موفقیت جراحان ایرانی در جراحی بازسازی لاله گوش

 شباهنگ محمدی جراح و متخصص گوش، گلو، بینی، سر وگردن با اعلام این خبر که عمل جراحی درمان "میکروشیا یکطرفه" روی یک کودک شش ساله با موفقیت در تهران انجام شد، افزود: اگرچه این تکنیک سالها پیش با چالشهای جدی از جمله  "پس زدن" پروتز بواسطه ضربه های کوچک به ناحیه گوش مواجه بود ولی به لطف خدا و با کسب تجربیات خوب طی یک دهه اخیر اکنون بگونه ای عمل میکنیم که گوش به شکل طبیعی با خاصیت ارتجاعی و نرمی خاص خود باعث ایجاد ظاهری کاملا طبیعی و عملکردی قابل قبول میشود.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، گفت: تقریبا یک دهه قبل تکنیک اختصاصی در این زمینه آغاز شد ولی به دلیل عدم دسترسی و محدودیت در واردات نوعی پروتز مخصوص، مدتها متوقف ماند اما طی این سالها تجربیات خوبی  کسب کردیم که موجب موفقیت  کنونی  در عمل جراحی با کاهش عوارض احتمالی شده است.

محمدی، افزود: جنس این پروتز از ماده "پلی اتیلن"  و دارای چند تکه مختلف است که  با همدیگر ادغام و در محل مناسب تعبیه میشود؛ ماده پلی اتیلن با بدن سازگاری داشته و احتمال "رد" آن وجود ندارد ولی نکته مهم این است که این پروتز قابلیت تعبیه مستقیم زیر پوست  ندارد به همین خاطر با ایجاد "فلپ" یا لایه هایی از نواحی اطراف زیر پوست ناحیه گیجگاهی و گوش که عروق خونی دارد و بافت را تغذیه میکند، میتوانیم  پروتز مربوطه را پوشش داده و به آن شکل طبیعی بدهیم.

این فلوشیپ بین المللی جراحی سر و گردن از آمریکا  در خصوص مدت زمان عمل گفت: حدود دوتا سه ساعت طول میکشد تا لایه های زیرین سطح پوست ناحیه اطراف گوش بدون آسیب به اعصاب و عروق حساس  با دقت فراوان و میکروسکوپی از همدیگر باز شوند و البته کمی زمان نیز برای طراحی و احتساب اندازه گوش و مطابقت آن با طرف مقابل نیاز داریم.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، گفت: پروتزهایی که بواسطه آهنربا در ناحیه بیرونی نصب میشود، آنچنان کارایی مناسبی ندارد و چند سال یکبار باید تعویض شوند!ر اما بهترین تکنیک  قابل قبول و تایید شده در دنیا همین تکنیک  تیم جراحی ما برای  کاشت پروتز مخصوص گوش است.

محمدی با بیان اینکه از نظر شنوایی این افراد اغلب کاهش شنوایی از نوع اختلال در "هدایت صدا" دارند و به دلیل فقدان مجرای گوش و انسداد مدخل ورودی گوش  با افت تا حدود چهل درصد شنوایی مواجه اند، افزود: ابتدا برای این افراد لاله گوش ساخته میشود سپس  در مراحل بعد برای مجرای گوش و برقرای شنوایی اقدام خواهد شد؛ البته با نصب این پروتز مشکل اختلال در جهت یابی صداها  نیز تقریبا رفع میشود.

این متخصص گوش، گلو، بینی،  فلوشیپ  جراحی سر و گردن در ادامه گفت: افرادی که از بدو تولد گوش بیرونی ندارند یا  در اثر تصادفات و ضربات گوش خود را از دست میدهند  یا اینکه  تکه ای استخوان و غضروف دنده در ناحیه گوش برایشان تعبیه شده است و یا پروتز گوش مصنوعی دارند، میتوانند از مزایای این تکنیک  خوب بهره مند شوند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، افزود: بازسازی گوش در افرادی که گوش خارجی ندارند از سالها پیش با دو روش انجام میشد که یکی با کمک بخشی از استخوان دنده و دیگری با قرار دادن پروتزهای مخصوص زیر پوست بود که این دو روش مزایا و معایب مختلفی دارند؛ معمولا گوش هایی که با استفاده از غضروف دنده بازسازی میشود نیاز به چندین مرحله تکرار دارند و کمتر توانسته جایگاه خود را پیدا کند همچنین نتایج ظاهری خوب و مقبولی نیز نداشته است.

محمدی با بیان اینکه  جراحی کاشت پروتز مخصوص گوش بین لایه های زیرین پوست، تکنیک منتخب من و همکارم دکتر صالح محبی است، تاکید کرد: این ناحیه به دلیل عبور اعصاب و عروق بخشی از صورت، آناتومی خاص و حساسی دارد که باید با میکروسکوپ و تکنیک ویژه، عروق ریز و اعصاب حسی حرکتی صورت بیمار با دقت فراوان حین جراحی حفظ شود.

این عضو انجمن جراحان پلاستیک صورت آمریکا با اشاره به اینکه عدم آشنایی با اعصاب و عروق ناحیه گیجگاهی و اطراف گوش میتواند موجب شکست عمل و  "پس زدن" پروتز شود، گفت:  درمان این ناهنجاری اگرچه توسط  برخی از جراحان در گذشته انجام شده ولی به دلایل مختلفی از جمله بروز برخی عوارض، متاسفانه ادامه پیدا نکرده است!

محمدی، افزود: این عمل یک کار تیمی و در راستای توجه به  موضوع مهم "مسئولیت اجتماعی" است؛ من و همکارانم با تمام دشواری هایی که اینگونه اعمال جراحی دارند، پای کار ایستاده ایم و اکنون روی درمان عارضه فلج عصب صورت نیز درحال تلاش هستیم؛ همچنین برخی آسیب دیدگی های وسیع و عمیق نواحی سر و گردن را با پیوند بخشی از بافت سایر نواحی بدن همراه با عروق و اعصاب برطرف میکنیم. البته تا پیش از این جهت درمان عارضه میکروشیا در کشور، تکنیک کاملا بی نقص و قابل قبول یا جا افتاده وجود نداشت وتقریبا این روش اختصاصی تیم ما در ایران، توسط هیچ گروه درمانی دیگر انجام نمیشود.

در ادامه صالح محبی جراح متخصص گوش، گلو، بینی، سر و گردن،  گفت: در مواردی که امکان رفع این ناهنجاری درانواع خفیف طی دوران نوزادی وجود نداشته باشد  اما در سن مناسب که اغلب در آستانه رفتن به مدرسه توصیه شده است ما میتوانیم  از تکنیک اختصاصی کاشت و تعبیه نوعی پروتز مخصوص استفاده کنیم.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، افزود: اکنون فقدان قسمتی از گوش یا کوچک بودن یک طرفه آن موسوم به "میکروشیا"، بواسطه یک عمل جراحی بسیار دقیق و حساس با نوعی پروتز از جنس پلی اتیلن و تکنیک اختصاصی جهت جلوگیری از "رد" و پس زدن بافت مصنوعی کاشته شده زیر لایه های ناحیه گیجگاهی پوست جمجمه با موفقیت در کشور قابل اصلاح و رفع است.

 این فلوشیپ جراحی قاعده جمجمه از مرکز علوم اعصاب هانوفر آلمان، گفت: تا پیش از این بیماران مجبور بودند برای انجام این عمل  در کشورهای اروپایی و حتی ترکیه هزینه ای حدود سی هزار دلار پرداخت کنند که خوشبختانه اکنون با تقریبا یک دهم این رقم  درمان در ایران  قابل انجام شده است و از اعزام بیماران به خارج کشور  و صرف ارز جلوگیری خواهد شد.

محبی، گفت: برخی افراد از بدو تولد با عدم رشد لاله گوش به عنوان یک ناهنجاری مواجه میشوند و شکل نگرفتن گوش بیرونی در کودکان ناهنجاری نسبتا نادری است که متخصصان توصیه میکنند به دلیل رشد جسمی کودک، جراحی رفع این مشکل که علاوه بر نا زیبایی موجب بروز اختلالات روحی و اجتماعی در فرد میشود، بهتر است قبل از آغاز دوران تحصیل انجام شود؛ ولی در مجموع بهترین سن از شش سالگی است که گوش به حدود نود درصد رشد کامل خود رسیده است اما بعد از این سن دیگر هیچ محدودیتی وجود ندارد.

مدیر گروه  جراحی گوش، گلو و بینی بیمارستان حضرت رسول اکرم تهران، افزود: ناهنجاری "میکروشیا" بر اساس میزان ناهنجاری و شکل ظاهری به چهار تیپ تقسیم میشود و از نظر شیوع، یک مورد در هر چهار هزار نفر بروز میکند؛ یعنی احتمالا در ایران چیزی حدود بیست هزار نفر به درجاتی از این ناهنجاری مبتلا هستند.

محبی، گفت: کاهش شنوایی و اعتماد به نفس  بواسطه ظاهر نازیبا در این افراد شاید یکی از مشکلات مهم آنان باشد؛ ترمیم و بازسازی این عضو بدن باعث بهبود کیفیت زندگی فرد در اجتماع خواهد شد.

وی در خصوص علت بروز آن افزود: علت دقیقی مشخص نشده ولی برخی معتقدند که فشار به عروق ناحیه ناف و شکم در دوران جنینی،  دیابت  دوران بارداری و کمبودهای تغذیه ای میتواند دخیل باشد.

محبی با بیان اینکه، میکروشیا از قدیم الایام وجود داشته و درمانهای مختلفی برای آن در دنیا پیشنهاد شده است، افزود: جراحی طی چندین مرحله  با استفاده از غضروف دنده از قدیم کاربرد داشته و همکاران متعددی در دنیا روی درمان آن کار میکنند اما هیچگاه تکنیک یکسانی برای همه بیماران توسط یک گروه درمانگر مشخص مطرح نشده است.

 استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران در پایان گفت: این ناهنجاری در پسران  بیشتر و اغلب در یک سمت بروز میکند و جنبه وراثتی آن در حداقل ممکن است.