پاسخ رهبر انقلاب به نامه‌ حجت‌الاسلام‌ والمسلمین قرائتی برای ترویج قرآن

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله خامنه ای در پاسخ به نامه حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی در ارتباط با اهمیت قرآن و ضرورت کار برای ترویج و تفسیر آن مرقوم داشتند:

«بعد السلام خداوند به جنابعالی توفیق عطا فرموده است و امیدواریم آن را افزایش دهد. حقیر با کار برای ترویج قرآن و تفسیر کاملاً موافقم.»

متن پاسخ رهبر انقلاب و نامه حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی را منتشر می کند.

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین، اللهم صل على محمد و آل محمد

محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی خامنه ای رهبر عزیز انقلاب اسلامی (دامت برکاته)

سلام علیکم اگر احساس وظیفه نمیکردم، با توجه به وقت عزیز شما و مشکلات بسیار مهم و پیچیده این مقدار از وقت شما را نیز نمی گرفتم. آنچه مرا به نوشتن این چند سطر وادار کرد، چند آیه قرآن بود:

۱. پیامبر در قیامت از مظلومیت و شهید شدن اهل بیت علیهم السلام سخنی نمی گوید، ولی از مهجوریت قرآن گله می کند. «و قال الرسول یا رب إن قومی اتخذوا هذا القرآن مهجورا» (فرقان، ۳۰)

٢. دومرتبه سفارش شده است که کتاب آسمانی را جدی بگیرید. «خذ الکتاب یقوة» (مریم، ۱۲)

٣. در سخنرانی پیامبر مأمور می شود که از وحی بگوید، «لتبین للناس ما نزل إلیهم» (نحل، ۴۴) در حالیکه امروز بسیاری از سخنرانی ها از شعر، رؤیا، تاریخ، حکایات و نظرات این آن پر است، ولی سخنرانی با محوریت قرآن کم است.

۴. قرآن عالم ربانی را عالم قرآنی می داند. «کونوا ربانیین بما کنتم تعلمون الکتاب وبما کنتم تدرسون» (آل عمران، ۷۹)

۵. اساس همه حوزه های علمیه یک توبیخ قرآنی است که فرمود: «فلولا نفر من کل فرقه...» (توبه، ۱۲۲) در حالی که تدبر در قرآن با دو توبیخ مطرح شده است:

الف) «أ فلا یتدبرون القرآن»

ب) «أم على قلوب أقفالها» (محمد، ۲۴)

۶. مشکل حوزههای علمیه این است، که با اینکه خوشبینانه ده درصد طلاب فقیه می شوند، ولی عمدهی مغزهای حوزوی برای تربیت این ده درصد زحمت می کشند، که البته این زحمت لازم است زیرا شاید ما به تعداد فرمانداری ها فقیه نداشته باشیم و برای نود درصدی که قدرت اجتهاد ندارند، برنامه چشمگیری نظیر شیوه پاسخ به سؤالات، شیوه کلاسداری، شیوهی بیان تفسیر و حدیث، شیوه جذب جوانان به نماز و... وجود ندارد. گرچه در این سالها تخصص هایی به راه افتاده است، ولی خروجی آنها چشم گیر نیست و جای بعضی از تخصص ها خالی است.

۷. ای کاش همان گونه که پیامبر فرمود: نباید بین کتاب الله و عترتی جدایی باشد، «لن یفترقا» ما باید تعداد جلسات قرآن را به تعداد جلسات عزاداری محرم و جشن های نیمه شعبان برسانیم.

۸. گرچه امروز در سایه انقلاب تحولاتی در حوزه ها پیدا شده است، لکن کم نیستند کسانی که قرآن و نهج البلاغه را علم نمی دانند، در حالیکه امام رضا علیه السلام فرمود: «من أراد العلم قلیثور القرآن» (مجمع البحرین، ج ۳، ص ۲۳۸)

۹. با اینکه قرآن، کتاب تزکیه و تهذیب است، در حوزه ها معاونت تهذیب هست، در حالی که قرآن مهمترین سرچشمه تهذیب است، و میتوان آیات اخلاقی را در همان معاونت تهذیب مطرح کرد.

۱۰. بحمدالله امروز حفظ قرآن و تلاوت و مسابقات قرآنی با گذشته قابل قیاس نیست، اما نسبت به آنچه می توانیم انجام دهیم، فاصلهها داریم. سزاوار است اقامه قرآن دوش به دوش اقامه نماز باشد. زیرا کلمه أقیموا هم برای نماز آمده «أقیموا الصلاة» و هم برای کتب آسمانی آمده است. «أقاموا التوراة و الإنجیل و ما أنزل»

۱۱. با اینکه شب قدر شب نزول قرآن است، ولی در شب قدر انواع ادعیه، سخنرانیها، مراسم و عزاداری ها مطرح است ولی در کمتر مسجدی در شب نزول قرآن از قرآن گفته می شود.

۱۲. با اینکه هدف قرآن بیشتر عموم مردم است، «بیان للناس» (آل عمران، ۱۳۷۸) ولی اکثر تفاسیر بیان للخواص» است.

۱۳. با اینکه قرآن کتاب تذکر است، « فَذَکِّرْ بِالْقُرْآنِ» (ق، ۴۵) ولی بیشتر موعظهها از دیگران است.

۱۴. با اینکه از آیه «أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ» (نساء، ۸۲) (که خداوند توبیخ می کند) استفاده می شود تدبر واجب است، زیرا خداوند برای ترک کار مستحب توبیخ نمی کند، اما ما تفسیر را مستحب می دانیم.

۱۵. با اینکه برای هر رشتهی دانشگاهی در کنار معارف عمومی باید، آیات و روایات همان رشته جزء کتب درسی شود، ولی چنین نیست. در ادعیه می خوانیم که اولیای خدا برای هر عضوی یک دعا داشتند، و می گفتند: «و اکف أیدینا عن الظُلم و السرقه، طَهِّر بُطوننا من الحَرام والشُبهة» و بعد از اعضا برای هر قشری و صنفی یک دعای خاصی داشتند. «و على الشباب بالانابة والتوبة و على النساء بالحیاء والعفة و على مشایخنا بالوقار و السکینة»

۱۶. با اینکه در قیامت درجات معنوی بر اساس قرآن است، «اقْرَأْ وَارْتَقِ» (مکاتیب الائمه، ج ۲، ص ۲۰۶) ولی شهریه های حوزه ها بر اساس قرآن نیست.

۱۷. با اینکه قرآن و اهل بیت علیهم السلام در کنار هم هستند، ولی بحمدالله برای اهل بیت موقوفات هست، ولی برای قرآن و تفسیر موقوفات نیست.

حضرت آقا!

جنابعالی قبل از انقلاب درس تفسیر داشتید، و امروز هزاران روحانی در دانشگاه ها و پادگان ها و قوای مسلح و ائمه جمعه وجود دارند که بعضی گاهی تفسیر می گویند ولی هنوز در حوزه، دانشگاه و منابر رنگ سخنان مخلوق بیش از سخنان خالق است.

حضرت آقا!

ماشین هایی که هوا گرفته است، در سرازیری با هل دادن روشن می شود، سرازیری قرآن ماه رمضان است و نیاز به سفارشی است حداقل به روحانیونی که در دستگاه های دولتی و در ادارات و قوای سه گانه و امور مساجد و ائمه جمعه و حوزه های علمیه مشغول به کار هستند. باید همتی جدی باشد، چرا که اگر ما قرآن را به پا نداریم، از خداوند بدترین لقب را که پوچی است، دریافت خواهیم کرد. «قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لَسْتُمْ عَلَىٰ شَیْءٍ حَتَّىٰ تُقِیمُوا التَّوْررَاةَ وَالْإِنجِیلَ وَمَا أُنزِل» (مائده، ۶۸)

حضرت آقا!

چند ماهی بیشتر به ماه رمضان نمانده است، که نیمی از آن به خاطر تعطیلات عید و پنجشنبه ها و جمعه ها قابل استفاده نیست، ولی نیمی از آن فرصتی است که ما گام جدیتری بیش از آنچه تاکنون برداشتهایم، برداریم تا قرآن نزد ما مهجور نباشد. خواهشمند است به نمایندگان خود قبل از فرارسیدن ماه رمضان توصیه جدی بفرمایید که از هم اکنون خود را برای بیان تفسیر آماده کنند.

امید است چند جمله توصیه شما که مصداق تواصوا بالحق است سبب حرکت های بزرگی بشود، همان گونه که توصیه شما ما و دیگران را وادار کرد که پرچم نماز میان نسل نو در آموزش و پرورش و دانشگاه ها برافراشته تر گردد و نماز ظهر عاشورا به صورت فرهنگ عمومی در آید و همان گونه که صدها مسجد خوب در جاده ها ساخته شد و همان گونه که از یک جمله شما در این سال ها حدود ۵۰۰ میلیارد تومان زکات از طریق کمیتهی امداد جمع آوری و توزیع شد.

توجه به قرآن و سفارش به تفسیر و تدبر توسط حضرتعالی با اراده خداوند راهگشاست و بری است که باید همه در این بر مشارکت کنند. به امید روزی که تمام حوزه ها و تمام مدرسین برای تفسیر سهم و جایگاهی در شأن کتاب آسمانی قرار دهند و همانگونه که سایر کتب محوریت دارد، تفسیر قرآن هم محور باشد.

والسلام علیکم و رحمةالله

مرید قدیم؛ محسن قرائتی/998/