نهج البلاغه، معرِف امیرالمومنین/ ضرورت توجه طلاب به این کتاب شریف

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جوادی آملی در پایان درس فقه  خود در روز چهارشنبه که به مباحث اخلاقی اختصاص می دهند، گفت: کتاب شریف تمام نهج البلاغه میارزد که انسان بگوید کلمات حضرت امیر است. آنچه الان در نهج البلاغهای که سید رضی نوشته، هست  خطابه است نه خطبه. حضرت وقتی میخواهد خطبهای بخواند اول سه چهار جمله دارد که آن حرفهای فلسفی عمیق آنجاست و آنها در نهج البلاغه نیامده ولی در کتاب تمام نهج البلاغه آمده است.

وی ادامه داد: بر همه ما لازم است که برای احیای علوم اهل بیت این کتاب شریف تمام نهج البلاغه را بحث کنیم و درس بدهیم چون با آن می‌تواند علی بن ابیطالب، معرفی شود.

شما چقدر خدا را دوست دارید؟

حضرت آیت الله جوادی آملی بیان کرد: در این کتاب شریف تمام نهج البلاغه از حضرت سؤالاتی دارند، خواص از ایشان سؤالات خصوصی می‌کردند که این همه دعاها و ناله‌های شما، نشانه این است که دوست خدایید، شما چرا این قدر خدا را دوست دارید؟ فرمود من خدا را دوست دارم برای اینکه بهترین دین جهان که دین ملائکه است همان برنامه را برای من گذاشت، چون دینی که برای انسانهاست دین جدایی نیست، گفت همان دستورهای دینی که برای ملائکه داد، همان‌ها را برای ما داد[تمام نهج البلاغه، ص 533.]، وقتی مرا می‌خواهد در حد ملائکه قرار بدهد چرا من دوستش نداشته باشم؟ او می‌خواهد مرا فرشته کند چرا او را دوست نداشته باشم؟ من از این جهت او را دوست دارم که مرا در ردیف ملائکه حساب کرده است، برنامه‌ای که برای ملائکه قرار داده برای من هم قرار داد.

خواص سؤال می‌کردند که آیا خدا دیدی و شناختی؟ گفت بله، من اینطور نیستم که بدون اینکه ببینم عبادت بکنم و به دنبال همان سؤالها این سؤالات است که چرا اینقدر او را دوست داری؟ بعد کمکم سؤال کردند که چقدر پیغمبر را دوست داری؟  گفت تمام هستی من است همه چیز ما اوست.

جامعه را با لطف و مهر باید اداره کرد

 آن وقت سؤال کردند که این ﴿أَکَّالُونَ‏ لِلسُّحْتِ﴾ چیست؟ فرمود: «هُوَ الرَّجُلُ یَقْضِی لِأَخِیهِ حاجَتَه ثُمَّ یَقْبَلُ هَدِیَّتَه» کسی مشکل مردم را حل کرد کار مردم را حل کرد آن یکی رشوه نداد، مال طیب و طاهر را به عنوان هدیه داد که محبتی کرد نسبت به آنها، گفت این هدیه، سحت است، کار کردی برای رضای خدا بگذار جامعه راحت باشد هیچ توقعی نداشته باشد، این می‌شود فرشته خویی. مگر فرشته چه کار می‌کند؟

شما تلاش کردید، کوشش کردید، مشکلی از این آقا را حل کردید، او هم باغبان بود یک سبد میوه احسان کرد این طیب و طاهر است فرمود این ﴿أَکَّالُونَ‏ لِلسُّحْتِ﴾‏ است، جامعه را با لطف و مِهر باید اداره کرد. این ﴿أَکَّالُونَ‏ لِلسُّحْتِ﴾‏ است «یَقْبَلُ هَدِیَّتَه» بعد از کاری. این رشوه که نیست.

حیات طیبه، همان قناعت است

بعد از حضرت سؤال کردند این آیه دارد که ﴿فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً﴾ حیاة طیبة چیست؟ فرمود «هِیَ القَناعَةُ».  درست است داشتن خوب است، سخاوت خوب است ولی وقتی قناعت باشد آدم در برابر دشمن می‌ایستد. اگر خدای ناکرده جیب خودش را پر کند و گرانی کند و احتکار کند و نجومی باشد، این مشروع نیست. جامعه اگر بخواهد حیات طیبه بشود به مال حلال خودش قانع است، آن وقت در شرایط گرانی هم، در شرایط تحریم هم، کشور از پا در نمی‌آید اما خدای ناکرده طور دیگری باشد حوادث دیگری دارد بالاخره این دنیای آدم را تأمین می‌کند، آخرت آدم را هم تأمین می‌کند.

در زمان خودت، وصی خودت باش

بعد وصیت دیگری که فرمود، حضرت فرمود: «کُنْ وَصِیَّ نَفْسِکَ» این ثلث را زمان حیات خودت، به دست خودت در راه کار خیر صرف بکن، راحت هستی. وصیت بکنی بعد، غالباً مشکل پیش می‌آید «یابْنَ آدَمَ، کُنْ وَصِیَّ نَفْسِکَ فِی مَالِکَ، وَاعْمَلْ فِیهِ مَا تُؤْثِرُ اَنْ یُعْمَلَ فِیهِ مِنْ بَعْدِک» تو ایثار بکن. ایثار در برابر استئثار است، استئثار این است که خودش را مقدم می‌دارد، ایثار این است که دیگری را مقدم می‌دارد، فرمود اگر علاقه مند هستید که مالتان درست صرف شود زمان خودت وصی خودت باشد؛ «یابْنَ آدَمَ، کُنْ وَصِیَّ نَفْسِکَ».

امیرالمومنین خود را عنوان عبد معرفی می کند

مطلب دیگر اینکه خودش را به عنوان عبد معرفی میکند همانطور که پیغمبر (ص) عبد است، در تشهدها به عنوان عبد است. اینها ارتباطی نسبت به الله دارند که بهترین مقام عبودیت است اما جامعه را بخواهند اداره کنند چه؟ اول می‌گوید «مِن» عبد خدا «علی بن ابی طالب» بعد می‌گوید که «من ولی الله و خلیفته» این بخشنامه‌ای که رسمی میخواستند بنویسند سربرگ دارد مال یکی دو تا نیست، در نهج البلاغه این نامه‌هایی که هست چند قسم است: یک وقت است که می‌بینند این نامه را برای فلان کس نوشت «من فلان الی فلان»، یک نامه است که سربرگش آماده است این را به هر کسی که مأمور   است به او می‌دهند، این سر برگش عنوانش این است که «من ولی الله و خلیفته».  [تمام نهج البلاغه، ص 747.]

مردان الهی، خلفای خدا در زمین اند

بعد در حکمت هم دارد که این مردان الهی «خلفاء الله فی ارضه» هستند اگر شما قبول کردید که فرشته‌ها مدبرات امر هستند اگر ذات اقدس الهی آنطوری که فرشته را تربیت میکند اینها را تربیت کرده اینها می‌شوند مدبرات امر. بله، اگر اینها آدمهای عادی باشند در حد مدبرات نیستند اما حالا دین، دین فرشته‌هاست و فرشته‌ها هم مأمور شدند در برابر اینها سجده کنند، چطور فرشته‌ها مدبرات عالماند اینها مدبرات عالم نیستند؟

وی در پایان ابراز داشت: اینها خلاصه بعضی از فرمایشات نورانی آن حضرت است که ما امیدواریم روزی بشود که این کتاب شریف تمام نهج البلاغه به نحو رسمی مثل خود قرآن درسی بشود.