یادداشت؛
حوزه‌های علمیه و آزاداندیشی
در همه مراکز علمی هستند کسانی که هیچ نظر مخالفی را بر نمی‌تابند اما فضای عمومی حوزه‌های علمیه در مواجهه با دیدگاه‌ها و آراء مخالف، فضای آزاداندیشی و تحلیل و نقد بوده است.
به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، هر چند همواره در همه مراکز علمی بوده و هستند کسانی که هیچ نظر مخالفی را حتی در فرعی‌ترین امور بر نمی‌تابند. اما فضای عمومی حوزه‌های علمیه در مواجهه با دیدگاه‌ها و آراء مخالف، فضای آزاداندیشی و تحلیل و نقد بوده است. شعار افتخارآمیزی که از نخستین روز‌های ورود به حوزه‌های علمیه فراوان شنیده می‌شود این است که: «نحن ابناء الدلیل نمیل حیثما یمیل» یا «نحن ابناء الدلیل اینما مال نمیل».
یکی از دلایل قوت و پیشرفت دانش فقه و اصول در حوزه‌های علمیه همین روحیه بوده است. خدا رحمت کند علامه مصباح را می‌فرمود زمانی در حوزه قم آیت‌الله العظمی بروجردی و محمدتقی خوانساری هر دو، همزمان، خارج فقه نماز جمعه را تدریس می‌کردند. در حالی که یکی از آن دو بزرگوار، نماز جمعه را در عصر غیبت واجب عینی می‌دانست و دیگری با وجوب عینی آن مخالفت می‌کرد. در عین حال، برخی از طلاب بدون تعصب و تقلید و سوگیری خاصی در هر دو درس شرکت می‌کردند و دلایل این دو بزرگوار و شیوه استدلال آنان را می‌شنیدند و خود به داوری می‌نشستند.
چیزی که می‌تواند حیات با نشاط علمی حوزه‌های علمیه را تضمین کند همین نوع آزاداندیشی در "همه مسائل و موضوعات علمی" است. در فلسفه و عرفان و علوم انسانی و فلسفه غرب و شرق و امثال آن هم باید همین رویه در همه حوزه‌های علمیه حکم‌فرما باشد. لعن و نفرین آشکار و پنهان فرستادن بر فیلسوفان و ارفان، و کفر تلقی کردن فلسفه و عرفان، کاری که متأسفانه در دوران اخیر پاره‌ای از ارباب مکتب تفکیک و وارثان مکتب اخباری‌گری در حوزه‌های علمیه شیعی باب کردند، نه شایسته مقام علم و اندیشه است و نه شایسته حوزه‌های علمیه.
احمدحسین شریفی
ارسال نظرات