُوا». گفته شد، بازگردید، بازگردید، «هُوَ اَزْکى لَکُمْ»، این براى شما پاکیزهتر است. «وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ عَلیمٌ»؛ و خداوند به آنچه انجام مىدهید آگاه است.
حالا این حسن خلق آثار معنوی فراوانی هم دارد وقت گذشت اگر توفیق بود نوبت دیگر اشاره خواهم کرد. انشاءالله.
خطبه دوم:
خودم و همهی شما نمازگزاران محترم را به رعایت و تقویت و تسدید تقوای الهی دعوت میکنم. متقین حتماً به گفتههای خود عمل میکنند و اگر کاری را نخواهند انجام بدهند، نمیگویند. مورد ۸ از موارد ۱۲ گانهای که امیرالمؤمنین علیهالسلام در حکمت ۲۸۱ از حکم نهجالبلاغه از دوستش بیان فرموده این است که: «وَ کَانَ یَفْعَلُ مَا یَقُولُ وَ لَا یَقُولُ مَا لَا یَفْعَلُ» آنچه مىگفت انجام مىداد و آنچه نمىکرد نمىگفت. این صفت مربوط به کسی است که تسلیم حکم الهی است و غیر از رضای خدا به چیزی فکر نمیکند؛ یعنی گفتار و رفتارش باهم مطابق بود و از دروغ و خلاف دورى مىکرد.
صفت نهم اینکه: «وَ کَانَ اِذَا غُلِبَ عَلَى الْکَلَامِ لَمْ یُغْلَبْ عَلَى السُّکُوتِ». اگر در سخنگویى بر او غالب مىشدند، در خاموشى بر وى غلبه نمىیافتند. اصلاً اهل لجاجت، جدال و مشاجره در گفتار نبود، چون حکیم بود و موارد سکوت و سخن را خوب میدانست و اگر در گفتار مغلوب مىشد سکوت اختیار مىکرد. خداوند توفیق فهم بیشتر و عمل بهتر به همه ما عنایت فرماید.
امروز جمعه ۱۸ خرداد مصادف است با ۲۹ ذیالقعده روز شهادت امام جواد علیهالسلام در سال ۲۲۰ قمری که به همه شما خواهران و برادران تسلیت عرض میکنم. خداوند همه ما را از شیعیان و موالیان آن حضرت قرار دهد.
در روایتی حضرت رضا علیهالسلام از رسول خدا نقل فرموده که در آن روایت مشخص میکند که پذیرش ولایت هر یک از ائمه علیهمالسلام، چه آثاری در زندگی ظاهری و باطنی انسان بجا میگذارد. درباره حضرت جوادالائمه علیهالسلام میفرمایند: کسی که دوست دارد خدا را در حالی ملاقات کند که «قَدْ رُفِعَتْ دَرَجَاتُهُ» دارای درجات رفیعی باشد و سیئات او تبدیل به حسنه شده باشد «وَ بُدِّلَتْ سَیئَاتُهُ حَسَنَاتٍ» باید محمد بن علی، جواد علیهالسلام را ولیّ خود قرار دهد. «فَلْیتَوَلَّ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِی الْجَوَادَ».
این بیان رسول خدا بر دو مطلب تأکید دارد. ازآنجاکه همه اسامی خداوند مظهری دارد که در ائمه علیهمالسلام متجلی است. امام جواد علیهالسلام مظهر دو اسم است؛ یکی اسم رفیع الدرجات خدای تعالی و دیگری اسم مبدل السیئات بالحسنات؛ که در دعای جوشن کبیر یکی از اسامی خداوند را مبدل یعنی تبدیلکننده، بیان کرده است. البته هر دو شاهد قرآنی هم دارد که حالا نمیخواهم وارد بحث بشوم فقط خواستم کمی به جایگاه رفیع این امام همام اشاره کرده باشم.
راجع به دورهای حضرت زندگی میکرد مباحث مختلفی اعم از مسائل، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و علمی مثل موضوع مهم خلق قرآن که با این عنوان فتنهها درست کردند و امثال اینها قابلطرح است. دوره وحشت و خفقان شدید که زندگی را بر امام و شیعیان بسیار سخت کرده بود. امت اسلامی از هر طرف در احاطه فتنه و آشوب بود. بنیعباس همان روش بنیامیه را دنبال میکردند اما سختتر و خشنتر، مستبدانهتر و بر مناطق تحت سلطه خود حاکمیت مطلق داشتند و رفتارشان بویی از دین و معیارهای اسلام و اجرای عدالت و محوریت حق نداشت و کلاً مصالح اسلامی را با موروثی کردن خلافت از بین بردند. کارهای بیسابقهای انجام دادند. مثلاً هارونالرشید امین پنجساله و مأمون سیزدهساله را خلیفه بعد از خودش قرار داد؛ و با همین کار جنگ و آشوب داخلی برای امت اسلام درست کرد. وزیرانی را سرکار آورد که مهمترین کارشان خیانت و غارت اموال و سرکوب مخالفان بود. مثلاً مینویسند خاقانى، وزیر معتضد عباسى، در یک روز از نوزده نفر رشوه گرفت و تمام آنان را به نظارت بر کوفه منصوب کرد؛ و علویان در معرض بیشترین آسیبها از طرف خلفای عباسی بودند. مثلاً منصور دوانیقی میگوید: هزار تن و حتى بیش از این از فرزندان فاطمه علیهاالسلام (سادات) را کشتم و هنوز بزرگ آنان، جعفر بن محمد زنده است. تا زمان معتصم که امام جواد علیهالسلام را خطر مهم برای خودش میدانست، لذا دستور داد که حضرت از مدینه به بغداد بیاید تا تحت نظر باشد؛ اما باز طاقت نیاورد و با نفوذی که در خانه امام داشت، حضرت را با سم توسط امالفضل به شهادت رساند.
اولین روز ماه مبارک ذیالحجه سالگشت ازدواج حضرت زهرای اطهر و امیرالمؤمنین علیهماالسلام و روز ازدواج است؛ که به همه شما تبریک عرض میکنم. ماندگارترین پیوند و تشکیلِ الهیترین خانواده در اوج سادگی، صمیمیت و محبت که میوه آن امامت و ولایت است و تا ابد چراغ راه بشریت است، به دستور خدای تعالی واقع شد. جبرئیل بر پیامبر خدا نازل شد و گفت: ای محمد، خدا بر تو سلام میرساند و میفرماید فاطمه را به عقد علی درآور، خداوند علی را برای فاطمه و فاطمه را برای علی پسندیده است.
نهاد خانواده ازنظر اسلام یکی از مقدسترین نهادها است. اگر دنبال جامعهای محکم و سالم و بدون آسیب هستیم باید سیاستهای کلان و برنامهریزیهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی در مسیر تقویت خانواده باشد. ایران قوی با خانواده تراز محقق میشود. خانواده سالم بستر رشد افراد صالح و آیندهساز است.
متأسفانه مسئله ازدواج در جامعه دچار انحرافات فراوان شده و جوانان به علل مختلف اجتماعی اقتصادی فرهنگی تن به ازدواج نمیدهند. سنتهای غلطی که در عرف رواج پیداکرده و هیچ منطقی ندارند و باید برداشته شوند. مثلاً تا دختر بزرگ ازدواج نکرده کوچکتر حق ازدواج ندارد و پسرها هم همینطور. تجملات مراسم ازدواج، رسمهاى پرخرج ابتدائی، جلسات متعدد مقدماتی پرزرقوبرق و غیرضروری، همه اینها بازدارنده هستند.
اینجا نقش رسانهها بهخصوص صداوسیما برای تغییر این ناهنجاریها و ایجاد هنجارهای جدید اجتماعی بسیار مؤثر است؛ و باید اقدام عاجل داشته باشند در برنامهسازی و تشویق و ترغیب. یکی از علل بیرغبتی به ازدواج از بین رفتن انگیزه یا ضعیف شدن آن در جوانان است؛ چون شکستهاى دیگران و طلاقها و خیانتها را میبینند و یا فکر میکنند افراد پاک کمتر پیدا میشوند یا در خودش مسئولیتپذیری برای خانواده را نمیبیند و امثال اینها.
اگر ازدواج در موقع خودش انجام نگیرد تبعات منفی فراوانی را به همراه دارد که یکی از آنها بروز یاس و ناامیدی در زندگی و بعد ایجاد افسـردگی است. باید موانع ازدواج را برداشت و این سنت حسنه بهآسانی انجام شود. من مطلب زیاد دارم اما میگذرم فقط به این بیان حضرت آقا توجه بفرمائید: «هر چه شرع اَنوَر بر انجام صمیمانه و آسان ازدواج تأکید کرده است، ما در مقابل بر سخت کردن و انجام تکلّفآمیز آن همّت ورزیدهایم. بهراستی! پایان این رقابت و چشم و همچشمی جاهلانه و شیطانی تا کجاست؟… من به همهی مردم در سراسر کشور توصیه میکنم که ازدواجها را آسان کنند. بعضیها ازدواج را مشکل میکنند».
۶ ذیالحجه روز شهادت حجاج ایرانی است و روز برائت از مشرکین که در صدر اسلام هم آیات برائت و بعد دستور برائت در ایام حج داده شد؛ و از مسلمین خواسته شد علیه دشمنان خود متحد شوند؛ و اتفاقاً امسال کشورهای اسلامی در شرایطى هستند که باید حجی طبق دستور اسلام انجام دهند تا زمینه بریده شدن دست دشمنان دین خدا از همه سرزمینهاى مقدس اسلامى فراهم شود. هرروز شاهدیم مستکبرین عالم با همکاری هم ضربهای تازه بر پیکره اسلام وارد میکنند و خون تازهای با فجیعترین شکل ممکن جاری میکنند.
به بیان قرآن کریم حج، عامل وحدت و قوام و سپس قیام مسلمین است. در سوره مبارکه مائده آیه ۹۷ فرمود: «جَعَلَ اللَّهُ الْکَعْبَهَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاسِ …» خدا، کعبه، آن خانه با حرمت را وسیله قوام و قیام مردم قرار داد. همان بیانی که زهرا سلاماللهعلیها در خطبهى معروف فدکیه فرمودند که اصل تشریع حج براى تقویت و حفظ پایههاى دین بوده است.
حضرت امام رضواناللهعلیه توسعه دادند و در بیانی فرمودند: «سنت پیامبر و اعلان برائت کهنه شدنى نیست و نهتنها اعلان برائت به ایام و مراسم حج منحصر نشود … و لحظهاى از این آهنگ مقدس توحیدى و جهانشمول اسلام غفلت نکنند». ما هم غفلت نداریم و هر جمعه اعلام برائت از آمریکا میکنیم.
آقا هم فرمودند: «امسال حجّ ما، «حجّ برائت» است. امروز فلسطین به این احتیاج دارد؛ به پشتیبانی دنیای اسلام احتیاج دارد». این بیان ایشان، قرآن کریم هم دشمن مسلمانها و کسانی که مسلمین را آواره میکنند را لعن کرده است: «اَلا لَعنَهُ اللهِ عَلَى الظّالِمین». آیه شریفه با رژیم صهیونیستی و آمریکا تطبیق دارد؛ و ما هم اینجا از قرآن تبعیت میکنیم؛ و اسرائیل را لعن میکنیم.
نکته انتخاباتی؛ باید در این چند روز تا برگزاری انتخابات به همه جوانب، حرفها و موضعگیریهای داخلی و خارجی خوب دقت کنید. مثلاً اینکه میبینید، بااینکه ایران تمام تعهدات خودش را در چهارچوب معاهده انپیتی و توافقنامه پادمان پایبند بوده و اجازه راستی آزمائی و بازرسیهای لازم را به آژانس داده، اما یکمرتبه سه کشور اروپائی فرانسه و انگلیس و آلمان تلاش میکنند تا در شورای حکام آژانس انرژی اتمی علیه ایران قطعنامهای صادر شود که ایران به تعهداتش عمل نکرده است. وصله ناچسبی است که اهداف خاصی را ازجمله تأثیرگذاری بر انتخابات ریاست جمهوری و موفقیت تفکر غربگراها را دنبال میکند.
این هشدار است که مواظب باشیم با انتخاب غلط در دام غرب نیفتیم. البته ایران اسلامی از انرژی صلحآمیز هستهای طبق تعهدات استفاده میکند و اجازه سنگاندازی و مداخله به کشوری نمیدهد؛ و این بار هم مردم بصیر و هوشیار ایران اسلامی نشان خواهند داد در مسیر مستقیمی که انتخاب کردهاند بدون هیچ تردیدی محکمتر از گذشته قدم بر خواهند داشت و درست انتخاب میکنند. البته بیانیه مشترک ایران و چین و روسیه که در شورای حکام خوانده شد، بسیار مهم و دارای پیامهایی برای کشورها بود.
نکته دیگر اینکه مواظب تعریفهای هدفمند کسانی که تا دیروز مطلبی از شهید رئیسی نمیگفتند و دل آقا را سوزاندند ولی این روزها از فضائل اخلاقی او میگویند باشید. آنها این را القاء میکنند که کشور مشکلات زیادی داشته و دارد و شهید بااینکه شخصیت خالص و خوبی بود و انگیزه فراوانی داشت اما نتوانست این کار را به مقصد برساند؛ و ما باید الان وارد شویم و کمبودها را جبران کنیم. این دروغ و انحراف در گفتمان است. باید کسی که بعد از شهید رئیسی میآید راه او و مدیریت جهادی و انقلابی و میدانی و فساد ستیزی او را ادامه دهد؛ و این را در منش و رفتار و گفتار افراد بهخوبی میتوان دنبال کرد و به نتیجه برای انتخاب رسید؛ یعنی افرادی که توسط شورای نگهبان تائید میشوند -که شورای نگهبان کف کار را در نظر میگیرد و انتخاب را به خود مردم واگذار میکند- شما باید رفتار گذشته و او گفتار او و موضعگیریها و منش او و سابقه این چندساله او و رابطهاش با دولت رئیسجمهور شهید و امثال اینها را ببینید که چگونه بوده.
نکته استانی؛ در هفته گذشته مراجعات مکرری راجع به قطع آب در بعض مناطق داشتیم؛ که گفتم دوستان هم دنبال کردند اما جواب محکمی نگرفتیم. اگر به هر دلیلی لازم است آب قطع شود لازم است دوستان از قبل به آن مناطق اطلاع بدهند؛ و اگر زمان طولانی است، منبع آب فراهم کنند که مردم دچار مشکل نشوند.
دوم؛ راجع به سگهای ولگرد فراوانی است که در سطح شهرهای استان رها هستند و برای مردم مشکلاتی را فراهم کردهاند؛ که چند بار هم گفتیم نسبت به جمعآوری و عقیمسازی و غذا دادن به آنها اقدام صورت بگیرد. مسئول محترمی در وزارت بهداشت میگفت تعداد حیوان گزیدگی در سال ۱۴۰۲ به حدود ۳۷۰ هزار نفر رسید که ۷۵ درصد آن برای سگگزیدگی است.
غیرازاین، سگهایی که صاحب دارند هم باید حریم زندگی دیگران را به هم نزنند؛ الان در بوستانها آرامش را از بین بردهاند. نظافت و بهداشت عمومی را از بین بردهاند. بعلاوه که بعض ناهنجاریهای اخلاقی را هم رواج میدهند. همه اینها تحت عنوان ایذاء و مزاحمت و از بین بردن بهداشت محیط، قانون دارد که باید اقدام عاجل صورت گیرد. نگویند برای سگ قانون نداریم. ایذاء مسلمان و همسایه که قانون دارد! فصل گرما است و مردم میخواهند از بوستانها استفاده کنند، خوف دارند. به طرف میگویند آپارتمان محل عمومی است و این حیوان مزاحم است میگویند اختیار دارم؛ اگر اینجور باشد خب دیگری هم میگوید من میخواهم گوسفند ببندم در واحدم اختیار دارم.
سوم؛ مسکن و اجاره خانههاست که فصل نقلوانتقال آرامآرام شروع میشود و قیمتها با سرعتبالا میرود. صاحبخانهها خدا را در نظر بگیرند و بنگاهدارها هم بدانند که قیامتی در پیش رو دارند و به خاطر منافعی که دارند برای اقشار مختلف گرفتاری درست نکنند. الحمدلله در ۲۷ اردیبهشت امسال مرحوم شهید رئیسی، قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجارهبها را که مجلس تصویب کرد و شورای نگهبان تایید کرد بهعنوان آخرین قانون قبل از شهادت به دستگاههای مربوطه ابلاغ کرد تا اجرا کنند که امیدواریم در این نقلوانتقالها اجرای این قانون فراموش نشود.
به مناسبت اول ذیالحجه این نکته را عرض کنم؛ کسانی که میل به اربعین گیری دارید؛ چهل روز تا عاشورا وقت دارید، بعد هم میتوانید خود را آماده کنید برای اربعین که روز اربعین به زیارت امام حسین علیهالسلام مشرف شوید که علامت مؤمن است. چون وعده کردم راجع به حضرت هر نوبت اگر بشود نکتهای عرض کنم. توجه دارید متن زیارت اربعین واقعاً پر از مطلب است. یکی از مهمترین مطالب آن بحث همراهی با اولیاء خداست که در زیارت اربعین عرض میکنیم «فَمَعَکُمْ مَعَکُمْ لامَعَ عَدُوِّکُمْ»؛ که اگر کسی توجه به این عبارت داشته باشد نتیجه این اربعین گیریها در این زمان میشود معیت با ولیعصر ارواحنا فداه. امام صادق علیهالسلام هم همین را توصیه فرمودند که دعای عهد را چهل روز مداومت داشته باشید تا از انصار و همراهان امام عصر باشید فرمودند: «مَنْ دَعَا اِلَى اللَّهِ اَرْبَعِینَ صَبَاحاً بِهَذَا الْعَهْدِ کَانَ مِنْ اَنْصَارِ قَائِمِنَا علیهالسلام وَ اِنْ مَاتَ اَخْرَجَهُ اللَّهُ اِلَیهِ مِنْ قَبْرِه».