تمایل رییس جمهور برای ایجاد «معاون فرهنگی» در ساختار دولت
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، دکتر سعیدرضا عاملی؛ دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با حجت الاسلام والمسلمین محمد قمی؛ رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی به منظور بازمهندسی الگوی حکمرانی فرهنگی کشور و آمایش فرهنگی دیدار و گفتگو کرد.
دکتر عاملی؛ در این دیدار ضمن تشکر از حضور رییس سازمان تبلیغات اسلامی گفت: بحث اساسی بازنگری انقلابی در مدیریت راهبردی حوزه فرهنگ خوشبختانه در فرمایشات جلسه اول رهبر معظم انقلاب با دولت سیزدهم مطرح و تأکید شد.
دکتر عاملی: شاید مقدم بر موضوع بازمهندسی نظام حکمرانی فرهنگی، بحث آمایش فرهنگی باشد. بر مبنای آمایش فرهنگی باید بتوانیم ساماندهی فرهنگی را انجام دهیم. آمایش فرهنگی باید منجر به ماموریت گرایی و ساماندهی نهادهای فرهنگی و همچنین هدف گذاری های جدید فرهنگی شود. مقدم بر اینها شناخت وضعیت و ظرفیت های موجود است که در هر حوزه آمایشی باید انجام شود.
کار انقلابی با گره خوردگی در عقلانیت همراه است
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند باید این بازنگری، انقلابی باشد. در حقیقت ایشان تأکید بر خصوصیت کار انقلابی همراه با گره خوردگی در عقلانیت، محاسبه و برنامه ریزی داشتند.
وی گفت: بازمهندسی نظام حکمرانی فرهنگی را طی یک سال گذشته از سازمان تبلیغات اسلامی مطالبه کردهایم و اکنون فرصت خوبی است که در این زمینه بتوانیم یک کار قوی ارائه دهیم و بتوانیم آن را به صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی ببریم.
بر مبنای آمایش فرهنگی باید ساماندهی فرهنگی را انجام دهیم
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه افزود: شاید مقدم بر موضوع بازمهندسی نظام حکمرانی فرهنگی، بحث آمایش فرهنگی باشد. بر مبنای آمایش فرهنگی باید بتوانیم ساماندهی فرهنگی را انجام دهیم. آمایش فرهنگی باید منجر به ماموریت گرایی و ساماندهی نهادهای فرهنگی و همچنین هدف گذاری های جدید فرهنگی شود. مقدم بر اینها شناخت وضعیت و ظرفیت های موجود است که در هر حوزه آمایشی باید انجام شود.
دکتر عاملی از تجربه مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه علم و فناوری سخن گفت و تأکید کرد: حوزه فرهنگ تا حدی وضع آشفتهتری از حوزه علم و فناوری دارد. لذا ساماندهی حوزه فرهنگ کار سختی است که امیدواریم با محوریت سازمان تبلیغات اسلامی این کار را به سر منزل مقصود برسانیم.
وزانت شورای عالی انقلاب فرهنگی در کلام رهبر معظم انقلاب اسلامی
استاد دانشگاه تهران درباره برداشت های برخی اشخاص درباره دیدگاه مقام معظم رهبری به شورای عالی انقلاب فرهنگی سخن گفت و افزود: این برداشتها درست و دقیق نیست. برداشت بنده با مرور و تأمل در مجموعه فرمایشات آقا این است که شورای عالی انقلاب فرهنگی را ایشان چون شورای انقلاب میدانند. در واقع همان وزنی که شورای انقلاب در آغاز انقلاب اسلامی داشت، همان را برای شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه علم و فرهنگ قائل هستند.
وی در ادامه گفت: ایشان میفرمایند شورای عالی انقلاب فرهنگی اتاق فرمان علم و فناوری کشور است و بنابراین با وزانت تصمیم گیری و انفاذ شورای عالی به موضوع نگاه میکنند. لذا در حکم سال 93، حضرت آقا تأکید دارند که شورای عالی انقلاب فرهنگی خودش را درگیر امور جزیی نکند بلکه خودش را متولی امور فرهنگی کلان کشور بداند و امور جزیی را در حوزه تصمیمگیری، به ستادهای شورای عالی انقلاب فرهنگی واگذار کند.
مهندسی فرهنگی؛ توجه کردن به هندسه فرهنگ است
استاد دانشگاه تهران ضمن اشاره به اینکه هنوز در مرحله بحث در کلیات هستیم و وارد مرحله عملیاتی نشدهایم، گفت: واقعیت امر این است که تبیین مفهومی از مهندسی حکمرانی فرهنگی کشور باید طرح شود. بنابراین مؤلفههایی مرتبط با این حوزه باید شناسایی شود که شاید بنیانش بحث آمایش فرهنگی است که اگر مؤلفه آمایش فرهنگی نباشد، نمیتوانیم به اهداف خود برسیم.
دکتر عاملی تصریح کرد: در آمایش فرهنگی ظرفیتها را باید شناسایی کنیم و نیز ظرفیت و امکانات کشور را هم به لحاظ نهادی، منابع انسانی و تنوع فرهنگی باید در سطح کشور بدانیم چیست. مردم نیازمند یک درک و فهم اصولی هستند یعنی باید با لایه بندی ببینیم با اقشار اجتماعی بسیاری مواجهه هستیم. یک قشر اجتماعی داریم که اساسا مسیر زندگی را از طریق سبک زندگی غربی دنبال میکنند و جمعی دیگر هویتهای گرم و انقلابی دارند و نگاهشان به نگاه ولی امر مسلمین است و خودشان را در نظام ولایت تعریف میکنند. این گروه پر توان، با فکر و با ظرفیت اساسی، همین جمع است که وجود دارد. همچنین جمع و گروه سردی داریم که گرفتار سرد مزاجی دهه 1970 غرب شده اند و گرفتار یک نوع بی تفاوتی فرهنگی شده اند. البته به نظر می رسد همچنان پیوستگی اکثر جامعه به دین و ارزش های دینی پررنگی است و تغییرات حوزه فرهنگ به صورت ناخودآگاه و از طریق جاذبه های سینمایی و هنری غرب اتفاق افتاده است و و سینما و هنر متعهد همراه با آگاهی های اجتماعی می تواند مسیر را تغییر دهد.
استاد دانشگاه تهران ضمن اشاره به بیانیه گام دوم گفت: با توجه به بیانیه گام دوم جای این موضوع است که در بازمهندسی و بازسازی مدیریت فرهنگی کشور هدفمند عمل کنیم، چون واقعا هدف را گم کردهایم. در حوزه فرهنگ هدف گذاری که رهبری انقلاب درمورد تمدن نوین اسلامی کردهاند؛ مؤلفههایی دارد. باید این مؤلفهها را تا حدی محدود کرد و خیلی مأموریتهای بزرگی برای خودمان تعریف نکنیم که نه قابل دسترس و نه قابل اجرا باشد و یک مأموریتگرایی به هر حال در حوزه فرهنگ بر مبنای بیانیه گام دوم صورت بگیرد.
وی اضافه کرد: مأموریتهای تمدن نوین اسلامی، مأموریتهایی است که مردم به آن علاقهمند هستند که یکی از آنها عدالت، رفع تبعیض اجتماعی، رفع استیلای برتری بر دیگری، جا به جایی موقعیت اجتماعی و همدردی با دیگران و کمک به ارتقای زندگی مردم است که اگر شخصی با فرهنگ مهدوی آشنایی داشته باشد؛ این موضوع برایش واضح است که حضرت مهدی(عج) وقتی می آیند چه اتفاقی میافتد؛ جهان پر از علم و دانش میشود و بروز عقلانیت و جهان عقلانی را شاهدیم که بنیانش بر پایه عدالت است.
دکتر عاملی: با توجه به بیانیه گام دوم جای این موضوع است که در بازمهندسی و بازسازی مدیریت فرهنگی کشور هدفمند عمل کنیم، چون واقعا هدف را گم کردهایم.
ارائه تبیین مفهومی از مهندسی حکمرانی فرهنگی کشور
استاد دانشگاه تهران ضمن اشاره به اینکه هنوز در مرحله بحث در کلیات هستیم و وارد مرحله عملیاتی نشدهایم، گفت: واقعیت امر این است که تبیین مفهومی از مهندسی حکمرانی فرهنگی کشور باید طرح شود. بنابراین مؤلفههایی مرتبط با این حوزه باید شناسایی شود که شاید بنیانش بحث آمایش فرهنگی است که اگر مؤلفه آمایش فرهنگی نباشد، نمیتوانیم به اهداف خود برسیم.
دکتر عاملی تصریح کرد: در آمایش فرهنگی ظرفیتها را باید شناسایی کنیم و نیز ظرفیت و امکانات کشور را هم به لحاظ نهادی، منابع انسانی و تنوع فرهنگی باید در سطح کشور بدانیم چیست. مردم نیازمند یک درک و فهم اصولی هستند یعنی باید با لایهبندی ببینیم با اقشار اجتماعی بسیاری مواجهه هستیم. یک قشر اجتماعی داریم که اساسا مسیر زندگی را از طریق سبک زندگی غربی دنبال میکنند و جمعی دیگر هویتهای گرم و انقلابی دارند و نگاهشان به نگاه ولی امر مسلمین است و خودشان را در نظام ولایت تعریف میکنند. این گروه پرتوان، با فکر و با ظرفیت اساسی، همین جمع است که وجود دارد. همچنین جمع و گروه سردی داریم که گرفتار سرد مزاجی دهه 1970 غرب شدهاند و گرفتار یک نوع بیتفاوتی فرهنگی شدهاند. البته به نظر میرسد همچنان پیوستگی اکثر جامعه به دین و ارزشهای دینی پررنگی است و تغییرات حوزه فرهنگ به صورت ناخودآگاه و از طریق جاذبههای سینمایی و هنری غرب اتفاق افتاده است و سینما و هنر متعهد همراه با آگاهیهای اجتماعی میتواند مسیر را تغییر دهد.
استاد دانشگاه تهران ضمن اشاره به بیانیه گام دوم گفت: با توجه به بیانیه گام دوم جای این موضوع است که در بازمهندسی و بازسازی مدیریت فرهنگی کشور هدفمند عمل کنیم، چون واقعا هدف را گم کردهایم. در حوزه فرهنگ هدف گذاری که رهبری انقلاب درمورد تمدن نوین اسلامی کردهاند؛ مؤلفههایی دارد. باید این مؤلفهها را تا حدی محدود کرد و خیلی مأموریتهای بزرگی برای خودمان تعریف نکنیم که نه قابل دسترس و نه قابل اجرا باشد و به هر حال یک مأموریتگرایی در حوزه فرهنگ بر مبنای بیانیه گام دوم صورت بگیرد.
وی اضافه کرد: مأموریتهای تمدن نوین اسلامی، مأموریتهایی است که مردم به آن علاقهمند هستند که یکی از آنها عدالت، رفع تبعیض اجتماعی، رفع استیلای برتری بر دیگری، جا به جایی موقعیت اجتماعی و همدردی با دیگران و کمک به ارتقای زندگی مردم است که اگر شخصی با فرهنگ مهدوی آشنایی داشته باشد؛ این موضوع برایش واضح است که حضرت مهدی(عج) وقتی میآیند چه اتفاقی میافتد؛ جهان پر از علم و دانش میشود و بروز عقلانیت و جهان عقلانی را شاهدیم که بنیانش بر پایه عدالت است.
توجه به عناصر مهدویت و جنبه عقلانی عناصر مستتر در آن
دکتر عاملی تصریح کرد: اشخاصی در برنامه ریزی فرهنگی هستند که شعار توجه به مذاق فرهنگی مردم و بوم رنگهای فرهنگی را میدهند اما اقتضای اهداف متعالی مهدویت برای اقشار مختلف قابل قبول است و در واقع یک ارزش پذیرفته شده جهانی است. عناصر مهدویت جزو صفات محموده و آراء پسندیده است که جنبه عقلانی دارد. بنابراین نیازمند یک مأموریتگرایی محتوایی ناظر بر هدف طلایی گام دوم یعنی دست یابی به مولفه های تمدن نوین اسلامی هستیم.
وی افزود: در جنبه نهادی باید توجه داشته باشیم که برخی از نهادهای ما در اجرا گرفتار موازی کاری هستند. بعنوان مثال تمام دستگاههای ما معاونت فرهنگی دارند که اگر این موضوع را به کناری بگذاریم سازمان تبلیغات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی و... هم کار موازی زیادی انجام می دهند. باید تقسیم کار ملی صورت دهیم و مثلاٌ بحث قرآن را یک نهاد، متولیاش باشد و بقیه دخالت نکنند. موضوع کتاب را یک نهاد خاص متولی باشد و یا موضوعاتی مثل تعلیم و تربیت کودک، سینما، موسیقی، صنایع فرهنگی و تمرکز بر اجرای نام و نشانه های شهری متولی واحد پیدا کند.
وی در ادامه سخنانش به دستور این هفته و هفته آینده شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر مطالبات رهبر معظم انقلاب اسلامی و سیاستها و اقدامات تحولی اشاره کرد و گفت: ماده واحدهای با همین تعبیر رهبر معظم انقلاب تبیین کنیم مبنی بر اینکه کمیتهای برای بازسازی مدیریت ساختار انقلاب فرهنگی در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شود و اعضای آن را هم مشخص کنیم و تبصرهای ذیل تصمیمات اینجا پیشبینی کنیم. در حقیقت تصمیمات آن باید هم در سازمان امور اداری و استخدامی به معنای بازسازی نهادی تأثیرگذار باشد و هم در بودجه ریزی کشور؛ یعنی هم در برنامه پنج ساله و هم نظام بودجهریزی سالانه کشور تأثیرگذار باشد.
دکتر عاملی اظهار داشت: شما شورای اول انقلاب را در نظر بگیرید اعضایش به این رکن رکین نبودند که سه تا رییس قوه؛ وزرای مرتبط، روسای کمیسیونهای مجلس شورای اسلامی عضوشان باشند و 20 نفر عضو حقیقی داشته باشد بنابراین شان شورا غنیتر، نظاممندتر و دارای ید باسطتر نسبت به شورای اول انقلاب است. حکیم انقلاب اسلامی میفرمایند شأنی که من برای شورای عالی انقلاب فرهنگی قائل هستم، در اسم خودش مستتر است. از بیانات رهبری معظم این تلقی میشود که ایشان انفاذ و تأثیر را مثل شورای انقلاب برای شورای عالی انقلاب فرهنگی قائل است.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی: بد نگاه کردن به حقیقت فرهنگ، مانع ریشهای در ساماندهی مؤثر امر فرهنگ و مدیریت فرهنگ در جامعه است.
به فرمایش رهبر معظم انقلاب اسلامی باید اقتدا کنیم
در ادامه جلسه حجتالاسلاموالمسلمین محمد قمی؛ رئیس سازمان تبلیغات اسلامی گفت: این فرصت مغتنم است تا به فرمایش رهبر معظم انقلاب اسلامی اقتدا کنیم و نگذاریم سخنان حکیمانه رهبر مشمول مرور زمان شود و به سردی گراییدن دستور ایشان منبع بزرگی در ایجاد تغییرات موثر این وادی است. در این زمینه وقتی وارد مباحثه با خبرگان و نخبگان میشویم، تعداد زیادی از اهل فضل این عرصه به این جمله میرسند که نگاه را به فرهنگ و مدیریت فرهنگی باید عوض کرد و بحث تا حدی عمیق و ریشهدار میشود. دغدغه ای وجود دارد، زمانی که فرهنگ جزیی است در کنار اجزاء دیگر، بنابراین حلول و در هم تندیده شدنش با دیگر ساحتهای مهم زندگی اجتماعی مثل صنعت، اقتصاد و امنیت دیده و لحاظ نمیشود، در نتیجه امر محتشم فرهنگ صرفاً به چند صنایع فرهنگی فرو کاسته میشود که جالب نیست.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی بیان کرد: بد نگاه کردن به حقیقت فرهنگ، مانع ریشهای در ساماندهی مؤثر امر فرهنگ و مدیریت فرهنگ در جامعه است. دوم اینکه انتظار اینکه رهبری معظم در دیدار اول با رییس جمهور، بازسازی انقلابی ساختار فرهنگ را در دستور جلو بیندازند، شاید تا کنون این گونه نبوده است. این امری است که به چند مسئله مختلف چون آمایش سرزمینی حوزه فرهنگ، میدان دادن به سرمایههای مردمی حوزه فرهنگ و مواردی از این دست کاملاً مرتبط است. درحقیقت از رویکرد و سیاستهای کلان و حتی فرآیندهای کاری تا نظام بودجه ریزی، ساختار سازمانی، تقسیمات بین دستگاهها، مسئولیتها، الحاقات و تلفیق و... در همه لایحهها در مدیریت فرهنگ و به تعبیری بازسازی انقلابی ساختار فرهنگ باید حرف داشته باشیم. به عنوان مثال 13 تا از وزارتخانه های دولت در ساختارشان معاونت فرهنگی دارند، باید بتوانند در زمینه سرمایههای مالی و انسانی جوابگو باشند.
حجت الاسلام و المسلیمین قمی اظهار داشت: جلسه شورایعالی باید دو مصوبه مهم داشته باشد. اول اینکه کار گروهی به مسئولیت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی مشخص شود و حداقل سه ماه با افراد محدود بر روی موضوع موظف باشند -سازمان تبلیغات اسلامی هم با اشتیاق کمک میکنند- مستقل بر روی موضوع وقت بگذارند و تصمیم نهایی را به صحن شورا ارایه دهند و مصوبات کلی بگیرند اما شورای عالی انقلاب فرهنگی به مسئولیت دبیر آن و موثرین حوزه فرهنگ چون وزیر ارشاد موظف به تفصیلات طرح بازسازی انقلابی فرهنگ باشد. دوم اینکه، چند مصوبه قدر متیقن واضح داشته باشیم به عنوان مثال اینکه 30 درصد بودجه صندوق نوآوری برای فعالین فرهنگی مردمی حوزه فرهنگ تخصیص یابد! درحقیقت فارغ از این که کارگروه سه ماه بعد، بر اساس کارشناسی و بررسیهای میدانی نتایجی را میآورد، همین الان یک مواردی را متقن کرده باشد! تا با این سازکارها روند موضوع را پیش بیندازیم.
وی ادامه داد: در جلسهای با رییس جمهور، ایشان تمایل داشتند تا یک معاون فرهنگی که در ساختار نیست، داشته باشند! فارغ از این ابهام که وزیری که از رییس جمهور حکم گرفته؛ چرا باید به سخنان معاون دیگری گوش دهد. با گذشتن از این ابهام باید گفت این موضوع ربطش به شورای عالی انقلاب فرهنگی چیست؟ آیا دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی میتواند، معاون فرهنگی رییس جمهور شود؟ این یک مثال ساختاری واضح است. این موضوع امتیازات و اشکالاتی دارد. به هرحال ساختار قانونی فراقوهای شورا نباید از دست برود. ولی در عین حال یک اختیار قوه مجریهای در دستان دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار میگیرد و این موضوع می تواند یک مثال ساختاری باشد.
بازتعریف بازسازی انقلاب ساختار فرهنگی کشور و وظیفه شورای عالی انقلاب فرهنگی
در این جلسه حجتالاسلام و المسلمین مهدی تجریشی؛ معاون راهبردی سازمان تبلیغات اسلامی از سه لایه بحث قابل پیگیری در زمینه بازسازی انقلاب ساختار فرهنگی کشور سخن گفت و افزود: بخش اول، زمانی که از بازسازی در فضای اداره فرهنگ سخن میگوییم، یک سری بحث های مبناییتری مطرح شود که برای تحقق نزدیکتر باشد به عنوان مثال؛ اساساً پدیده فرهنگ را چگونه میتوان اداره کرد؟ فرآیند و روند گذشته چگونه بوده است! نقاط قوت و ضعف آن کجاست؟
وی اضافه کرد: فرهنگ به عنوان یک پدیده به زندگی مردم سنجاق شده است، زمانی فرهنگ جایی شکل میگیرد که به رفع نیازهای واقعی مردم توجه دارد! یک زمانی فرهنگ به عنوان صنایع فرهنگی و گاهی فرهنگ به معنای محصولات فرهنگی شاخص مد نظر است! اگر ما درباره اداره کردن فرهنگ صحبت می کنیم، عملاً درباره چه تاییدیهای سخن میگوییم! خصوصاً طرح در پرداختهای مبنایی و نظری این طرح بحثهای قوی دارد.
وی در بخش دیگر سخنانش به بحثهای ناظر بر فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: زمانی که رهبری انقلاب اسلامی بازسازی ساختاری فرهنگ کشور را با توجه به مثال راهبرد ایجابی عنوان کردند، بدین معنی است که اساساً منظورشان ساختارهای سازمانی و سخت نیست.
وی از واژه آشوب سیستماتیک و حجم کارهای غیرهوشمندانه در حوزه فرهنگ سخن به میان آورد و گفت: رهبر معظم انقلاب در سال 92 عنوان کردند که کارهای فرهنگی باید هوشمندانه باشد اما باید گفت این فضا حاکم نیست و قرارگاه مرکزی دچار اختلال است و هر دستگاه حاکمیتی مستقلاً کار فرهنگی میکند و عملاً بودجه فرهنگی و منابع انسانی بسیاری هزینه میشود و به نسبت آن کارهای فرهنگی کم بازده میشوند.
مقدمه هر بازسازی، نقطه شروع آن است
مهندس یاسر جلالی؛ دستیار رئیس سازمان تبلیغات اسلامی گفت: عملا در این زمینه دو سرفصل اصلی مدنظر است. اول اینکه، یک سری اقدامات مستقیم در زمینه فرهنگ و نهادها و سرفصلهای فرهنگی داشته باشیم. دومین سرفصل، اقدامات مستقیم و غیر مستقیم که بر حوزه فرهنگ تأثیر گذار است؛ که بروز ناکامی در هر دو حوزه را شاهدیم.
وی افزود: برای تغییر در این زمینهها اولاً باید یک سری از پیشفرضها را به روز کنیم؛ بخشی از موانع و طرحهایی که در دبیرخانه شورا و... به نتیجه نرسیده به این نکته – به روز نشدن پیش فرضها- ربط دارد. پیشنهاد میکنم یک لیستی از اصول تهیه کنیم و تناقضهای این اصول را مشخص کنیم و همان موارد را پیشفرض کنیم. هر نهاد و ساختاری و بخشنامهای و... را که جزو اصول ما نیست، به کناری بگذاریم، گام اول این است که پیشفرضهای پایه را مشخص کنیم و یکی یکی پیشفرضها را به ساختار وارد کنیم.
دستیار رئیس سازمان تبلیغات اسلامی تصریح کرد: علاوه بر تهیه لیستی از اصولها باید یک سری واقعیتها را لیست کنیم. ممکن است برنامهریزی در حوزه فرهنگ کنیم و حتی به سوی بازسازی انقلابی برویم؛ اما این واقعیت های 10 یا 20 سال پیش و... است، بالاخره تغییراتی در حوزه فرهنگ و جامعه داشته ایم، به نظرم بدون توافق روی واقعیتها و پذیرفتن بخشی از آنها به عنوان پیش فرض امکان برنامهریزی درستی وجود ندارد.
وی ادامه داد: موضوع از مردم، جامعه و اثر آغاز میشود پس مقدمه هر بازسازی، نقطه شروع آن است. درواقع اگر مستقل از جامعه، مردم و اثر در حوزه فرهنگ به تغییر و تحول و بازساری بپردازیم به مشکل برمیخوریم. در بیانیه گام دوم یک سری از اصول این بازسازی را مشخص کرده است. در واقع ما به دنبال تغییر و بازسازی موردی و ادغام دو نهاد فقط نیستیم بلکه اصل این است که دنبال بازسازی، معماری مجدد و یک ساخت جدید با ویژگیهای خاص هستیم؛ در این فضا مدل حکمرانی عوض شده است و متناسب با شرایط آینده باید برای چند سال آینده برنامهریزی کنیم.
دکتر ناظمی اردکانی: متولی فرهنگ مردم هستند و حاکمیت باید کاری کند تا همه مشارکت کنند. بنده مهندسی نظام فرهنگی کشور را با رویکرد فرهنگ اسلامی مقدم میدانم.
مهندسی مجدد سیستم به معنی انقلاب است
در این جلسه دکتر مهدی ناظمی اردکانی؛ دبیر کار گروه مدیریت کلان دستگاههای فرهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: در ادبیات مهندسی سیستم، مهندسی مجدد سیستم به معنی انقلاب است. یعنی تحول در ساختارها و انقلابها دیگر کلاسیک نیست بلکه انقلابهای نوین است. این موضوع باید به عهده شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گیرد چون قصد دارد در ساختارها، نظام جدیدی درست کند. بنابراین یک انقلاب محسوب میشود. در نظام فرهنگی شما نمیتوانید ساختارها را جابهجا کنید؛ هر ساختاری یک متولی محکم پای او ایستاده است، ساختارها اصولاً خطوط ذهنی هستند.
وی بر روی ساختار نظام فرهنگی در این جلسه اشاره و گفت: در نظام فرهنگی کشور بیش از 60 دستگاه داریم و واحدهای فرهنگی بسیاری داریم و قرار است بر روی ساختارهای فرهنگی نظم نوینی مستقر شود که قاعدتاً یک مدل فرهنگی مشخص و روشنی میخواهد که مهندسی مجدد صورت گیرد. این موضوع باید قاعدتاً یک بار برایش مطلوب را ترسیم کرد و در جهت رسیدن به آن کار کرد و به نظرم در دبیرخانه کارهای مغتنمی صورت گرفت. باید بدانیم نظام فرهنگی چه شاکلهای به خود بگیرد تا در جهت آن حرکت کنیم.
دکتر ناظمی اردکانی ضمن اشاره به واژه حکمرانی فرهنگی گفت: اگر این واژه را در حوزه اداره و مدیریت ببریم، مقدم بر آن مهندسی مجدد نظام است. متولی فرهنگ مردم است و حاکمیت باید کاری کند تا همه مشارکت کنند. بنده مهندسی نظام فرهنگی کشور را با رویکرد فرهنگ اسلامی مقدم میدانم .
وی بحث مهندسی فرهنگ را مقولهای کاملا مجزا عنوان کرد و گفت: رابطه مهندسی فرهنگ یک رابطه اضافی است. حال انجام دادن مهندسی سیستم فرهنگ به صورت یک کار جدی است. لذا اگر آمایش فرهنگی را مطرح میکنیم، آیا آمایش فرهنگ یا آمایش فعالیتهای فرهنگی موضوع بحث است؟ سه مقوله در این واژه گنجاده شده است؛ آمایش امور فرهنگی، آمایش موجود کشور (امور فرهنگی را متناسب با آنها در استانها دنبال کنیم.)، آمایش با رویکرد فرهنگی که معطوف به اقتصاد و صنعت است. اگر به این مرحله کار برسیم کاری انقلابی و جدی و پیشرویی است. کارهایی که در کشور در زمینه آمایش فرهنگی شده قابل اعتنا نیست و این کار توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام خواهد شد و پیش برنده مجموعههای دیگر کشور میتواند باشد.
در فضای اجرایی سازی مهندسی فرهنگی گامهای مؤثری برداشتهایم
دکتر محمود حاجیلویی؛ معاون خطمشیگذاری ستاد فرهنگ دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: مسئله بازاریی حکمرانی دستگاههای فرهنگی شاید عبارت نخبگانی بازسازی انقلابی ساختار فرهنگ باشد. درباره آمایش فرهنگی هم در پروژههای هشتگانه تمهید برنامه هفتم مسیری پیدا کردیم. در واقع چون این مسئله ارتباط نزدیکی با بازارهای حکمرانی داشت، سازمان تبلیغات اعلام کردند که این موضوع را میخواهند، بنابراین واگذار شد.
وی گفت: جلسات آمایش فرهنگی شورا هفتگی برگزار میشود و تقریباً از افرادی که در حوزه آمایش فرهنگی حرفی برای گفتن دارند، دعوت کردهایم و حس میکنم در حال حاضر میتوانیم فضایی را شروع کنیم که حتی با یک الگویی به بخشی از برنامه هفتم هم نتایج آمایش فرهنگی را برسانیم و با ادامه آن بر بحث باز معماری دستگاههای حکمرانی فرهنگی سوار شود.
دکتر حاجیلویی بیان کرد: مهندسی فرهنگی و تأکید حضرت آقا در تدوین نقشه مهندسی فرهنگی بر بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی بوده است. طرح دوباره این مسئله در ابتدای کار دولت سیزدهم، این است که شرایط محیا است و محکمتر و جدیتر داستان را باید دنبال کنید. ما در فضای اجراییسازی مهندسی فرهنگی شاید گامهای موثری برداشتهایم که گامهای مؤثری برای بازسازی انقلابی است که باید دنبال شود.
در حوزه مشارکت جویی، این دوره طلایی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی استدر ادامه دکتر ابراهیم معظمی گودرزی مدیرکل دفتر هماهنگی و راهبری اجرای سیاستهای فرهنگی ستاد فرهنگ به بحث بازآفرینی نظام حکمرانی از سوی دبیر شورای انقلاب فرهنگی در سال گذشته اشاره کرد و گفت: با توجه به دغدغه جناب آقای دکتر عاملی کار را پیگیری کردیم و متناسب با شرایط سازمان تبلیغات اسلامی و شرایط دوستان سعی کردیم کار را به گونه ای پیش ببریم که تصادم یا مزاحمتی برای کار پیش نیاید. بنابراین در همکاری متقابل ظرفیتها را در سازمان تبلیغات اسلامی پیشبینی کردیم و متناسب با آنها شرح خدمات مدنظر شورای عالی انقلاب فرهنگی را به دوستان ارایه کردیم و روند کار با توجه به حساسیت دبیرخانه در بازده زمانی و عملیاتی شدن کار، متناسب با این شرایط با نوع نگاه به موضوع، جلساتی با سازمان مدیریت و بودجه داشتیم.
با توجه به شرایط موجود، به نظرم نظام تنظیمگری شورای عالی انقلاب فرهنگی و دبیرخانه میتواند در بحث آمایش فرهنگی به سمتی ببرد که ماده واحده فرهنگی دستگاهها را در برنامه هفتم توسعه به عنوان یکی از الزامات همه برنامههای توسعه پیشنهاد دهیم. همچنین میتوان بحث انعطافپذیری دستگاههای مدیریتی را دنبال کرد و هم دغدغه دستگاههای مدیریتی در مدیریت مطلوب را در سطح ستاد و استان دنبال کنیم.