اجرای ۱۰۰ درصدی سیاست‌های برنامه هفتم جهش به‌سوی ایران قوی را رقم می‌زند

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، آیت الله عباس کعبی، عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری در نشستی به توضیح سیاست‌های کلی ابلاغ شده از سوی رهبر انقلاب تحت عنوان «سیاست‌های کلی برنامه هفتم» پرداخت.

مشروح توضیحات آیت الله کعبی در این گزارش تقدیم می‌شود.

ابلاغ سیاست‌های کلی برنامه هفتم از اختیارات و وظایف رهبری

سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه با اولویت پیشرفت اقتصادی توأم با عدالت در راستای اجرای بند یک از اصل 110 قانون اساسی توسط رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای ابلاغ شده است. البته سیاست‌های کلی نظام طبق اصل 112 قانون اساسی و بند یکم و بند دوم اصل 110 جزو وظایف ولی فقیه به شمار می‌رود.

همه ارکان نظام اسلامی، اعم از قوای سه گانه، نیروهای مسلح و نهادهای عمومی کشور از لحاظ فقهی و حقوقی نسبت به اجرای این وظایف الزام دارند. همچنین انتشار این سیاست‌ها برای این است که مردم نیز نسبت به این سیاست‌های کلی اطلاع داشته باشند. چند گام باید برای اجرایی شدن سیاست‌های کلی برداشته شود. گام اول این است که باید سیاست‌های ابلاغی رهبر انقلاب به قانون برنامه هفتم تبدیل شود که طبعاً دولت باید لایحه آن را بنویسد و در مجلس مورد بررسی و تصویب قرار بگیرد.

جایگاه نخبگان و صاحب‌نظران در سیاست‌های ابلاغی

البته نخبگان و صاحب نظران کشور به‌ویژه در رشته‌های علوم انسانی می‌توانند درباره این برنامه‌ها نظر بدهند. البته سیاست‌های کلی برنامه هفتم می‌تواند برای تحول در علوم انسانی مسیر را بر پایه سیاست‌های شرعی، هموار سازد.

سیاست‌های کلی رهبر انقلاب از نظر تا اجرا و نظارت

بعد از تصویب برنامه هفتم در مجلس شورای اسلامی، باید بودجه‌های سنواتی به موجب برنامه هفتم تدوین گردد. بودجه‌های سنواتی نیز برای اجرا نیازمند عملیاتی شدن سیاست‌هاست. نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام طبق بند دوم اصل 110 قانون اساسی برعهده رهبری است. رهبر انقلاب نیز اختیارات بند دو را به مجمع تشخیص مصلحت واگذار کرده‌اند که در همین راستا یک هیئت عالی نظارت در این مجمع باید بررسی کند که قوا و نهادهای عالی و عمومی چه میزان به این سیاست‌ها پایبند بوده‌اند و چه میزان تخلف کرده‌اند.

البته شورای نگهبان نیز وظیفه نظارت در چارچوب شرع و قانون اساسی را دارد تا بر اساس بعد از ابلاغ سیاست‌های کلی نظام همراه یا مستقل از هیئت عالی نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی نظام در مجمع تشخیص مصلحت، نظر بدهد.

البته گفتنی است مجمع تشخیص مصلحت تلاش‌های پیوسته‌ای برای تدوین سیاست‌های کلی نظام داشت. آن‌ها روزانه جلساتی داشتند تا با استفاده از نقطه نظرات کارشناسان، پیش نویسی را آماده کنند و خدمت رهبر معظم انقلاب تقدیم نمایند. پیش نویسی هم که آنان تهیه کرده بودند، پیش نویس قابل توجهی بود که جای تشکر دارد. قابل توجه است رئیس محترم جمهور بسیار سریع دستور داده‌اند که بر اساس سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب به سرعت برنامه هفتم تدوین شود و از همه صاحب نظران نیز استفاده شود.

ویژگی‌های سیاست‌های برنامه هفتم

سیاست‌های کلی برنامه هفتم در هفت سرفصل تنظیم شده است که عبارت‌اند از: اقتصادی؛ امور زیربنایی؛ فرهنگی و اجتماعی؛ علمی، فناوی و آموزشی؛ سیاسی و سیاست خارجی؛ دفاعی و امنیتی و اداری، حقوقی و قضایی. سیاست‌های حاضر در 26 بند آماده شده‌اند که اگر 100 درصد سیاست‌ها اجرایی و عملیاتی، کشور جهش پیدا خواهد کرد. جهش کشور می‌تواند کشور را به سمت تحقق اهداف بلند نظام مقدس جمهوری اسلامی و برای بسترسازی حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی آماده کند که کشور به ایران قوی و یک قدرت برتر در جهان تبدیل گردد.

علاوه بر اینکه دولت و همه ارکان نظام باید برای اجرایی کردن این 26 بند تلاش کند و برای تحقق آن نظارت عالیه صورت بگیرد، نیازمند یک خیزش ملی است. حوزه، دانشگاه، صداوسیما و رسانه‌ها وظیفه دارند 26 بند سیاست‌های کلی نظام را ترویج کنند تا مردم بفهمند این سیاست‌ها چیست.

اگر مردم خوب بفهمند این 26 بند سیاست‌های کلی نظام چیست، سیاست‌ها به گفتمان برتر انقلاب اسلامی بر پایه گام دوم انقلاب اسلامی تبدیل خواهد شد. از این رو بستر مطالبه‌گری هدف‌مند و فعال سازی مردم در کنار دولت برای تحقق اهداف عالیه نظام فراهم می‌گردد.

اساس سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه

رهبر انقلاب در بحث اقتصادی، پیشرفت اقتصادی توأم با اجرای عدالت با نرخ رشد اقتصادی متوسط هشت درصد در طول برنامه را هدف گذاری کردند. قبل از دولت آقای رئیسی، رشد اقتصادی در کشور چهار دهم درصد بود. دولت آیت الله رئیسی هدف گذاری کرده بود رشد اقتصادی در چهار سال به هفت درصد برسد که رهبر انقلاب در این سیاست‌ها هشت درصد را خواسته‌اند.

در حال حاضر هنوز یک سال از دولت نگذشته است که رشد اقتصادی از چهار دهم درصد به نزدیک به چهار درصد خیز برداشته است. این پیشرفت خوبی است که با تلاش‌های شبانه روزی دولت رقم خورده است.

رهبر انقلاب فرمودند رشد اقتصادی باید توأم با عدالت پیش رود؛ چون زمانی که در کشورهای توسعه یافته رشد اقتصادی رقم می‌خورد، فاصله طبقاتی بین فقیر و غنی در نظام‌های سرمایه داری شکل می‌گیرد. رهبر انقلاب خواستار رشد اقتصادی توأم با عدالت است. باید فاصله میان دهک‌های اقتصادی کاهش پیدا کند و مردم بسترساز رشد اقتصادی هشت درصد شوند.

باید کارهای تولیدی به مردم سپرده شود تا رشد اقتصادی توأم با عدالت رقم بخورد. رهبر انقلاب نیز تأکید کردند که باید افزایش بهره‌وری کل عوامل تولید صورت بگیرد. منابع انسانی عوامل تولید هستند که مردم آن را شکل می‌دهند. دولت باید با سازماندهی مردم، از آن‌ها در عرصه تولید کمک بگیرد. تولید ثروت و سرمایه با استفاده از علم، فناوری و اقتصاد دانش بنیان می‌تواند شکل بگیرد که در این میان ساماندهی نیروی انسانی و بهره‌وری سرمایه راهبردی با ایجاد نظم و هماهنگی حائز اهمیت است که قابلیت تحقق در کشور را دارد.

نکته عالمانه سیاست‌های ابلاغی

متأسفانه اقتصاد ایران بیماری مزمن رکود و تورم را دارد که رشد اقتصادی هشت درصد راه‌حل آن است. این نگرانی وجود دارد که با رشد اقتصادی، تورم افزایش پیدا کند. رهبر انقلاب در بند دوم این سیاست‌ها برای جلوگیری از تورم فرموده‌اند که باید در سطح عمومی قیمت‌ها و نرخ ارز ثبات شکل بگیرد. از طرفی تک رقمی کردن تورم یکی دیگر از سیاست‌هاست. این که هم هشت درصد رشد اقتصادی شکل بگیرد تا کسب‌وکار رونق پیدا کند و هم گرانی از بین برود و نرخ ارز ثابت بماند یا نرخ تورم تک رقمی شود، کار ساده‌ای نیست.

راه حل‌های جلوگیری از ادامه مشکلات اقتصادی

نقدینگی باید به سمت تولید هدایت شود. ما باید به سمت سامانه‌های مدیریت مالی حرکت کنیم که گردش مالی را به سمت تولید هدایت کند. یکی از راه‌حل‌ها نیز ایجاد تسهیلات فراوان برای اقشار کم درآمد و ساماندهی آن‌ها به سمت تولید با تسهیل تضمین‌های بانکی است. یعنی برای مثال کسانی که کسر از حقوق ندارند، سفته بدهند.

دولت تلاش‌های خوبی در این زمینه سامان داده است. من یک نامه‌ای را خدمت آیت الله رئیسی در موضوع سامانه‌های مدیریت مالی برای تقویت تولید و اشتغال در میان اقشار کم درآمد جامعه دادم که ایشان طی دستوری با امضای رئیس دفتر ایشان که در 19 شهریور ابلاغ شد، به درخواست پذیرش ضمانت از سوی متقضایان بدون گواهی کسر از حقوق، صرفاً با اخذ سفته و همچنین امکان استفاده از خدمات نوین تأمین مالی هم به پرست محترم وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و هم به رئیس کل محترم بانک مرکزی دستور دادند.

این درواقع تحولی است که در مدیریت اقتصادی دنبال می‌شود تا هم رشد اقتصادی را تا هشت درصد بالا ببریم و نیز به تثبیت ثیمت‌ها، نرخ ارز و تک رقمی کردن نرخ تورم دست یابیم. این کار به‌واقع از لحاظ علم اقتصاد، کار بسیار مهمی است؛ زیرا معمولاً طراحی اقتصاددان‌ها یا برای کنترل تورم است که موجب ایجاد رکود می‌گردد یا برای رشد اقتصادی است که موجب ایجاد گرانی می‌شود.

ما برای رشد اقتصادی و تثبیت قیمت‌ها و نرخ ارز یا تک رقمی شدن تورم به طراحی اقتصادی نیاز داریم که باید یک تلاش مضاعف از سوی یک هسته مدیریت جهادی، شبکه توانا و فرصت ساز برای اقتصاد لازم دارد و آقای رئیسی به این سو حرکت کند. به نظر می‌رسد باید توضیح این بندها باید در مجال دروس حوزوی رقم بخورد.

اهمیت توجه به فعالیت‌های مولد

پیشرفت اقتصادی توأم با عدالت در سیاست‌های کلی برنامه هفتم اولویت قرار دارد. «ایجاد ثبات در سطح عمومی قیمت‌ها و نرخ ارز و تک‌رقمی کردن تورم طی پنج‌سال و جهت‌دهی به نقدینگی و اعتبارات بانکی به سمت فعالیت‌های مولد و جذابیت‌زدایی از فعالیت‌های غیرمولد» حرف بسیار مهمی است. رهبر معظم انقلاب می‌فرماید نقدینگی و اعتبارات بانکی باید به سمت فعالیت‌های مولد سوق داده شود از فعالیت‌های غیرمولد کاسته شود. رهبر انقلاب تقریباً نزدیک به پانزده سال است که بر تولید تأکید دارند. ایجاد جذابیت به سمت فعالیت‌های تولیدی روح سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است.

فعالیت‌های تولیدی باید به فرهنگ عمومی برای اشتغال تبدیل شود. همه افرادی که به دنبال کار هستند، باید به سمت فعالیت‌های تولیدی روی بیاورند. اگر عده‌ای کارآفرین به سمت اشتغال مولد بروند، بر اساس تسهیلاتی که دولت می‌دهد، می‌توان یک نهضت اشتغال را در کشور راه اندازی کرد. اسلام طرفدار اشتغال آزاد، مولد و مستقل است که کشور را به سمت استقلال، خودکفایی، پیشرفت و عدالت سوق بدهد؛ نه اشتغال وابسته. مردمی کردن اقتصاد یکی از پایه‌های اقتصاد مقاومتی است. رسانه ملی در این زمینه باید با دادن آگاهی به مردم جهت استفاده از تسهیلات بانکی، تلاش کنند مردم پای کار اشتغال مولد بیایند. از طرفی رسانه‌ها می‌توانند با بیان ضررهای فعالیت‌های غیرمولد جلوی حرکت مردم به آن سمت را بگیرند.

احادیث و روایات در بیان اهمیت فعالیت‌های تولیدی

اسلام کار مولد و تولیدی را تشویق می‌کند. باب نهم از وسائل الشیعه جلد 17 تحت عنوان باب استحباب العمل بالید نام دارد. مستحب است که انسان کار را با دست خود انجام بدهد؛ یعنی به کار تولیدی بپردازد. کار مولد، جهت حل مشکلات اجتماعی و توانمندسازی جامعه است.

روایت اول همین باب از امام صادق(ع) روایت شده است می‌فرماید: «إِنّ امیرَالمؤمنین علیه‌السلام اَعتقَ اَلفَ مَملوكٍ مِن كَدِّ یَدِهِ.»؛ مولی امیرالمؤمنین علیهم‌السلام با کار و دسترنج خود هزار برده (خرید) و آزاد نمود. (وسائل، ج ١٢، ص ٢٢)

روایت دوم نیز از امام جعفرصادق نقل شده است که می‌فرماید: «كانَ اَمیرُالمؤمنین عَلَیه‌السّلامُ یَضرِبُ بِالَمرِّ وَ یَستَخرِجُ الأَرَضین»؛ مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام زمین را شیار می‌کرد و زمین‌های کشاورزی را آباد می‌نمود. (لئالی‌الأخبار، ج ٣، ص ٢٧٩)

روایت سوم نیز که طلاب در مکاسب می‌خوانند از زبان حضرت علی(ع) است که می‌فرمایند: «أوحَى اللّه ُ عَزَّ و جلَّ إلى داوودَ عليه السلام : إنّكَ نِعمَ العَبدُ لَولا أنّكَ تأكُلُ مِن بَيتِ المالِ و لا تَعمَلُ بِيَدِكَ شيئا . قالَ : فبَكى داوودُ عليه السلام ، فأوحَى اللّه عَزَّ و جلَّ إلَى الحَديدِ : أنْ لِنْ لِعَبدي داوودَ ، فلانَ ، فألانَ اللّه ُ تعالى لَهُ الحَديدَ ، فكانَ يَعمَلُ كلَّ يَومٍ دِرعا فيَبيعُها بألفِ دِرهَمٍ ، فعَمِلَ عليه السلام ثلاثَمِائةٍ و سِتّينَ دِرعا فباعَها بثلاثِمِائةٍ و سِتِّينَ ألفا ، و استَغنى عن بَيتِ المالِ»؛ خداوند عزّ و جلّ به داوود عليه السلام وحى كرد : تو چه بنده خوبى بودى اگر نبود كه از بيت المال مى‌خورى و با دست خود هيچ كارى نمى‌كنى. داوود عليه السلام گريست. پس خداوند عزّ و جلّ به آهن وحى كرد: براى بنده ام، داوود نرم شو. پس آهن نرم شد، البته خداوند متعال آهن را براى او نرم كرد. از آن پس، داوود روزى يك زره مى‌بافت و آن را به هزار درهم مى‌فروخت. او ۳۶۰ زره بافت و آنها را به ۳۶۰ هزار درم فروخت و از بيت‌المال بى‌نياز شد. كتاب من لا يحضره الفقيه : 3/162/3594.

همه انبیاء کار تولیدی می‌کردند و کار تولیدی از نظر دینی کار ارزشمندی است. پیامبر گرامی اسلام نیز کارهای تولیدی انجام می‌داد. از خداوند می‌خواهیم که به همه ما توفیق بدهد که در زمینه نهضت اشتغال و نهضت کارهای تولیدی و نسبت به جذابیت زدایی از فعالیت‌های غیرمولد تلاش کنیم.