علم کلام در حوزه و دانشگاه جایگاه مناسبی ندارد/حداقل به هزار متکلم نیازمندیم

حجت الاسلام برنجکار در گفت و گو با خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، مشکل کنونی جامعه را ضعف اعتقادات عنوان کرد و پیرامون اهمیت علم کلام در اثرگذاری بر اعتقادات گفت: علم کلام یعنی علم اعتقادات؛ علمی که اعتقادات اسلامی را از منابع چهارگانه استخراج کرده و برای مردم تبیین می کند.

وی با اشاره به اینکه کلام تنها علمی است که به اصول دین و مباحث زیربنایی اسلامی می پردازد و مابقی علوم اسلامی نظیر فقه واخلاق از فروع دین بحث می کنند به توضیح ثمره در اولویت قرار دادن علم کلام اشاره کرد و اظهار داشت: کسی بخواهد نماز بخواند قبل از آن باید ایمان داشته باشد پس تا قبل از این که اعتقادات و مبانی درست نشود نوبت به اخلاق و فقه نمی رسد.

رییس پژوهشگاه قرآن و حدیث مسئله امروز حجاب را هم ناشی از ضعف اعتقاد دانست و افزود: به برخی از بی حجابان که تذکر داده می شود، در جواب می گویند می خواهم آزاد باشم؛ از اینجا معلوم  می شود که نه مفهوم آزادی و نه ارتباط مفهوم آزادی با ایمان و حتی بحث خدا و خالقیت خدا هم برایش حل نشده و متولی تبیین این موضوعات علم کلام است که متأسفانه آنطور که شایسته است در محافل علمی به آن توجه نمی شود.

وی با اشاره به اهمیت کلام، مباحث کلامی را به مغز در بدن تشبیه کرد و گفت: اعتقاد همانند مغز در بدن است؛ اگر مغز دچار مشکل شود، بقیه اعضا بدن هم دچار آسیب و ضعف می شوند.

حجت الاسلام برنجکار با اظهار تأسف از کم توجهی مسئولان علمی کشور به اهمیت علم کلام تصریح کرد: متاسفانه علم کلام نه در حوزه و نه در دانشگاه جایگاه مناسبی ندارد؛ ما در دانشگاه که اصلا علم کلام نداریم، رشته فلسفه و کلام وجود دارد اما مجموعا سه واحد کلام ارائه می شود که انها هم بحث فلسفی است. می توان گفت در دانشگاه علم کلام تقریبا تعطیل است و در حوزه هم خیلی محدود مراکزی هستند که در این زمینه فعالیت می کنند.

رئیس مرکز تخصصی معارف اهل بیت(ع) حوزه علمیه از کم توجهی به فقه اکبر در حوزه علمیه انتقاد کرد و گفت: ما حدود 600 درس خارج فقه و اصول داریم اما چند درس خارج کلام داریم؟ همان تعداد اندک دروس خارج کلام را هم حوزه علمیه به رسمیت نمی شناسد؛ اگر ما طلبه ای تربیت کردیم که برفرض فقه و اصول را خوب فرا گرفته و این طلبه احکام را به مردم ارائه بدهد آیا اگر اعتقاد صحیحی وجو نداشته باشد کسی اعتنایی به احکام الهی می کند؟

استاد دانشگاه تهران مشارکت کنونی مردم در عرصه دین را معلول باور و اعقادات صحیحی دانست که به دست آورده اند و ادامه داد: ما باید به این درک برسیم که اگر اصل درست نشود فرع هم اصلاح نمی شود؛ اگر می خواهیم به اسلام و فقه عمل شود، ابتدا باید کلام مورد توجه قرار گیرد.

حجت الاسلام برنجکار با اشاره به سه بعد اعتقادی، عملی(احکام فقهی) و اخلاقی اسلام، از کم اعتباری دو بعد مهم اخلاقی و اعتقادی در مقابل بعد عملی در نظر مسئولان حوزوی انتقاد کرد و اظهار داشت: در حوزه اکثر اعتبار و توجه روی احکام عملی است؛ اگر به قرآن توجه کنیم، حدود 600 آیه فقهی وجود دارد اما آیات مربوط به مفهوم اعتقادی معاد حدود سه برابر بیشتر در قرآن ذکر شده است.

وی یکی از اشکالاتی که سبب کم توجهی به علم کلام و اخلاق شده را عدم حضور متخصصان این علوم شورای عالی حوزه دانست و در این باره توضیح داد: اسلام را باید همه جانبه دید و نباید برخی علوم که در معارف ما بر یادگیری آنها تأکید شده در انزوا قرار بگیرند؛ ما امروز حداقل 1000 متکلم نیاز داریم که متأسفانه شاید تعداد کنونی متکلمان اندازه انگشتان دست هم نباشد و این مهم نیاز به برنامه ریزی و توجه ویژه ای دارد و نیاز است متخصصان علوم راهبردی نظیر کلام در شورای عالی حوزه حضور داشته باشند تا تصمیم گیری ها کلان حوزه متوازن شود.