نگاهی به ویژگی های دحوالارض

به خبرنگار گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا از آیه۳۰ سوره نازعات اصطلاح دَحْوُالْأرْض گرفته شده است و به معنی گستردن خشکی زمین می باشد: «وَالْأَرْض بَعْد ذَٰلِكَ دَحَاهَا ؛خشکی زمین را پس از آن بگسترد.»

معنای دحوالارض

دحوبه معنای گستردن و وَالأرضَ بَعدَ ذَلِکَ دَحَئَهَا زمین را پس از آن بگسترد است و منظور از ارض سطح خشکی و نه زمین است.

چون تمام زمین را آب در برگرفته بود وقتی این خشکی از آن بیرون آمد مانند جزیره شد که و به تدریج بزرگ شد و امروز دانشمندان علم تجربی نیز گفته اند که در ابتدا آب همه زمین را احاطه داشت و سپس خشکی ظاهر شد (نثر طوبی، علامه شعرانی، کتاب فروشی اسلامیه، ج1، ص 253)

گذشته از واقعه مذکور اتفاق های دیگری نیز در این روز صورت گرفته است که به اهمیت آن می افزاید که عبارتند از:

1- میلاد حضرات ابراهیم و عیسی مسیح (ع)

2- خروج پیامبر اکرم (ص) از مدینه به قصد حجة الوداع

3- طبق روایتی امام زمان (عج) روز ۲۵ ذی القعده، ظهور و قیام می‌کند (کتاب دروس هیات علاّمه حسن زاده آملی)

تفسیر آیه

آیه 30 سوره نازعات (وَ الْأَرْضَ بَعْدَ ذلِكَ دَحاها) يعنى بعد از آفرينش آسمان زمین را پهن نمود آن را از گسترش و آن منبسط ساخت. ابن عبّاس گويد: البتّه خداوند تعالى زمين را بعد از آسمان گسترش داد اگر چه زمين پيش از آسمان آفريده شده و آن در زير كعبه مجتمع بود پس آن را پهن نمود.

ابن عبّاس گويد: سپس خداوند سبحان بيان نمود اين تمام منافعى كه متعلّق بزمين است از آبهايى كه زندگى هر چيزى از حيوانات، درختها، ميوه‏ ها، دانه‏ ها و چشمه‏ ها به آن نیازمند می باشد و به وسیله آن تمام رزقها و روييدنيهايى كه براى مواشى و حيوانات صلاحيت دارد و آن را چرا ميكند حاصل ميشود.( ترجمه تفسير مجمع البيان، ج‏26، ص: 288 و 287)

مکان و زمان

با توجه به روایا ت روز بیست و پنجم ازماه ذی القعده به نام روز دحوالارض معرفی شده و نقل است وقتی تمام زمین زیر آب قرار داشت درچنین روزی اولین خشکی های زمین به وجود امد که آن کعبه بود و درفرهنگ اسلامی این روز بسیار پرفضیلت است ودعا و اعمال خاصی برای آن ذکرشده است.(شیخ طوسی، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۱)

به همین خاطر مستحب است که حجاج بعد از اعمالی که کنار کعبه انجام می دهند ابتدا به منا بروند و بعد از اینکه شبی را در منا ماندند از آنجا وارد عرفات می شوند و همچنین از عرفات هم به سمت مشعر می روند و همه زمین صدقه سر کعبه می باشد و مسلمانان در نماز هم به سمت نقطه اصلی زمین که کعبه باشد توجه می کنند که به تعبیر قرآن هرکجا هستید به سمت مسجدالحرام و کعبه رو کنید و خدارا بندگی کنید.

فضیلت دحوالارض

در روایتی از پیامبر اکرم آمده است که در شب پانزدهم ماه ذى القعده حق تعالى به سوى بندگان مؤمن خود نظر رحمت مى‌كند؛ كسى كه آن شب را به عبادت به سر آورد ثواب صد عابد به او عطا مى‌كند كه در يك چشم به هم زدن معصيت خدا نكرده باشد و چون نصف شب بگذرد شروع كن به عبادت و نماز و حاجات خود را از حق تعالى طلب كن،هرحاجت طلب كنى مستجاب مى‌گردد.(زادالمعاد،ج 1،ص 157)

محمّد بن عبداللَّه صيقل نقل می کند که امام رضاعليه السلام، در روز بيست و پنجم ذى القعده فرمود: امروز را روزه بگيريد من هم روزه هستم. گفتيم: قربانت شويم امروزچه روزى است؟ فرمود: روزى است كه در آن رحمت من نشر شد و زمين گسترش يافت و كعبه برپا شد وآدم عليه السلام به زمين‏هبوط كرد.(إقبال الأعمال، ج‏۱، ص: ۳۱۰)

اعمال روز دحوالارض

روزه

درروایتى آمده است که روزه ‏اش مثل روزه هفتاد سال است؛ و در روایت دیگر کفاره هفتاد سال است و هرکه این روز را روزه بدارد و شبش را به عبادت بسر آورد از براى او عبادت صد سال نوشته شود.

نماز

نمازى که در کتب شیعه روایت شده وآن دو رکعت است در وقت چاشت در هر رکعت بعد از حمد پنج مرتبه سوره والشمس بخواند و بعد از سلام نماز بخواند «لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ؛ هيچ جنبش و نيرويى نيست مگر به خداى برتر بزرگ»

آنگاه دعا كند و بخواند: «يَا مُقِيلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِي عَثْرَتِي يَا مُجِيبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِي يَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِي وَارْحَمْنِي وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَيِّئَاتِي وَ مَا عِنْدِي يَا ذَاالْجَلالِ وَالْإِكْرَامِ»

دعا

خواندن دعاي اللَّهُمَّ دَاحِيَ الْكَعْبَةِ وَ فَالِقَ الْحَبَّةِ

زیارت

از افضل اعمال مستحبی در این روز زیارت امام رضا ع است.( مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، فضیلت شب و روز دحو الارض و اعمال آن)

 از دیگر اعمال مسشتحبی این روز غسل به نیت روزِ دحوالارض و ذکر خدا است