آیا چین به سمت رویارویی نظامی با آمریکا می‌رود؟

به گزارش خبرگزاري رسا، شیوع ویروس کرونا در جهان و ابتلای بیش از ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر جبهه جدیدی را بین غرب به رهبری امریکا در مقابل چین ایجاد کرده است. امریکا و متحدانش چین را سرزنش به اختفای عمدی اطلاعات و حتی دستکاری در این ویروس می‌کنند و در مقابل، چین سعی می‌کند با پیش بردن سیاست همکاری جهانی در مقابل این هجمه غرب مقاومت کند. آیا این تقابل می‌تواند منجر به یک رویارویی نظامی شود؟

خبرگزاری رویترز روز دوشنبه ۴ می‌خبر از گزارش داخلی در حکومت چین داد که به ادعای این خبرگزاری، در اوایل ماه گذشته میلادی و توسط وزارت امنیت کشور چین تهیه شده و به رهبران این کشور از جمله رئیس جمهور چین شی جین‌پینگ ارائه شده بود. دو نکته برجسته در این گزارش دیده می‌شود؛ نخست این که چین با بالاترین سطح احساسات ضدچینی از زمان حادثه میدان تیان آن‌من در ۱۹۸۹ مواجه شده و دوم این که چین باید در بدترین سناریو آماده درگیری مسلحانه با امریکا شود.

به نظر رویترز، این گزارش نشان می‌دهد که پکن تا چه حد تأثیر احساسات ضد خود را برای سرمایه‌گذاری‌هایش در خارج از کشور و امنیتش جدی می‌گیرد. یکی از سرمایه‌گذاری‌های جدی چین مربوط می‌شود به راه ابریشم چین و اگر امریکا در تحریک احساسات ضدچینی تا آنجا پیش برود که سرمایه‌گذاری‌های چین در این راه را به خطر اندازد، بعید نیست که چین بدترین سناریو را برای حفظ دارایی‌های خود به کار گیرد.

استراتژی مبتنی بر چین‌ستیزی تنها ادعایی نبوده که از سوی پکن و رسانه‌های چینی مطرح شده باشد بلکه این استراتژی توسط وب‌سایت امریکایی پولیتیکو در ۲۴ آوریل رونمایی شد. پولیتیکو در گزارش خود در مورد یادداشت ۵۷ صفحه‌ای به قلم یکی از استراتژیست‌های ارشد جمهوری‌خواهان نوشت که به نامزد انتخاباتی حزب جمهوری‌خواه توصیه می‌کند تا چین را محور تبلیغات خود قرار دهد و از این محور برای توجیه هر چیز و به خصوص ناکامی‌ها دولت ترامپ برای واکنش مناسب به شیوع ویروس کرونا بهره‌برداری کند.

با توجه به رفتار ترامپ و دولتمردانش طی روز‌های اخیر معلوم می‌شود که گزارش پولیتیکو نه تنها بی‌جهت نبوده بلکه خط مشی خود را بر مبنای توصیه‌های آن استراتژیست تدوین کرده است. یک نمونه آشکار وقتی روشن شد که جامعه اطلاعاتی امریکا اول ماه می‌اعلام کرد ویروس کرونا «ساخته دست انسان یا از نظر ژنتیکی اصلاح شده» نیست و دفتر مدیر اطلاعات ملی امریکا هم تأکید کرد یک «اجماع گسترده علمی» درباره طبیعی بودن عامل ویروس کرونا وجود دارد و با این اجماع هم‌نظر است. با این حال، ترامپ همان روز ادعای خود را در مورد یک آزمایشگاه در چین به عنوان منشأ ویروس کرونا تکرار کرد تا نشان دهد حتی با وجود سازمان‌های اطلاعاتی خودش هم باز استراتژی چین‌ستیزی را در اولویت قرار داده است.

شکی نیست که ترامپ از استراتژی چین‌ستیزی برای فراافکنی از شکست‌هایش به خصوص در مورد واکنشش به ویروس کرونا استفاده می‌کند. امریکا با قریب یک میلیون و ۲۰۰ هزار مبتلا و ۶۸ هزار تلفات یک‌سوم از مبتلایان و تلفات در سطح جهان دارد و حتی خود ترامپ در مصاحبه روز یک‌شنبه با فاکس‌نیوز گفت: «احتمالاً بین ۷۵ هزار تا ۱۰۰ هزار نفر را از دست خواهیم داد. این چیز وحشتناکی است.» بنابراین، ترامپ و برنامه انتخاباتی او از استراتژی چین‌ستیزانه‌اش کوتاه نخواهد آمد چراکه بدون این استراتژی توان پاسخگویی به منتقدان با این حجم بالا از تلفات ندارد.

شایعاتی نظیر پناهنده شدن دانشمند چینی به نامه شی ژنگ لی به سفارت امریکا در پاریس به همراه اسنادی از انستیتو ویروس‌شناسی ووهان یا انتشار اطلاعات چهار صفحه‌ای از وزارت امنیت داخلی امریکا و تکرار اتهامات قبلی علیه چین تنها نمونه‌هایی از استراتژی چین‌ستیزانه امریکاست که از تمامی عوامل خود برای ایجاد جبهه‌ای علیه چین استفاده می‌کند تا ترامپ بتواند با استفاده تبلیغاتی از این جبهه به جنگ رقبای دموکرات خود در انتخابات ریاست جمهوری برود. در مقابل، انتظار می‌رود اولویت چین در حال حاضر همکاری جهانی برای مقابله با ویروس کرونا باشد، اما اگر ستیزه‌جویی امریکا تا آنجا پیش برود که پکن احساس کند این ستیزه‌جویی منافع استراتژیک آن را تهدید می‌کند، رو آوردن به بدترین گزینه یا رویارویی نظامی بعید به نظر نمی‌رسد. باید توجه داشت که این گزینه برای ترامپ بسیار بدتر از پکن خواهد بود، زیرا در این ماه‌های مانده به انتخابات، بدترین وضعیت برای ترامپ درگیر شدن در یک رویارویی نظامی است و شاید گزارش مورد نظر رویترز پیش‌درآمدی برای آن و هشداری از سوی پکن به ترامپ باشد./1360/