اولین قدم برای بومی‌سازی شبکه‌های اجتماعی
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، اولین گام در مسیر رسیدن به فضای مجازی بومی، شناخت زیست بوم‌های حاکم بر هر شبکه اجتماعی می‌باشد، اما همچنان کسی بدان توجه نمی‌کند و اهمیت سازگاری زیست بوم شبکه اجتماعی با ارزش‌ها و فرهنگ جامعه مغفول مانده است.
آنچه در بررسی‌های اولیه زیست بوم یک شبکه اجتماعی مطرح است؛ سازگاری پلتفرم مورد نظر با آداب و رسوم و سنن جامعه مخاطبین می‌باشد. ساده‌انگاری است که توجهی به همخوانی فضای حاکم بر یک پلتفرم نداشته باشیم و بدون هیچ عقبه‌ای بر تولید محتوای سالم در آن اصرار کنیم. نباید فراموش کرد که محتوای سالم، وقتی بی‌کم و کاست به مقصد می‌رسد که مجرای انتخابی ما برای انتقال محتوا نیز سالم باشد و درست عمل کند.
خواسته نشدنی
هرچند توجه به محتوای پاک و تولید آن بسیار مهم است اما باید به مسیری که قرار است محتوا در آن به جریان بیفتد نیز توجه داشت، زیرا مسیر انتقال نیز می‌تواند خواسته یا ناخواسته در محتوا تغییر ایجاد کند. متأسفانه ما گاهی فقط تولید محتوا را هدف قرار می‌دهیم و در بهترین حالت نیز سراغ تربیت رسانه‌ای می‌رویم.
حتی تلاش‌ما برای تربیت رسانه‌ای نیز گاهی به کاری عبث و بی‌نتیجه می‌انجامد؛ چراکه ما با کوشش برای تربیت رسانه‌ای و مجازی مخاطبان، خواسته‌ای نشدنی را پیش‌روی آنها قرار می‌دهیم. درخواست ما از یک کاربر اینستاگرامی مبنی بر اینکه در فلان لایو اینستاگرامی شرکت نکند یا برای جذب مخاطب به انجام امور سخیف متوسل نشود، مانند این است که از یک فرد بخواهیم با شمشیر جنگی میوه پوست بکند. مشخص است که این کار شدنی نیست و اگر هم کسی بتواند اینکار را بکند، یک استثنا است.
لایکی والدین را بی‌حس کرده است
احتمالا تاکنون اسم نرم افزار لایکی(Likee) را شنیده‌اید، این نرم افزار نمونه سنگاپوری اینستاگرام است با این تفاوت که میزان تحریک شهوت دیده شدن در این نرم افزار به‌مراتب بیشتر است. لایکی یک نرم افزار تولید و اشتراک ویدیو است که به‌دلیل قابلیت‌هایش در ویرایش ویدئو، داشتن امکان یافتن افراد نزدیک به محل زندگی ما با استفاده از گزینه(nearby)، کسب در آمد از طریق جمع‌آوری الماس و ... مورد توجه قشر نوجوان و نونهال جوامع قرار گرفته است.
دلیل دیگری که سبب جذب رده سنی نوجوان جوامع به لایکی شده است، داشتن قابلیت لایو می‌باشد و همین امر سبب شده تا فضایی به‌شدت خطرناک و تهدیدکننده متوجه آینده‌سازان کشور شود. فضایی که در لایوهای نرم‌افزار لایکی دیده می‌شود، حتی در اینستاگرام نیز مرسوم نیست. از طرفی این موضوع نه‌تنها با واکنش منفی والدین مواجه نشده است، بلکه در مواقعی آنها را نیز با خود همراه کرده است و به‌نوعی والدین را در سر شدگی و بی‌حسی قرار داده است.
فضای مسموم این شبکه و واکنش‌های تعجب برانگیز برخی والدین تا بدان جا پیش می‌رود که در یکی از همین لایوهای شبانه در لایکی، دختری سیزده ساله با حوله حمام و سر و صورتی آرایش کرده در برابر دوربین گوشی موبایل خود ظاهر می‌شود و در همان حال که از فالوورهای پسر درخواست می‌کند تا برای او قلب قرمز ارسال کنند، پدرش در آن سوی اتاق پیدا می‌شود که از این رفتار دخترش شادمان است و به تماشای تلویزیون می‌پردازد.
لایکی و آینده آینده‌سازان چشم در برابر چشم
به‌اعتقاد برخی کارشناسان فضای مجازی؛ چه لایکی، چه اینستاگرام، چه هر شبکه اجتماعی دیگری که پلتفرمی شبیه به آن داده باشد، برای مختصات فرهنگی و اجتماعی کشور ما طراحی نشده است و با هیچ یک از کلان فرهنگ‌ها و خرده فرهنگ‌های جامعه ما یک‌سو نیست. پس فرقی نمی‌کند که سرورها و سیستم مدیریت آن توسط یک صهیونیست اداره شود یا همچون لایکی از سنگاپور.
راهکاری که می‌تواند پاسخگوی فضای موجود و نیاز جامعه ما باشد، استفاده از ابتکار مهندسان جوان برای طراحی و ساخت شبکه اجتماعی هم‌رنگ و هم‌خوان با اعتقادات، ارزش‌ها و هنجارهای جامعه ما می‌باشد. از آنجایی که این مسأله می‌تواند زمان‌بر باشد، می‌توان تا رسیدن به نقطه مطلوب سراغ قانون‌گذاری در این حوزه رفت، کاری که کشورهایی همچون ایتالیا، اسپانیا، روسیه و... انجام دادند و با تعیین رده سنی برای حضور در چنین پلتفرم‌هایی حداقل توانستند سن بزه‌کاری را بالا بیاورند./882/ی704/ف
مهدی براتی
من خودم در رسا یادداشتی به نام ارتباط زنده با جهنم اینستا و برنامه های فضای مجازی نوشته ام و به چنین فضاهای واقفم.