سخنی عالمانه با مولوی گرگیج

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجت الاسلام سید عبدالله حسینی از اساتید حوزه علمیه قم در یادداشتی به شبهه افکنی مولوی گرگیج، امام جمعه اهل سنت آزادشهر پاسخ داده است.

متن این یادداشت که در اختیار خبرگزاری رسا قرار گرفته است بدین شرح است:

مولوی گرگیج در سخنی گفته است که «مادر امام سجاد(ع) دختر یزد گرد است که در خلافت عمر اسیر شده و به عقد امام حسین(ع) در آمد است، اگر خلافت عمر را نپذیریم، اعتبار و نسب امامان را زیر سوال برده ایم.»

اولاً استدلال ایشان از نظر منطقی صحیح نیست، صورت منطقی استدلال ایشان چنین است: «اگر خلافت عمر صحیح نباشد، نسب و اعتبار امامان صحیح نخواهد بود و چون نسب و اعتبار امام صحیح است، پس خلافت عمر صحیح است؛ یا چون خلافت عمر صحیح ثابت است، پس نسب و اعتبار امامان هم صحیح است.»

این استدلال، یک قیاس استنثایی است؛ شرط صحت استدلال در قیاس استنثایی، ملازمه بین مقدم و تالی است که جمله شرطیه لزومیه باشد و نه اتفاقیه، در این استدلال هیچ ملازمه عقلی، شرعی، عرفی و حتی عادی بین مقدم؛ یعنی «صحت خلافت عمر» و تالی؛ یعنی«صحت نسب و اعتبار امام» وجود ندارد، فرض کنید، خلافت عمر صحیح نباشد و لشکر عمر دختر یزدگر را اسیر کرده وبه امام بخشیده باشد، چه اشکالی پیش می آید؟ هیچ اشکالی پیش نمی آید، می شود مثل ماریه همسر پیامبر ص که پادشاه مصر به پیامبرص هدیه داد.

پادشاه مصر که خلیفه نبود، پیامبر(ص) هدیه او را قبول کرد و با ماریه ازدواج کرد، امام حسین هم چنین کرده است، آیا می توان گفت که بین صحت نسب ابراهیم فرزند پیامبر با صحت خلافت پادشاه مصر ملازمه هست؟

ثانیاً: بر اساس آیه «الیوم اکملت لکم دینکم» و حدیث «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» علی(ع) خلیفه منصوب از جانب پیامبر (ص) بود و چون کارهای عمر و از جمله فتوحات وی با مشورت علی ع بود، اقدامات عمر مشکلی نداشت و از جمله هدیه های عمر، خصوصا در مورد مادر امام سجاد که طبق روایتی امام علی (ع) از فروش آنان منع کرد و گفت: آن ها شهزاده هستند و آزاد بگذارید که هرکه انتخاب کردند و شهربانو امام حسین (ع) را انتخاب کرد.

ثالثاً: مقصود از خلافت عمر چیست؟ اگر مقصود از خلافت عمر، حکومت سیاسی و اداره امور جامعه مسلمانان از برقراری نظم و دفاع و ... باشد که هیچ تردیدی در آن نیست، مثل روز روشن و بدیهی است که عمر حکومت داشته و شیعه هم آن را قبول دارد.

حتی در نظر اهل سنت اقتدار عمر از پیامبرص بیشتر است؛ چنانکه عمر خود مانع وصیت کردن پیامبر ص شد و گفت: این مرد هذیان می گوید- نعوذ بالله- کتاب خدا ما را بس است؛ ولی از عجایب روزگار است که حکومت عمر با وصیت در حالی اغمای ابوبکر به وجود آمد و خلافت عثمان هم با وصیت عمر و کسی هم مخالفت نتوانست، اما اگر مقصود از خلافت عمر، خلافت و جانشینی، عمر از خداوند و یا از پیامبر ص در تشریع و زعامت دینی باشد، اهل سنت هم آن را قبول ندارند؛ چون خلیفه خداوند یعنی کسی که منصوب از جانب خداوند باشد و خلیفه پیامبر؛ یعنی کسی که از سوی پیامبر ص به خلافت منصوب شده باشد که اهل سنت هم خلافت عمر را انتصاب از سوی ابوبکر می داند و نه از سوی خداوند یا پیامبر.

و اگر مقصود از خلافت از پیامبر ص در عمل به احکام باشد، خود عمر در خلافت خود تردید داشته است، چنانکه در دو روایت زیر از خود ایشان نقل شده است: قال أخبرنا محمد بن عمر قال حدثني قيس بن الربيع عن عطاء بن السائب عن زادان عن سلمان أن عمر قال له أملك أنا أم خليفة فقال له سلمان إن أنت جبيت من أرض المسلمين درهما أو أقل أو أكثر ثم وضعته في غير حقه فأنت ملك غير خليفة فاستعبر عمر قال أخبرنا محمد بن عمر قال حدثني عبدالله بن الحارث عن أبيه عن سفيان بن أبي العوجاء قال قال عمر بن الخطاب والله ما أدري أخليفة أنا أم ملك فإن كنت ملكا فهذا أمر عظيم قال قائل يا أمير المؤمنين إن بينهما فرقا قال ما هو قال الخليفة لا يأخذ إلا حقا ولا يضعه إلا في حق فأنت بحمد الله كذلك والملك يعسف الناس فيأخذ من هذا ويعطي هذا فسكت عمر.

محمد بن عمر از قیس بن ربیع از عطا بن سائب از سلمان نقل میکند که عمر به او گفت: آیا من شاهم یا خلیفه؟ سلمان به او گفت: اگر درهمی یا کمتر و یا بیشتر از اموالی که از زمین های مسلمین جمع کرده ای در غیر جایش مصرف کرده باشی شاهی و خلیفه نیستی، عمر نگران شد، محمد بن عمر از عبدالله بن حارث از پدر از سفیان ابن ابی العوجا نقل می کند که عمر گفت: به خدا نمیدانم شاه هستم یا خلیفه؟ اگر شاه باشم این کار خطرناک است، کسی گفت: ای امیر مومنان بین آن دو فرق است؟ عمر گفت: خلیفه نمیگیرد مگر حق را و نمی گذارد مگر در جای خودش. تو بحمدالله چنین هستی شاه بر مردم سخت میگیرد از این میگیرد و به آن میدهد. الطبقات الكبرى - محمد بن سعد ج 3 ص 306.

رابعاً: اینکه ایشان گفته است همه یاران پیامبر کلاً وعدالله الحسنی هستند، به معنای این است که اصحابی که عثمان را کشتند و یا بر ضد علی (ع) خروج کردند و یا امام حسین (ع) را در کربلا کشتند هم از مصادیق وعد الله الحسنی هستند؟ آیا این صحیح است؟ یک انسان منصف چطور می تواند همه صحابه را عادل بداند، آیا قاتلان عثمان و علی از نظر ایشان عادل بودند؟ بخشی از خوارج از صحابه بودند. عمر بن سعد قاتل امام حسین (ع) هم از صحابه بود.،عثمان را صحابه پیامبر (ص) کشتند طبری می گوید:

حدثني جعفر بن عبدالله المحمدي قال حدثنا عمرو عن محمد بن إسحاق ابن يسار المدني عن عمه عبدالرحمن بن يسار أنه قال لما رأى الناس ما صنع عثمان كتب من بالمدينة من أصحاب النبي صلى الله عليه وسلم إلى ما بالآفاق منهم وكانوا قد تفرقوا في الثغور انكم إنما خرجتم أن تجاهدوا في سبيل الله عزوجل تطلبون دين محمد صلى الله عليه وسلم فإن دين محمد قد أفسد من خلفكم وترك فهلموا فأقيموا دين محمد صلى الله عليه وسلم فأقبلوا من كل أفق حتى قتلوه.جعفر بن عبدالله محمدی از عمرو محمد بن اسحق ابن یسارمدنی از عمویش عبدالرحمن بن یسار نقل میکند که مردم چون کارهای عثمان را دیدند، اصحاب پیامبر (ص) موجود درمدینه به اصحابی که به مرزها رفته بودند، نوشتند که شما برای جهاد در راه خدا و در یاری دین محمد ص خارج شده اید، در حالیکه دین محمد پشت سر شماه تباه و ترک شده است، بر گردید و دین محمد (ص) را راست کنید. اصحاب از اطراف برگشتند و عثمان را کشتند. تاريخ الطبري ج 3 ص 400.

این خیلی غیر منصفانه است که با هر آسمان و ریسمان و حتی تعریض به اهل بیت پیامبر(ص)، بخواهیم از صحابه دفاع کنیم. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَدِيداً: ای کسانی که ایمان آورده اید، خدا را پروا کنید و سخن استوار بگویید.(احزاب آیه : 70)