برجام مرد ختم هم نگرفتیم!

به گزارش خبرگزاري رسا، امروز دومین سالگرد خروج آمریکا از توافق هسته‌ای موسوم به برجام است. روحانی که پیش از خروج آمریکا در یک هفته چندین بار موضوع برجام را پیش می‌کشید و از دستاوردهای آن سخن می‌گفت و در این مسیر وزرایش را نیز همراه خود می‌دید، پس از فروریختن پایه‌های توافق ترجیح داد کمتر از برجام بگوید و حال برای آنکه نشان دهد برجام حداقل برای او نمرده است، هر از گاهی سخنی از این توافق به میان می‌آورد و درباره امتیازات آن صحبت می‌کند.

به گزارش «وطن امروز»، روز گذشته حسن روحانی در جلسه هیأت ‌دولت به بهانه دومین سالگرد خروج آمریکا از برجام پس از مدت‌ها  درباره این توافق سخنرانی کرد. 

البته اظهارات رئیس‌جمهور اظهارات جدیدی نبود و تقریبا همان اظهاراتی بود که روحانی از سال 94 یعنی سال انعقاد برجام به زبان می‌آورد و آنها را تکرار می‌کرد: «اجرای این توافق برکات فراوانی برای کشور داشت و در تاریخ سیاسی کشور کم‌نظیر بود. با اجرای برجام همه قطعنامه‌ها علیه کشورمان لغو شد. پرونده PMD بسته و مشخص شد تحریم‌های تسلیحاتی کی برداشته می‌شود. حساب‌های بانکی و اموال ما آزاد شد. تمام قطعاتی که در بنادر متوقف شده بود، آزاد شد. رشد اقتصادی ایران به 5/12 درصد در سال ۹۵ که در سطح جهان بی‌نظیر بود رسید. صادرات نفت از ۹۰۰ هزار بشکه به 2 میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه رسید و طرح‌های نیمه‌تمام تمام شد. در واقع ما بهره کافی از تلاش مجدانه خود بردیم اما تحمل این دستاوردها برای مخالفان جمهوری اسلامی ایران بسیار سخت بود که یک کشور به تنهایی پای میز مذاکره بنشیند و خطرات پیش روی خود را از بین ببرد».

منتقدان برجام به این نوع اظهارات بارها جواب داده‌اند اما حالا دیگر وقتی  مردم دریافته‌اند برجام هیچ عایدی برای کشور نداشته و خود مردم عیار سیاست‌های حسن روحانی در زمینه سیاست خارجی و هسته‌ای را دریافته‌اند، منتقدان نیز دیگر تمایلی به انتقاد از سیاست‌های هسته‌ای حسن روحانی ندارند. بر مبنای آخرین نظرسنجی‌های انجام شده توسط نهادهای مستقل، محبوبیت حسن روحانی در کمترین میزان زمان ریاست جمهوری‌اش از سال 92 قرار دارد.

در چنین شرایطی روحانی بدون توجه به اظهارات کارشناسان و منتقدان حرف‌های خود را همچنان تکرار می‌کند:«عراق از سال 1991 به زیر فصل ۷ شورای امنیت سازمان ملل رفت. آمریکا این کشور را اشغال کرد و دولت و سایر نهادها را در آنجا تشکیل داد اما عراق هنوز از فصل ۷ خارج نشده است اما ایران ظرف 2 سال و 4 ماه از این فصل خارج شد و این یک افتخار سیاسی در تاریخ کشورمان است».

حسن روحانی پس از خوانش منحصر به فردش از دستاوردهای برجام، موضوع داغ این روزها در حوزه سیاست خارجی یعنی تلاش آمریکایی‌ها  برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را وسط کشید. نکته جالب آنکه روحانی در این بخش از اظهاراتش تحریم‌ها و محدودیت‌های 5، 8 و 10 ساله را نیز جزو دستاوردهای برجام بیان کرده است: در برجام 2 مقطع داریم که یکی ۵ ساله است که بر اساس آن تحریم‌های تسلیحاتی برداشته می‌شود و در حال نزدیک شدن به آن مقطع هستیم. مقطع دیگری که در برجام وجود دارد ۸ الی ۱۰ ساله است که با فرارسیدن آن تحریم‌ها برداشته می‌شود.

روحانی در ادامه تاکید کرد: ایران به هیچ عنوان تخطی از قطعنامه 2231 را نمی‌پذیرد و حق مسلم ایران است که از تحریم تسلیحاتی در چارچوب قطعنامه 2231 خارج شود. البته ما چه سلاح بخریم چه بسازیم، برای دفاع از خود و ملت‌ها از آن استفاده می‌کنیم. سلاح ما بنزین بر آتش نیست، بلکه آبی بر آتش است. ما نمی‌گذاریم جنگ شعله‌ور شود. راه عاقلانه آمریکا هم این است که به برجام بازگردد، غرامت بدهد و از ملت ایران عذرخواهی کند اما  در این جماعت چنین عقلی دیده نمی‌شود.

اشاره روحانی به دور جدید تلاش مقام‌های آمریکایی برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران است. 

8  اردیبهشت روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز گزارش داده بود آمریکا به دنبال به اجرا گذشتن طرحی است که از ظرفیت‌های شورای امنیت سازمان ملل برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران بهره بگیرد. 

4  روز بعد از این گزارش وزیر خارجه آمریکا تصریح کرد: ما از تمام توانایی‌های دیپلماتیک خود استفاده می‌کنیم تا اطمینان حاصل کنیم تا چندماه دیگر تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران منقضی نشود. یک راه، رفتن به سازمان ملل است. این مقام ارشد آمریکایی مدعی شد: قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بسیار واضح است.

این قطعنامه به وضوح توضیح داده «طرفین» به چه معناست. این قطعنامه با برجام تفاوت دارد. ما یکی از طرفین هستیم و طرفین حق دارند تحریم‌های تسلیحاتی را بازگردانند، البته مسأله بازگشت به برجام مطرح نیست. ما تمایلی به این کار نداریم. آن توافق فاجعه‌بار بود. این هدف ما نیست. ما از ابزارهایی که در سازمان ملل داریم استفاده می‌کنیم تا تحریم‌های تسلیحاتی لغو نشود. 

در همین حال برایان هوک، نماینده ویژه دولت ایالات‌ متحده در امور ایران گفت آمریکا پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت درباره تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را تهیه کرده است؛ پیش‌نویسی که با ۹ رأی موافق و بدون وتو از جانب کشورهای روسیه، چین، انگلیس یا فرانسه قابل تصویب خواهد بود. برخی دیپلمات‌ها اظهار کرده‌اند ایالات ‌متحده احتمالا برای به دست آوردن رأی متحدان ایران یعنی روسیه و چین با مشکل روبه‌رو خواهد شد. با این حال، هوک بارها طی کنفرانس‌های خبری اعلام کرده است: ما همچنان امیدوار هستیم.

فرصت کم‌کاری مذاکراتی ایران به آمریکا

روحانی در حالی در تلاش است محدودیت‌های 5 ساله ایران در خرید و فروش تسلیحات و لغو این محدودیت‌ها پس از 5 سال را به عنوان «دستاورد» معرفی کند که «وطن امروز» پیش از این 9 اردیبهشت‌ماه سال جاری در این باره نوشت: با نزدیک شدن به ضرب‌الاجل شورای امنیت، حسن روحانی رفع تحریم‌های تسلیحاتی پس از 5 سال را از دستاوردهای برجام می‌خواند و صرفا به همین دلیل کلیت برجام را مفید برای مردم ایران ارزیابی می‌کند.

انتقادی که به دولت درباره ماجرای تحریم‌های تسلیحاتی وارد است، این است که تحریم‌های تسلیحاتی از آن دست تحریم‌هایی به شمار می‌رفت که با توجه به امتیازاتی که تیم مذاکره‌کننده ایران به طرف مقابل داده بود، باید در همان روز اول برداشته می‌شد. حتی کشورهای نزدیک به ایران در مذاکرات به دنبال تثبیت حق مسلم ایران به منظور خرید و فروش تسلیحات بلافاصله پس از توافق هسته‌ای بودند اما نکته قابل تامل آنکه تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای به‌رغم اصرار کشورهایی چون روسیه مبنی بر لغو تحریم‌های تسلیحاتی، بلافاصله پس از دستیابی به توافق محدودیت‌های 5 ساله را پذیرفت. داستان معروف وقفه چند روزه مذاکرات به خاطر اصرار روسیه و چین بر سر عدم نیاز به طرح مساله تسلیحاتی در برجام و در نهایت رضایت تیم ایرانی برای مصالحه بر سر مسائل تسلیحاتی، یکی از نقاط سیاه مذاکرات هسته‌ای است.

«وندی شرمن» مذاکره کننده ارشد آمریکا با اشاره به برخی نقاط اختلاف تیم‌های مذاکره‌کننده آمریکا و روسیه در جریان مذاکرات هسته‌ای گفت: «یکی از نقاط واگرایی و اختلاف ما و روس‌ها که البته اواخر مذاکرات روی میز گذاشته شد، قطعنامه سازمان ملل درباره تحریم موشکی و تسلیحاتی بود. روسیه معتقد بود نباید هیچ محدودیتی روی موشک و تسلیحات باشد. آنها هیچ محدودیتی را روی موشک‌های خودشان نمی‌خواستند و البته فکر می‌کردند چنین محدودیتی نباید بر ایرانیان هم اعمال شود. در نهایت بر سر این موضوع مصالحه کردیم». 

شرمن ادامه می‌دهد: «روسیه و چین معتقد بودند قطعنامه صرفا باید توافق را تایید کند و نباید هیچ محدودیتی بر برنامه موشکی و تسلیحاتی ایران باقی بماند. آنها نمی‌خواستند برنامه موشکی یا ممنوعیت واردات تسلیحاتی ایران پابرجا بماند اما متوجه شدند بدون وجود محدودیت‌هایی که بود، ما نمی‌توانیم توافق کنیم». سرگئی ریابکوف، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده روسیه هم در این ‌باره گفت: «این موضوعی پنهان نیست که روسیه طی مذاکرات هسته‌ای حامی رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران در زودترین موعد ممکن بود. ما حتی در مقاطعی پیشنهادهایی را تدوین کردیم که بر اساس آن تحریم تسلیحاتی یک ماه پس از اجرای برجام رفع شود اما نتیجه متفاوت بود». سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز 2 روز پس از انعقاد برجام در تاریخ 25 تیر 1394 اظهار داشت به‌رغم مقاومت روسیه و چین، طرف ایرانی با طرف غربی درباره تحریم‌های تسلیحاتی مصالحه کرد(!)/1360/

منبع: روزنامه وطن امروز