دعوای بین کودکان را چطور مدیریت کنیم

به گزارش خبرگزاری رسا،‌ این روزها که بچه ها هم‌چنان تمام‌وقت در خانه حضور دارند خیلی اتفاق می‌فتد که خواهر و برادرها با هم دعوا می‌کنند و والدین اغلب شکایت دارند که بچه ها مدام در خانه با هم درگیر می شوند و جنگ و دعوا به راه می اندازند و باعث ناراحتی آنها می شوند.

امسال نیز چون سال گذشته قرار است به دلیل شیوع ویروس کرونا تفریحات و سفرها کمتر باشد و بیشتر خانواده ها دور هم در منازل جمع شوند و به همین دلیل هم بچه ها برای تخلیه انرژی خود و سرگرم کردن خود مدام اختلاف پیدا می کنند و درگیر می شوند در حالیکه خانواده ها می بایست در نظر داشته باشند که این دعوا و مشاجره های بچه ها بخشی از فرایند رشد برای تسلط پیدا کردن به سرعت و چابکی شان است تا یاد بگیرند که چطور در آینده با پشتکار و تلاش از حق خود دفاع کنند یا به مصالحه برسند. اینها بخشی از نتایج رقابت خواهر و برادرها در خانه است که ذاتا بدنیست و اگر مدام والدین جلوی بچه ها را بگیرند باعث سرخوردگی آنها می شوند.

بسیاری از کارشناسان روانشناسی معتقدند که منشأ حسادت خواهر ـ برادرها میل شدید به دستیابی عشق منحصر والدینشان است. دستیابی به عشق والدین باعث می شود که بچه ها به شایستگی ها و نیازهای مختلف خود واقف شوند. بهرحال هر بچه های با پیدا شدن سروکله بچه دیگر از محبت و توجه کمتر پدر و مادرش مواجه می شود و همین باعث ناکامی اش می شود  در حالیکه بچه های بزرگتر عشق و احترام بیشتری را نصیب بچه های کوچکتر می بینند و همین باعث می شود که خیلی وقت ها برای دستیابی به توجه و عشق بیشتر والدین با دیگر بچه ها درگیر شوند.

در کتاب «خواهر، برادرهای سازگار» اثر آدل فابر ، ایلین مازلیش در این باره آمده است که هر  بچه ای به دنبال اسباب بازی بیشتر، امکانات و امنیت بیشتر برای خودش است و اینکه در نهایت به دنبال اول و بهتر شدن است، اینجا دیگر وظیفه والدین است که این احساس امنیت و محبوبیت را به همه بچه هایشان یکسان بدهند و مزایای شریک بودن همه امکانات را به همه بچه ها بچشانند، این وظیفه شگفت انگیز بر دوش پدر و مادرهاست.

*راهکارهای مدیریت دعوای خواهر ـ برادرها

اگر در منزلتان بچه ها به ویژه در این ایام تعطیلات و در خانه مانی و درس خواندن مجازی بیشتر با هم درگیر می شوند و باعث تشنج فضای خانه شده اند، بهتر است فکری کنید تا فعالیت هایی داشته باشند تا بچه های کوچکتر با بزرگتر به مشارکت با هم بپردازند اکثر اوقات بچه ها به خاطر منابع و دستیابی به امکانات بیشتر با هم درگیر می شوند. بنابراین بهتر است شرایطی را برایشان فراهم کنید تا از آن لذت ببرند. 

مثلا فعالیت هایی مثل ساخت یک کمپ در خانه به کودک کوچکتر اجازه می دهد از بلوک های خانه سازی برای ساخت این کمپ استفاده کند،کودک بزرگتر با استفاده از بالش و کوسن ها قلعه درست می کند. یا مثلا مشاغلی برای بچه ها تعیین کنید مثل اینکه کودک بزرگتر کتاب فروش شود و کودک کوچکتر هم کیف او را خالی یا پر کند و به کتاب ها رسیدگی داشته باشد یا اینکه مثلا نقش دکتر و بیمار را بازی کنند.

نکته دیگر این است که برخی والدین تصور می کنند برای اینکه بین بچه ها صلح و رابطه خوب برقرار باشد باید با هر چند نفرشان یکسان برخورد و رفتار کنند در حالیکه اینطور نیست قابلیت های رشدی بچه ها براساس سن و سالشان با هم فرق دارد و خواسته هایشان نیز متفاوت است مثلا اگر یکی از بچه ها فردا کلاس مجازی دارد بهتر است که به جای مقاومت برای خواب حتما به رختخواب برود و بخوابد در حالیکه بچه کوچکتر را می توان با خواندن داستان برایش خواباند.

یک زمانی پیش می آید که بچه ها در خانه بر سر یک وسیله مثل اسباب بازی دعوا  می کنند، اینطور مواقع نباید به نفع بچه کوچکتر به خاطر اینکه کوچکتر است نظر بدهیم و اسباب بازی را به او بدهیم و به بچه بزرگتر بگوییم که از حقش بگذرد، در حالیکه باید قاطعانه از آنها بخواهیم که یا با هم بازی کنند یا اینکه از بازی با هم صرف نظر کنند ، حتی اگر بچه ها به گریه و زاری بیافتند، نباید از حق یکی از آنها به نفع دیگری گذشت و بچه بزرگتر را جری کرد.

خیلی از بچه ها هستند که از طریق بگو مگو، پدر و مادرهایشان را کنترل می کنند، ساعت ها با هم بحث می کنند و اصلا هم کوتاه نمی آیند. در اینطور مواقع به دنبال دادن جواب های منطقی به بچه ها یا راهکارهای عقلانی نباشید که قانعش کنید، اصلا به دنبال استدلال نیستند فقط می خواهند شما را وارد یک بازی جر و بحث کنند و از این طریق جلب توجه داشته باشند، دعوا و عصبانیت شما آن ها را به هدفشان می رساند بنابراین مراقب باشید در تله نیافتید.

چند نکته دیگر درباره مدیریت دعوای بچه ها این است که خیلی وقت ها لازم نیست در دعوایشان دخالت کنید خودشان  مشکلشان را حل می کنند فقط باید مراقب باشیم که به هم آسیب نزنند. 

برخی اوقات لازم است با استفاده از تکنیک حواس پرتی ذهن بچه ها را منحرف کنید  و با یک پیام مثبت مثل «واییی فلانی خیلییییی دوستت داره» که در این صورت احساس خوب نسبت به طرف مقابل ایجاد کنید.

البته این تکنیک می تواند با بازی هیجانی حرکتی هم باشد. مثلا وقتی بچه ها دعوایشان شد علاوه بر اینکه مداخله نمی کنید، پشت بچه ها را هم نباید خالی کنید یا اینکه یکی را به نفع دیگری دعوا کنید این باعث اختلاف بیشتر می شود. خصوصا در مهمانی ها و بخاطر رودربایستی و خجالت والدین کودک خود را دعوا یا تنبیه نکنید. این کار به شدت مضر است چون عزت نفس، اعتماد به نفس و دلبستگی ایمن کودک را از بین می برد.

اینجا می توان کودکتان را در آغوش بگیرید، طرف مقابل را هم نوازش کنید و با مهربانی و خنده سوال کنید چه اتفاقی افتاده؟ بعد از شنیدن توضیحات بدون قضاوت با یک پیشنهاد جدید موضوع را تغییر دهید. مثلا بگویی بیاید الان بازی جدیدی را شروع کنید و پیشنهاد آن را بدهید.