ضرورت وجود جلسات گفت‌وگو محور میان اساتید حوزه علمیه

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در قزوین، حجت الاسلام سبحانی نیا، مدیر حوزه علمیه قزوین، شب گذشته در نشست اساتید و مدیران حوزه علمیه قزوین که در مدرسه سردارین قزوین برگزار شد ضمن تبریک هفته دفاع مقدس گفت: این هفته یادآور ایثارگری و از خود گذشتگی رزمندگان اسلام است که راه رستگاری را طی کردند و ما به برگزاری مراسمات برای تکریم و درس گرفتن از شهدایی همچون سردار سلیمانی نیاز داریم.

وی ادامه داد: هر چقدر هم که در حوزه‌های مختلف تلاش کنیم تا نتوانیم در جهاد اکبر موفق شویم میزان رضایت تلاش علمی ما مشخص نیست، همچنین شهدا بر گردن ما دین داشته و همه ما مرهون خون آن‌ها هستیم و باید راه آن‌ها را ترویج دهیم.

مدیر حوزه علمیه قزوین ابراز داشت: لازم است جلسه‌ای اختصاصی در راستای بحث و گفت‌وگوی علمی ویژه اساتید حوزه علمیه داشته باشیم و بهره بردن از آن مورد نظر قرار گرفته و ضمن ایجاد شوق در اساتید استمرار داشته باشند.

وی افزود: گفت‌وگوی چند نفره میان اساتید و همچنین اساتید و مسئولان حوزه علمیه امری ضروری است و به صمیمیت میان اساتید و ارتقا و بهره مندی علمی منجر می‌شود، در این جلسات در کنار اساتید از حضور مسئولان استانی همچون نماینده ولی فقیه در استان نیز استفاده می‌شود.

این مسئول حوزوی اظهار داشت: در هر جلسه بین ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت یک نظریه و بحث علمی از طرف یک داوطلب ارائه و به بحث گذاشته می‌شود و به صرف سخنرانی اکتفا نمی‌شود؛ شکل گیری گفت‌وگوهای این چنینی زمینه مباحث علمی بزرگ‌تر را فراهم می‌کند و در ادامه از حضور اساتید مدعو قم نیز بهره می‌بریم.

ضمانت اجرایی و نوع ادبیات از وجوه تمایز فقه و علم اخلاق است

وی سپس به بیان رابطه فقه و اخلاق پرداخته و عنوان کرد: برای بررسی  رابطه فقه و اخلاق ابتدا شناخت این دو عنوان ضرورت دارد؛ فقه در لغت به معنای فهم دقیقی است که تاملی علمی را به همراه داشته باشد، در اصطلاح نیز به معنای حرکت علمی برای آگاهی به احکام شرعی و فرعی با استفاده از استدلال‌ها و ادله تفسیری به کار می‌رود.

حجت الاسلام سبحانی نیا ادامه داد: اخلاق نیز به معنای صفات و خلقیات است، علم اخلاق نیز به معنای علمی است که انسان‌ها را نسبت به صفات و ملکات خوب و بد و رذایل و فضایل اخلاقی آگاهی می‌بخشد و روش رسیدن به فضایل و دفع رذایل را نیز شامل می‌شود؛ البته در علوم جدید روش رسیدن در حوزه علوم تربیتی قرار گرفته است.

مدیر حوزه علمیه قزوین ابراز داشت: در علم فقه نیت در تمام مسائل ضرورت ندارد، اما در اخلاق اسلامی نیت در عمل دخیل است؛ البته در علم اخلاق محض نیز این مورد به طور کامل و همه جانبه مدنظر نیست.

وی ادامه داد: در اخلاق اسلامی و حتی در مواردی در اخلاق محض اگر نیت صحیح نباشد حتی اگر صورت عمل درست باشد آن عمل ارزش خود را از دست می‌دهد، درواقع نقش نیت در اخلاق پر رنگ است.

این استاد حوزه علمیه با اشاره به وجوه تمایز فقه و اخلاق اظهار داشت: ضمانت اجرایی در فقه بیشتر از اخلاق است؛ ادبیات فقه در حوزه باید و نباید و تبیین حکم وجوب و حرمت بوده اما در ادبیات اخلاق خوب و بد مطرح است.

علم اخلاق در حوزه‌های علمیه مهجور مانده است

وی ادامه داد: منبع استنباط احکام در علم فقه با اخلاق متفاوت است؛ در فقه کتاب، سنت، اجماع و عقل به ترتیب از منابع هستند اما در اخلاق جایگاه عقل از منظر رتبه بر سایر موارد مقدم است.

حجت الاسلام سبحانی نیا عنوان کرد: ما به حسن و قبح عقلی قائل هستیم به این معنا که عقل قادر به تشخیص حسن و قبح امور بوده و کتاب و سنت به تکمیل امور و تشخیص حق از باطل کمک می‌کند.

وی عنوان کرد: تبیین این موضوع که فقه زیربنای اخلاق را تشکیل می‌دهد یا اخلاق زیربنای فقه است، دارای اهمیت است، با بررسی بیشتر می‌توان دریافت که پس و پیش از فعل اخلاقی یک عمل قرار دارد.

مدیر حوزه علمیه قزوین ابراز داشت: فقه مبتنی بر مصالح بشر است؛ اخلاق در اسلام و تشیع نسبت به غرب به این دلیل رشد نداشته که فقه کار اخلاق را نیز انجام می‌دهد.

وی در پایان گفت: باوجود اینکه  بیش از ۵۰ درصد متون الهی و آیات و روایات ما را اخلاق تشکیل می‌دهد، علم اخلاق در حوزه‌های علمیه مهجور مانده و اخلاق به عنوان علم شناخته نمی‌شود و این مباحث بیشتر در حوزه فقه بررسی می‌شود، اما در دنیای غرب علم اخلاق به طور کامل مبتنی بر صرف عقل بوده و پیشرفت‌هایی نیز داشته‌اند./955/پ310/ب1