ایجاد ارتباطات انسانی؛ مهمترین کارکرد خدمت به عنوان فناوری نرم

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین محمد قطبی در دوازدهمین درسگفتار حکمرانی خلاق و دانش بنیان که به صورت مجازی و با موضوع «خدمت؛ فناوری نرم با قابلیت تجاری سازی» برگزار شد، گفت: خدمت یکی از انواع فناوری نرم بوده و قابلیت تبدیل شدن به کسب و کار را دارد و یا حداقل دارای زمینه های ایجاد کسب و کار است.

وی افزود: خدمات آموزشی که در قالب مهد کودک ها، مدارس، دانشگاه ها و مراکز مهارت آموزی ارائه می شوند یکی از انواع خدمت دهی محسوب می شود.

مدیرعامل خانه خلاق و نوآوری اشراق خاطرنشان کرد: خدمات توسعه انسانی شامل مشاوره، کوچ، توسعه فردی، هدف گذاری و پشتیبانی از دیگر انواع خدمت به شمار می رود.

وی خدمات وابسته به محصول را سومین نوع و یکی از گسترده ترین دسته های خدمات دانست و گفت: تعمیر، امانت، تجهیز، فروش و... خدماتی هستند که حول تولید یک محصول می تواند انجام شود.

حجت الاسلام والمسلمین قطبی خدمات مصرف انسانی را چهارمین نوع خدمت برشمرد و تصریح کرد: خدماتی همچون جابجایی، اسکان و میزبانی و خشکشویی از نوع خدماتی هستند که در یک بازه زمانی خاصی مورد مصرف انسان ها قرار می گیرد و به اتمام می رسد.  

وی با اشاره به خدمات شهری به عنوان یکی دیگر از انواع خدمت افزود: نظافت، فضای سبز، پارکینگ، راهور، روشنایی، نگهبانی، سمپاشی و باغبانی مثال هایی از چندین نوع خدمات شهری محسوب می شوند.  

مدیرعامل خانه خلاق و نوآوری اشراق بیان داشت: خدمات علمی و مدیریتی که به فراوان در سازمان ها، نهادها، بنگاه های اقتصادی، کارخانجات و شرکت های مختلف انجام می شوند، فعالیت هایی همچون تحقیق، پایش، ارزیابی، پیمایش، نظارت و مدیریت را شامل می شوند.

وی گفت: خدمات سلامت که در قالب های ویزیت، معاینه، بستری، درمان، آزمایشگاهی و تشخیصی انجام می شوند، هرکدام از آن ها افراد بسیاری را حول خود مشغول کرده اند.  

حجت الاسلام والمسلمین قطبی اظهار کرد: خدمات واسطه گری مانند: پلتفرم، بنگاه، معاملات، سمساری و مشاور املاک و همچنین خدمات ساختمانی که جمعیت بزرگی همچون بناها، نجارها و نقاشان را به خود مشغول کرده اند، نیز انواعی دیگر از فناوری نرم خدمت محسوب می شوند.

وی با تأکید بر برگزاری مراسمات مختلف به عنوان یکی دیگر از انواع خدمت در سطح جوامع، بیان داشت: برگزاری مراسمات ترحیم، عروسی، سمینارها و همایش ها قالب هایی از این نوع خدمت می باشند.  

مدیرعامل خانه خلاق و نوآوری اشراق گفت: خدمات هنری همچون اکران فیلم، اکران موسیقی، نمایش آثار و اجرای تئاتر که حول یک محصول همچون فیلم تولید شده یا موسیقی اجرا شده انجام می گیرند یکی دیگر از میدان های بزرگ خدمت هستند.

وی ادامه داد: خدمات تفریحی و سرگرمی، خدمات ورزشی و خدمات مذهبی همچون ادای دین، نیابت و اجرای عقد انواعی دیگر از خدمت به عنوان یکی از فناوری های نرم در عصر حاضر می باشند.

حجت الاسلام والمسلمین قطبی هرکدام از انواع خدمات را ابزاری برای نهادینه کردن یک یا چند ارزش در سطح جامعه برشمرد و خاطرنشان کرد: به عنوان مثال بازی می تواند ارزش هایی همچون نشاط، تعامل و هم افزایی را به جامعه منتقل کند. هرکدام از خدمات ترجمه یک ارزش در قالب های مختلفی در سطح جامعه می باشد.

وی فناپذیری و عدم امکان ذخیره را از ویژگی های خدمت خواند و گفت: عدم امکان مالکیت برای دریافت کننده، جداناپذیری تولید، ارائه و مصرف، عدم درک کامل قبل از دریافت خدمت و همچنین عدم امکان تکثیر و جابجایی آن از دیگر ویژگی های خدمت به شمار می رود.

مدیرعامل خانه خلاق و نوآوری اشراق بیان داشت: جنس خدمت به گونه ای است که نمی توان برای آن مالکیت خرید. هرچند برخی خدمات به دلیل همراهی با تولید یک محصول به نحوی مالکیت را هم برای آن ها در نظر گرفت؛ خدمتی همچون عمل آوری نان نمونه ای از این نوع خدمات است.

وی ضمن بیان انواع خدمات افزود: خدمات به سه دسته کلی عمومی، تخصصی و سفارشی تقسیم می شوند؛ خدماتی همچون نظافت شهری در دسته خدمات عمومی قرار گرفته و آموزش از نوع خدمات تخصصی است. آرایش مو را می توان نمونه ای از خدمات تخصصی دانست.

حجت الاسلام والمسلمین قطبی اظهار کرد: در تشخیص مؤلفه های مختلف خدمت باید دانست که مورد نیاز بوده و قابل انجام توسط فرد دیگر باشد. باید واگذاری انجام خدمت به فرد دیگر مطلوب و مفید بوده و تکرارپذیر و قابل تعمیم باشد. از دیگر مؤلفه ها در تعریف خدمت قابل توصیف بودن و همچنین امکان تأمین دانش، مهارت و ابزار آن است. وجود اقبال عمومی برای واگذاری خدمت نیز از دیگر مؤلفه های مهم آن به شمار می رود. مثلاً در مورد ایجاد مهد کودک ها، باید دانست در وهله اول اقبال عمومی باعث شد که تبدیل به خدمت گردد.

وی گفت: تخصصی شدن کارها، کاهش هزینه ها، ایجاد وابستگی انسانی در جامعه، افزایش ارتباطات انسانی و همچنین آفرینش کسب و کارهای جدید توازن در تأمین نیازهای آحاد جامعه از مهمترین منابع واگذاری خدمت به دیگران محسوب می شود. مهمترین کارکرد خدمت به عنوان فناوری نرم را می توان ایجاد وابستگی انسانی بین هم و ایجاد ارتباطات انسانی دانست.

مدیرعامل خانه خلاق و نوآوری اشراق با تأکید بر تفکیک و اشتقاق خدمات و نیازها به عنوان یکی از لوازم واگذاری خدمات اظهار داشت: در حال حاضر خدمتی که در مهد کودک انجام می شود با خدمت پیش دبستان تفاوت داشته و در سال های اخیر خدمتی جدید تحت عنوان خانه بازی راه اندازی شده است. تنوع این خدمات حاصل تفکیک و اشتقاق خدمات و نیازها بوده اند.

وی با اشاره به اهمیت قیمت گذاری و ارزش گذاری خدمات در واگذاری آن ها، ادامه داد: توسعه توان، دانش و مهارت برای هر خدمت، تأمین ابزار و تجهیزات ارائه خدمت، طراحی فرآیند مدیریت خدمت و شخصی سازی خدمت نیز از دیگر لازمه های واگذاری خدمات است. با شخصی سازی خدمت می توان حتی یک خدمت را که به صورت عمومی و رایگان در حال ارائه است، به یک کسب و کار تبدیل کرد.

حجت الاسلام والمسلمین قطبی گفت: در ارزش گذاری خدمت روش های مختلفی برای تعیین قیمت وجود دارد؛ یکی از روش ها ارزش گذاری بر اساس هزینه های تمام شده است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: ارزش گذاری خدمت بر اساس خدمات مشابه، کشش بازار و رقابت و همچنین میزان درآمد نیز انجام می شود.