کارگاه آموزشی «نسل اسپند و نحوه تعامل سیستماتیک با آنها»

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، کارگاه آموزشی «نسل اسپند و نحوه تعامل سیستماتیک با آن‌ها» ویژه مسئولان، مدیران آموزش‌وپرورش و مدرسان آموزش خانواده انجمن اولیاء و مربیان قم توسط مرکز پژوهشی مبنا و با همکاری اداره انجمن اولیاومربیان قم برگزار شد.

محمدتقی دشتی، مورخ 25 دی‌ماه در کارگاه آموزشی شناخت نسل اسپند، به نقش‌آفرینی نسل اسپند در بحران‌های اخیر اشاره کرد و با بیان این که دشمن محصول سال‌ها شبیخون فرهنگی را در سالیان اخیر و اوضاع جدید برداشت نمود، اظهار داشت: تا زمانی که ما خودمان را شکست‌ناپذیر و به خلأهای فرهنگی داخلی توجه نکنیم، قطعاً دشمن با تمسک با آنها، چالش‌ها و مشکلاتی را برای کشورمان ایجاد خواهد کرد.

رئیس مرکز پژوهشی مبنا بر اهمیت نگاه‌های راهبردی در عرصه‌های حاکمیتی و حکمرانی تأکید و در اشاره به آیه شریفه «إِنَّ اللهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ»، تعیین سرنوشت را حق الهی انسان توصیف کرد و بیان کرد که ما توان تعیین سرنوشت مان به نحو احسن و برخلاف نظر دشمن را داریم.

وی ضمن اشاره به تفاوت‌های فتنه‌های سال 88 و 98 در مقایسه با فتنه اخیر، با بیان این که در صورت غفلت از بحران پیش رو، رفته‌رفته هنجارها و ارزش‌های بنیادین دینی و فرهنگی را از دست خواهیم داد، اظهار داشت: مواجهه با فتنه اخیر نیازمند تقویت بنیه‌های فرهنگی است؛ چرا که این فتنه از بستر شکاف سبک زندگی در جامعه به وجود آمده است.

سخنران این نشست حالت جنبشی عصیانی آشوب‌های اخیر را موردتوجه قرار داد و با بیان این که جمهوری اسلامی ایران جنبش‌های گوناگونی را تجربه نموده است، خاطرنشان ساخت: جنبش عصیانی امروز که نشان‌دهنده ناکامی قشری است، در صورت ادامه، منزوی شده و چون موریانه، پایه‌ها و استوانه‌های نظام اجتماعی، فرهنگی و دینی کشور را تخریب خواهد کرد.

وی تسلط نسل اسپند نسبت به اقتضائات فضای مجازی و  نحوه بهره‌گیری از ظرفیت‌های پویای این فضا را یکی از ویژگی‌های بارز این نسل عنوان کرد و ابراز داشت: مرکز پژوهشی مبنا از سال 1392 با پیگیری طرح‌ها و پژوهش‌های مختلف راهبردی، ضمن ارائه هشدارهای جدی نسبت به موضوعات فرهنگ دینی از جمله حجاب، راهکارها و راهبردهای عملیاتی را پیشنهاد نموده است؛ بحث حجاب نیازمند جامع‌نگری در پیاده‌سازی راهبردها است.

دشتی ضمن اشاره به اُفت سن آشوبگران، لیدرها و نقش‌آفرینی برجسته نسل اسپند در فتنه اخیر، یادآور شد: تنهایی فرزندان و جولان فضای مجازی در ذهن نوجوانان و جوانان، آسیب‌های بی‌شماری را در نهان وجودی فرزندانمان ایجاد و آن‌ها را به آشوب گر و پرخاشگر اجتماعی تبدیل نموده است.

وی بی سری و موجی - سینوسی بودن اقدامات پرخاشگرانه را از ویژگی‌های جنبش‌های آشوب‌طلبانه اخیر دانست و با بیان این که فتنه اخیر کاهش توان مانورپذیری نیروهای عملیاتی را هدف‌گذاری نموده بود، خاطرنشان ساخت: رسانه محوری و بهره‌برداری ویژه از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی از شاخصه‌های فتنه اخیر بود.

رئیس مرکز پژوهشی مبنا نبود ابزار ارتباطی با ساختارهای حاکمیتی نظام اسلامی را از چالش‌های نسل اسپند دانست و با بیان این که در این آشوب عقده‌های فروخفته این نسل باز شده، خشونت‌های افسارگسیخته، متمایز با بحران‌های دیگر جولان داد، خاطرنشان ساخت: نسل اسپند در دنیای بازی‌های مجازی سیر نموده، در ضمیر ذهن کشتن پلیس را در حد موفقیت مرحله‌ای در یک بازی رایانه‌ای تعریف می‌کند.

وی آزادی‌های غیرمشروع و برابری‌طلبی جنسیتی، نسلی، طبقاتی و ... را از ویژگی‌های بحران اخیر توصیف و با بیان این که استراتژی هزار زخم در فتنه اخیر به‌خوبی عملیاتی شد، خاطرنشان ساخت: براندازانه بودن بحران از ویژگی‌های فتنه اخیر بود؛ به‌گونه‌ای که نسل اسپند به دنبال براندازی ساختار حکومتی نظام جمهوری اسلامی بود.

دشتی با تأکید بر این که مردم غیور کشورمان در عین اعتراض به مشکلات و ناهنجاری‌ها، همواره خط و خطوط خود را از دشمنان اسلام و انقلاب جدا نموده‌اند، خاطرنشان ساخت: مردم منتقد متولیان امور و مسئولان کشور هستند و با تمام جان از انقلابشان حمایت و صیانت می‌کنند.

رئیس مرکز پژوهشی مبنا با اشاره به این که اندیشه‌های نسل اسپند، غالباً در میان دختران کشورمان ریشه دوانده است، خاطرنشان ساخت: اراده‌گرایی نشأت گرفته از تفکرات اومانیسمی آزادی طلبانه و نیز نظارت ناپذیری مبتنی بر ارتباطات بسیار بالا در فضای مجازی، در کنار اقناع طلبی و آستانه تحمل پایین و احساساتی بودن، از ویژگی‌های برجسته نسل اسپند است.

وی انتخاب سبک زندگی مجازی مبتنی بر فضایی سطحی، سریع و عجول را از شاخصه‌های نسل اسپند برشمرد و یادآور شد: خلاقیت در عین هوشمندی و تسلط نرم‌افزاری بالا نسبت به فضای زیست مجازی، از ویژگی‌های بارز نسل اسپند است؛ برای مدیریت این نسل، تسلط نسبی مسئولان به نوع تفکر، اندیشه و ابزارها و ظرفیت‌های این نسل بسیار حائز اهمیت است.

این استاد دانشگاه سیال بودن هویت نسل اسپند و تغییر ذائقه آنها مبتنی بر ذائقه عمومی و گستره مخاطبانی را از ویژگی‌های این نسل دانست و خاطرنشان ساخت: عدم فرمان‌پذیری، تحریک‌پذیری و هیجان فروخفته نسل اسپند که در بازی‌های رایانه‌ای و فضای مجازی بازتولید شده، در عرصه زیست اجتماعی ظهور و بروز پیدا می‌کند.

دشتی ایجاد شکاف  نسلی و عبور سریع نسل اسپند از مدرنیته و تقدس گریزی آنها را از چالش‌های فرهنگ دینی کشور برشمرد و ابراز داشت: نسل اسپند، هنجار و ساختار خاصی را بر نمی‌تابند و مبتنی بر اندیشه‌ای سیال، نظام ارزشی ناهمگونی را به‌عنوان زیست اجتماعی خود انتخاب می‌کند.

وی احساس ناکامی ، بدبخت پنداری و بزرگ‌نمایی ناکامی‌های ملی را از ویژگی‌های نظام اندیشه‌ای نسل اسپند دانست و نادانی راهبردی و به‌نوعی دوری از اندیشه‌های راهبردی را از شاخصه‌های این نسل توصیف کرد و ابراز داشت: تا زمانی که نتوانیم اذهان فرزندانمان را مبتنی بر تقویت و تبیین سرمایه‌های اجتماعی سرزمینمان درست مدیریت نماییم، در آینده‌ای نه‌چندان دور با چالش‌های جدیدی روبرو خواهیم شد.

رئیس مرکز پژوهشی مبنا با بیان این که ضعف نسل اسپند در حوزه‌های مهارتی حل مسئله، گفتگو، مدیریت عاطفه و فقدان مهارت فرزند داری، همسرداری و مسائل زناشویی را از شاخصه‌های این نسل است، خاطرنشان ساخت: نسل اسپند حق‌مداری خاصی برای خود قائل بوده، هیچ تحکم و دستوری را بر نمی‌تابند که در تعاملات منجر به درشت‌خویی، جسارت و گستاخی می‌شود.

دشتی در بخش پایانی سخنان خود ضمن ارائه گزارشی از رویکردهای راهبردی مرکز پژوهشی مبنا، نهادهای خانواده، آموزش، دین و رسانه را از مهم‌ترین ابزارهای جامع پذیری انسان برای رهایی از زیست فردی توصیف و توضیحاتی دررابطه‌با آثار تضعیف این نهادهای مهم در عرصه‌های مختلف زیست اجتماعی ارائه و به تضادها و شکاف‌های اجتماعی، طبقاتی، نسلی، جنسیتی، مرکز پیرامون سیاسی، قومیتی و نسلی آحاد جامعه اشاره کرد.

وی با تأکید بر این که در بسیاری از مواقع برخوردهای ناهنجار اطرافیان به‌ویژه افراد مؤثر با جوانان و نوجوانان، مسیر زندگی ایشان را تغییر و آنها را گرفتار وادی انحراف می‌سازد، خاطرنشان ساخت: بازپروری نسل اسپند و احیای آن ها از مهم‌ترین راهبردهایی است که باید مبتنی بر شناخت متقابل و ارائه نقش اجتماعی واقعی جدی گرفته شود.

رئیس مرکز پژوهشی مبنا تصریح کرد: نقش‌های محله محوری، مسجد محوری، مدرسه محوی و مشارکت در اردوهای گردشی - علمی و گروهی از جمله قالب‌های مهم تقویت بنیه نقش‌پذیری نسل اسپند است.

وی با تأکید بر این که معلم در مدرسه، مادر در خانه و عالم در نهاد دین، محور تمدن یک جامعه را تشکیل می‌دهند و تمام ارزش‌های جامعه مبتنی بر این سه اصل پایه‌گذاری می‌شود، اظهار داشت: کرامت معلم بسیار مهم‌ است.

دشتی بر اهمیت معنابخشی هنجارها و ارزش‌ها در میان نسل اسپند اشاره و با بیان این که اهمیت حجاب برای نسل اسپند بی‌معناست، خاطرنشان ساخت: گره اصلی بدحجابی در جامعه ما عدم نهادینه‌شدن فلسفه حجاب برای نسل جوان جامعه ماست؛ باید مبتنی بر نهادینه‌شدن فلسفه حجاب، منفعت حجاب را از منظرهای مختلف به این نسل ارائه نماییم.

صدقی، معاون ارتباطات مرکز پژوهشی مبنا نیز در ابتدای این نشست ضمن ارائه گزارشی از فعالیت‌های این مجموعه بر چرایی برگزاری این کارگاه اشاره و تأکید بر حوزه‌های مسئله محوری با نگاه حل مسئله مبتنی بر شناسایی آسیب‌ها را از رسالت‌های این مرکز برشمرد.

وی ابراز داشت: مرکز پژوهشی مبنا با نگاه راهبردگرا نسبت بر حل مسائل مبتلا به کشور تمرکز نموده است؛ این مرکز ضمن تأکید بر روش تحقیق مسئله‌محور راهبردگرا، نگاه خود را بر شناسایی ابعاد مختلف مسئله و پیداکردن گره اصلی و حل مسئله متمرکز نموده و در این مسیر تاکنون بالغ بر 200 پروژه پژوهشی را پیگیری نموده است.

وی اشراف مدیران بر نظام مسائل حیطه‌های مدیریتی را امری بسیار مهم و ضروری دانست و ابراز داشت: نظام‌واره مسائل فرهنگی کشور، نظام‌واره فرهنگ دینی، نظام‌واره حوزه و روحانیت، نظام‌واره مسائل آموزش‌وپرورش و... از جمله رویکردهای نظام‌واره نویسی مرکز پژوهشی مبناست.

ایشان ضمن اشاره به پرهیز مرکز پژوهی مبنا از سوگیری‌های سیاسی و جناحی، ظرفیت شبکه‌سازی نخبگانی این مجموعه را موردتوجه قرار داد و اذعان داشت: کشورمان با ابر مسائلی مواجه است که اگر در مسیر حل آن بر نیاییم با چالش‌های فرهنگی و اجتماعی بی‌شماری روبرو خواهیم شد؛ بحث خانواده از مهم‌ترین و اساسی‌ترین چالش‌های کشورمان است که به‌تنهایی صدها مسئله و چالش را بازتولید می‌کند.

وی در بخش پایانی سخنان خود ضمن اشاره به برخی از دستاوردهای پژوهشی نگاه نظام‌واره‌ای به مسائل، مهارت‌محور و تربیت گرا نبودن را از مهم‌ترین چالش‌های نظام آموزشی کشور برشمرد و تصریح کرد: در حوزه خانواده و در تمام ریز موضوعات و مسائل آن نهاد مسئول و پاسخگو نداریم.