یک قدم مانده تا فتح «خرمشهر»

به گزارش خبرگزاری رسا،‌ چند ماهی از تجاوز دشمن بعثی به خاک کشورمان می‌گذشت و اوضاع همچنان به لحاظ امکانات در دو جبهه، بسیار متفاوت بود. جوانان و رزمندگان اسلام با دست خالی خود را به شهرهای جنوبی رسانده بودند و با هر چه می‌شد مقابل دشمن ایستادگی می‌کردند، اما هیمنه تسلیحاتی دشمن چیزی نبود که بشود با آن مقابله کرد.

تصویری از روزهای درگیری در خرمشهر و مقاومت مردمی

با وجود شهدای زیادی که در این روزها برای ایستادگی تقدیم اسلام شد، اما شهرهایی چون خرمشهر به تصرف دشمن افتاد و آنها تا جایی که دست‌شان می‌رسید به ناموس و خانمان مردم این منطقه دست‌درازی کردند. دیدن چنین تصاویری برای رزمندگان ایرانی غیرقابل تحمل بود و باید هرچه زودتر به این تجاوزات پایان داده می‌شد. پشتیبانی‌های معنوی امام خمینی(ره) در آن ایام، خونی دوباره به رگ مجاهدانی وارد کرد که همچنان با دست خالی می‌جنگیدند.

فرماندهان تصمیم گرفتند عملیاتی را برای بازپس‌گیری خرمشهر طرح‌ریزی کنند؛ عملیاتی که با همکاری دو قوای نظامی کشور یعنی ارتش و سپاه قرار بود صورت گیرد. بنا بر آنچه روی نقشه عملیاتی رسم شد، ساعت ۲۴ روز پنجشنبه ۹ اردیبهشت سال ۶۱ مرحله اول عملیات «الی بیت‌المقدس» آغاز شد. قرار بود در چهار مرحله رزمندگان اسلام آزادی خرمشهر را به دست آورند و دشمن را از خاک کشور بیرون کنند.

خرمشهر در آستانه اشغال

با وجود اینکه همه جوانب بررسی شده بود و فرماندهان و رزمندگان تحت امرشان به خوبی توجیه شده بودند، اما آنچه کاملا محسوس بود، دشواری رسیدن به چنین هدفی بود. زیرا همانطور که اشاره شد به لحاظ امکانات ما دشمنی مواج بودیم که حتی یک دهم آنها هم سلاحی در اختیار نداشتیم.

مرحله اول رزمندگان به آنچه می‌خواستند دست پیدا کردند و ۱۵ اردیبهشت توانستند در جاده اهواز ـ خرمشهر که به سختی و با تقدیم شهدای بزرگی چون «حسین قجه‌ای» فرمانده گردان «سلمان» رقم خورده بود در جاده قرار گیرند. این منطقه برای دشمن بعثی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار بود؛ تا جایی که شهید حسن باقری که فرماندهی قرارگاه نصر را بر عهده داشت از اهمیت رسیدن به این هدف می‌گوید: «اهمیت جاده اهواز ـ خرمشهر برای ارتش عراق به قدری زیاد بود که در طول چند ماهی که این جاده در اشغال آنها قرار داشت، کنار جاده خاکریزی درست کرده بودند که دو متر از سطح جاده بالاتر بود و دشمن سنگرهایی را روی جاده احداث کرد که مانند دژهای اطراف پادگان‌های نظامی بود و تعدادی سنگر تانک روی این دژ به چشم می‌خورد. بعد از بازپس‌گیری این منطقه دشمن ضد حمله‌های زیادی انجام داد تا دوباره جاده را پس بگیرد. زیرا هرکس که این جاده را تصرف می‌کرد، طرف مقابل به خاطر کفی بودن زمین و فقدان کوچک‌ترین مانع طبیعی و مصنوعی در منطقه مجبور بود که چندین کیلومتر از تیررس این جاده فاصله بگیرد.»

با این وصف مرحله دوم عملیات در ساعت ۹:۳۰ شب پنجشنبه ۱۶ اردیبهشت آغاز شد. در این مرحله نیز دشمن از هویزه، پادگان حمید و دشت جفیر که به اشغالش درآمده بود، عقب رانده شد و این پیروزی‌ها روحیه رزمندگان را برای اجرای مرحله سوم که سخت‌ترین مرحله این عملیات به حساب می‌آمد، بالا برده بود.

درگیری در خرمشهر برای باز پس گیری این شهر از دست نیروهای حزب بعث عراق

ساعت ۱۰ شب ۱۹ اردیبهشت مرحله سوم آغاز شد. به دلیل پیروزی‌هایی که در دو مرحله قبل برای رزمندگان اسلام به دست آمد و اسرای زیادی که از دشمن بعثی گرفته شد، حالا کم‌کم بسیاری از سربازان عراقی با پای خود عقب‌نشینی می‌کردند و از خرمشهر می‌رفتند.

سرهنگ ستاد «رضا الصبری» افسر رابط اطلاعات سپاه سوم نیروی زمینی عراق، مرحله سوم عملیات الی بیت المقدس را از نگاه خود، این گونه روایت می‌کند: «در تاریخ ۱۰ مه ۱۹۸۲ ایرانی‌ها عملیاتی را از محور شلمچه ـ خرمشهر آغاز کردند. هدف آنها، نابودی قوای عراقی مستقر در این محور بود تا زمینه ورودشان به خرمشهر فراهم شود.

شب بسیار سردی بود. زمین پوشیده از اجساد سربازان و تانک‌های سوخته بود. موقعیت ایرانی‌ها از نظر امنیتی خوب نبود و وضعیت جغرافیایی مناسبی نداشتند. از طرف دیگر اطلاعات و استخبارات ما دارای وضعیتی عالی بود و موقعیت دفاعی بسیار محکم و اخبار دقیق درباره استعداد ایرانی‌ها در منطقه داشتیم. از همه مهم‌تر، حتی زمان دقیق عملیات را می‌دانستیم. نبرد بسیار سنگین و سختی در محور شلمچه ـ خرمشهر آغاز شد. تنها هدف ایرانی‌ها بیرون راندن قوای عراق از سرزمین‌شان بود.»

تصویری از فتح هویزه

اهداف مرحله سوم علی‌رغم همه رشادت‌های رزمندگان به علل مختلفی به طور کامل حاصل نشد، ولی خسارات سنگینی به دشمن وارد آمد. خساراتی که در مرحله چهارم و رسیدن به فتح بزرگ دستاوردهای زیادی برای رزمندگان ایرانی رقم زد. 

مرحله چهارم، قرار بود ضربه نهایی به پیکره دشمن وارد شود؛ ضربه‌ای که پیروزی در آن حاصل شد.