ظریف و عارف چرا نیامدند؟

به گزارش خبرگزاری رسا، محمد ایمانی در کانال تلگرامی خود نوشت: تنوع نامزدهای سرشناس، در جای خود مغتنم است و می‌تواند به رونق انتخابات کمک کند. هر چند که به تجربه ثابت شده شماری از آنها کنار می‌روند. بنابراین مسئله اصلی، نه تنوع نامزدها، بلکه رویکرد آنها به دوگانه «تداوم یا تغییر ریل دولت» است. طبعا بازی با شمار معتنابهی «نامزدنما»، نمی‌تواند ائتلاف حاکم بر دولت را از مسئولیت پاسخگویی معاف کند.

از یک چشم انداز، صحنه انتخابات پنج‌ضلعی به نظر می‌رسد: نامزدهای منسوب به طیف نیروهای انقلاب، نامزدهای دولتی، نامزدهای اصلاح‌طلبان، رئیس‌جمهور سابق و چند نامزد همسو، و شماری از نامزدهای سیاسی منفرد. در عین حال، اگر نامزدهای منفرد را استثنا کنیم، سه طیف دیگر، درباره زدن نامزد(های) طیف انقلاب، هم‌پوشانی دارند.

رفتار انتخاباتی «ائتلاف اصلاحات و اعتدال» شگفتی کم نداشت: از 14 نامزد مد نظر «نهاد اجماع ساز اصلاح‌طلبان» که همگی موظف به ثبت‌نام بودند، 5 نفر (عارف، ظریف، خرازی، صدر و مولاوردی) ثبت‌نام نکردند و چند نفر خارج از لیست «ناسا» نامزد شدند.

جهانگیری هم به جای اینکه روی کارنامه تاکید کند، گفت «قصد ورود نداشتم اما با توجه به نیامدن دکتر ظریف و تشخیص جبهه اصلاحات، از مسئولیت شانه خالی نمی‌کنم». محسن هاشمی هم درباره آمدنش گفت «با جهانگیری رایزنی کردم؛ او گفت مناسب است ثبت‌نام کنید»!

ثبت‌نام برخی متهمان یا محکومان دادگاه‌ها در نوع خود جالب توجه بود؛ و نیز، ثبت‌نام همزمان چند عضو دولتین روحانی (جهانگیری، شریعتمداری، همتی، آخوندی، دهقان). ثبت‌نام برخی از اینان در حالی که متهم سوءمدیریت و ترک فعل هستند و باید به اتهام تضییع حقوق 85 میلیون شهروند تحت پیگرد قرار بگیرند،  قابل تامل است.

همان‌گونه که انصراف عارف و ظریف، خبر از ندیدن دورنمای موفقیت می‌دهد، این حجم از نامزدی در میان افراد منسوب به ائتلاف اعتدال و اصلاحات نیز جای تامل دارد.

عارف با همه تدارکات، از نامزدی منصرف شد؛ او زمستان 98 در اعتراض به بلبشوی جبهه اصلاحات و فشارهایی که متوجهش کردند، از ریاست «شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان»(شعسا) استعفا کرد . نیامدن عارف نشان می‌دهد اختلافات در اردوگاه تبوع وی جدی است و گرنه او بر بسیاری از نامزدهای «ناسا» ارجحیت داشت.

_نتایج نظرسنجی مراکز دولتی هم در جای قابل تامل است. بر اساس نظرسنجی «ایسپا» که قبل از ثبت‌نام نامزدها انجام شد، بیش از 41 درصد از افرادی که «قطعا و به احتمال زیاد» در انتخابات شرکت می‌کنند گفته‌اند در صورت نامزد شدن سید ابراهیم رئیسی، به احتمال زیاد به او رأی می‌دهند، 16 درصد گفته‌اند «تا حدی» ممکن است به رئیسی رای بدهند. فقط 9 درصد می‌گویند اصلا به او رای نمی‌دهند.

درباره محمدجواد ظریف، فقط 14 درصد شرکت ‌کنندگان گفته‌ بودند قطعا و به میزان زیاد به او رای می‌دهند؛ و 16 درصد تا حدودی. در عین حال، 37 درصد گفته‌اند اصلا به ظریف رای نمی‌دهند. رای احتمالی ظریف در حالی به رقم 14 درصد افول کرد، که همین آمار در نظرسنجی آذرماه گذشته ایسپا، 21 درصد بود. این احتمالا یک دلیل مهم انصراف ظریف از نامزدی بود.

آمار مربوط به سایر نامزدهای مطرح به این شرح است:

لاریجانی: 7 درصد قطعا و به احتمال زیاد، 16 درصد تا حدودی احتمال دارد به وی رای بدهند. آنها که اصلا به او رای نمی‌دهند، بالای 41 درصد.

جهانگیری: حدود 4 درصد قطعا و به احتمال زیاد، و 11 درصد تا حدودی احتمال دارد به وی رای بدهند. اصلا به او رای نمی‌دهند 41 درصد.

محسن هاشمی: 6 درصد قطعا و به احتمال زیاد، و 12 درصد تا حدودی احتمال دارد به وی رای بدهند. اصلا به او رای نمی‌دهند 32 درصد.

پزشکیان: حدود 3 درصد قطعا و به احتمال زیاد، و 6 درصد تا حدودی احتمال دارد به وی رای بدهند. اصلا به او رای نمی‌دهند 22 درصد.

عارف: 3 درصد قطعا و به احتمال زیاد، و 10 درصد تا حدودی احتمال دارد به عارف رای بدهند. اصلا به او رای نمی‌دهند بیش از 28 درصد.

اما چرا سید ابراهیم رئیسی در کانون توجه است؟ پاسخ این سؤال را می‌توان از نظرسنجی دو هفته قبل خبرگزاری ایرنا استخراج کرد. در این نظرسنجی هم که آیت‌الله رئیسی، محبوب‌ترین فرد در میان 13 نامزد است، از مردم درباره «مهم‌ترین ویژگی‌های رئیس‌جمهور آینده» سؤال شده که مشارکت‌کنندگان به ‌ترتیب، مولفه‌های «مردمی بودن، داشتن سابقه اجرایی قوی، داشتن برنامه و داشتن روحیه ضدفساد» را در اولویت دانسته‌اند.

بیشترین تعداد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی از رئیس‌جمهور آینده انتظار دارند وضعیت اقتصادی و معیشتی را بهبود بخشد. در یک نظرسنجی دیگر «ایسپا» هم از افرادی که تصمیم قطعی برای شرکت در انتخابات نگرفته‌اند، پرسیده شده «هر یک از موارد تا چه حد شما را برای شرکت در انتخابات ترغیب خواهد کرد؟». پاسخ‌ها قابل توجه است:

بیشترین عامل ترغیب‌کننده افراد برای شرکت در انتخابات (۵۶.۸ درصد)، «داشتن برنامه جدی برای مبارزه با فساد» است و در رتبه‌های بعدی، «برنامه جدی برای رفع بیکاری با ۵۶ درصد، برنامه جدی برای بهبود وضعیت اقتصادی با ۴۹.۱ درصد، و احیای برجام و رفع تحریم‌ها با ۳۹ درصد» قرار گرفته‌اند.

۳۸ درصد گفته‌اند اگر کاندیدای مورد نظرشان تأیید شود تاثیر زیادی بر تصمیم‌شان برای شرکت در انتخابات دارد و ۲۷ درصد معتقدند اگر شیوع کرونا کمتر شود تاثیر زیادی بر شرکت کردن‌شان دارد. ۱۶ درصد اظهار کرده‌اند در صورت بهبود وضعیت بورس به میزان زیاد ترغیب می‌شوند که در انتخابات شرکت کنند.