مؤلفه های پیشرفت از دیدگاه علامه مصباح یزدی

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، کرسی ترویجی با موضوع مؤلفه های پیشرفت از دیدگاه علامه مصباح یزدی با حضور حجج اسلام کاظم رجایی و محمد جواد نوروزی دوشنبه 19 مهرماه ساعت16 در موسسه آموزشی امام خمینی (ره) به صورت آنلاین و برخط برگزار شد.

در این مراسم ابتدا حجت الاسلام دکتر رجایی به عنوان سخنران با اشاره به دیدگاه علامه مصباح از مؤلفه های پیشرفت و رفاه گفت: انسان نوعی خاص از حیوان است که اشتراکاتی نیز با حیوانات دارد، رفاه و به عبارتی شاخص رشد اقتصادی و شاخص های تعیین کننده رفاه جامعه از معیارهای شاخص عالی و مقدمی برای انسان هستند اما شاخص حقیقی برای کمال انسان نمی توانند باشند.

وی ادامه داد: کمال حقیقی انسان در رسیدن به قرب ربوبی و حیات طیبه است و این فصل اخیر جداکننده انسان از حیوان است، رفاه و رشد اقتصادی به عنوان کمال عالی و مقدمی ضروری است به دلیل اینکه جنس انسان از جنس حیوان است و باید جسم نمو داشته باشد تا بتواند در خدمت روح قرار بگیرد، اگر رفاه در خدمت حیات طیبه و زندگی پاکیزه و حرکت تکاملی انسان و قرب الی الله قرار بگیرد، آن رفاه شاخص پیشرفت انسانی خواهد بود.

استاد حوزه و دانشگاه ابراز کرد: آیت الله مصباح در یک تحلیل دقیق و زیبا کمال حقیقی را از کمال مقدمی و عالی تفکیک می کند و کمال های مربوط به جنس را از کمال واقعی که مربوط به نوع است را از هم تفکیک می کند و کمال های مربوط به جسم، عالی و مقدمی را لازم می داند اما کافی نمی داند، وقتی کمال می تواند کمال واقعی باشد که در مسیر کمال واقعی قرار گیرد.

حجت الاسلام رجایی با بیان اینکه اگر رفاه در مسیر رشد کمال قرار گیرد، مانع کمال است، تصریح کرد: اگر به گونه ای غرق در رفاه شوم که بُعد معنوی فراموش شود و انسان دو ساحتی مرکب از روح و جسم، رفاه زده صرف و در مسیر تکامل روح قرار نگیرد، مانع پیشرفت و تکامل واقعی انسان خواهد شد.

وی در جمع بندی بیان کرد: علامه رشد اقتصادی متعارف را به عنوان یک کمال مقدمی در نظر می گیرند که ارزش آن، ارزش ابزاری است و آنچه ارزش ذاتی دارد، قرب ربوبی و حیات طیبه است، رشد اقتصادی مطلوب همراه با عدالت و عنویت همراه است بر همین اساس یکی از موانع مهم در بحث پیشرفت بحث ظلم است که اگر ظلمی اتفاق بیفتد آن پیشرفت اتفاق نخواهد افتاد.

در ادامه حجت الاسلام دکتر نوروزی به عنوان ناقد اظهار داشت: یکی از مسائل جدید در حوزه علوم انسانی مسئله پیشرفت است که این بحث مورد توجه استاد قرار گرفته است، در ارتباط با مولفه های پیشرفت از دیدگاه علامه مصباح که در فرمایشات دکتر رجایی مورد شرح و بسط قرار گرفته، نکاتی قابل طرح است.

استاد حوزه و دانشگاه اذعان کرد: وقتی می خواهیم مؤلفه های پیشرفت از منظر علامه مصباح یزدی استخراج کنیم بنظر به دو نحو می توان این موضوع را مورد بررسی قرار داد، منظر اول اینکه حضرت استاد مصباح در سال های اخیر عمرشان و طرح مسئله پیشرفت بویژه در دهۀ عدالت و پیشرفت، موسسه همایشی برگزار کردند که علامه سخنران آن بودند، یک زاویه اینگونه آثار است که باید مراجعه و پیشرفت را از منظر علامه استنتاج کرد.

وی ادامه داد: رویکرد دیگر اینکه ضروتی ندارد یک متفکر بزرگ مثل علامه طباطبایی و علامه مصباح مستقیماً ورود کرده باشند چراکه؛ آنقدر آثار علمی از سوی علامه مصباح انتشار پیدا کرده که دقیقاً می توان اضلاع بحث را از دل این مباحث استخراج کرد و دکتر رجایی نیز به آثار علامه مصباح رجوع خوبی داشته اند.

حجت الاسلام نوروزی با اشاره به ساختار مقاله دکتر رجایی با موضوع مولفه های پیشرفت از دیدگاه علامه مصباح تصریح کرد: به لحاظ شکلی با توجه به عنوان، دقیقاً مقاله باید مولفه محور جلو برود، نباید به گونه ای باشد که تیتر مولفه در مقاله گم شود.

وی با بیان اینکه پیشرفت یک مقوله میان رشته ای است، خاطرنشان کرد: چون تاکید مقاله بر پیشرفت اقتصادی است بهتر این بود که در تیتر بیان می کردید مولفه های پیشرفت اقتصادی که گستردگی مباحت در مقاله آن را از مرتبه علمی دور نکند.