«عبادت»، «ریاضت» و «تربیت» سه کلیدواژه مهم در ارتباط با نهاد خانواده

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام والمسلمین مسعود عالی روز یکشنبه در جلسه درس اخلاق جامعه الزهرا علیهاالسلام که با حضور اساتید و طلاب در سالن بیداری اسلامی برگزار شد، ضمن عرض تبریک به مناسبت میلاد باسعادت حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام، عنوان کرد: امید است که بتوانیم درس‌های لازم را از حضرت زهرا علیهاالسلام که الگوی حضرات معصومین علیهم‌السلام بودند، در زندگی خود جاری کنیم.

آخرالزمان دوران حیرت و سردرگمی برای مؤمنان است

استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: روایات بسیار زیادی داریم که قبل از ظهور امام زمان عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف، یک دوران حیرت و سردرگمی برای مؤمنان به وجود خواهد آمد و شیطان و دستگاه ابلیس و جنود او به اعتقادات، ارزش‌ها و باورهای دینی مردم مؤمن حمله‌ور می‌شوند.

وی افزود: مرحوم شیخ طوسی در امالی به روایتی از امام محمد باقر علیه‌السلام اشاره دارد که حضرت می‌فرمایند: «یخرج بعد غیبه و حیره، لایثبت فیها علی دینه الا المخلصون المباشرون لروح الیقین الذین اخذالله میثاقهم بولایتنا، و کتب فی قلوبهم الایمان و ایدهم بروح منه؛ بعد از غیبت و حیرت ظاهر می‌شود، در این دوران تنها کسانی بر دین خود ثابت می‌مانند که در ایمان خود مخلص باشند و با روح یقین همراه و آن‌ها کسانی هستند که خداوند از آن‌ها درباره ولایت ما پیمان گرفته، و در دل آن‌ها ایمان را مستقر ساخته و آن‌ها را با روحی از خود تأیید نموده است».

حجت‌الاسلام والمسلمین عالی ادامه داد: این دوران حیرت و سردرگمی دورانی است که شیطان تمام تیرها و ترکش خود را به سمت مؤمنان پرتاب می‌کند؛ چون شیطان اطلاع دارد که با ظهور امام زمان عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف، فلسفه وجودی او تمام می‌شود.

وی یادآور شد: اینکه فلسفه وجودی انسان چیست و چرا شیطان با ظهور حضرت، ذبح می‌شود و تمام تلاش و حملات خود را قبل از ظهور انجام می‌دهد، بحث جداگانه ای است.

استاد اخلاق حوزه تصریح کرد: در دوران قبل از ظهور، آسیب‌ها و فتنه‌ها نسبت به مؤمنان و برای جامعه مؤمنان بسیار زیاد است و کتاب‌های زیادی از جمله «الملاحم و الفتن» توسط شیعیان و اهل سنت نگاشته شده است، به خاطر این است که آخرین مراحل وجودی شیطان است و همه تلاش خود را در این مرحله گذاشته است.

شیطان موجود تخیلی و سمبلیک نیست

حجت‌الاسلام والمسلمین عالی یادآور شد: شیطان موجود تخیلی و سمبلیک نیست، بلکه موجود واقعی است و لشکر و جنود دارد و بر اساس روایات، اگر فرماندهان لشکرش کوتاهی کنند، گردن می‌زند، یعنی با تمام قوا در میدان وارد شده است.

وی اظهار کرد: شیطان نسبت به انبیا هم طمع کردند، نه اینکه بر انبیا و اولیا تسلط داشته باشد، زیرا آنان معصوم و از مخلصان هستند و شیطان نمی‌تواند بر آنان نفوذ داشته باشد، اما در کار آنان می‌تواند اخلال ایجاد کند، زیرا کار معصومین به واسطه مؤمنان است و شیطان می‌تواند در کار مؤمنین نفوذ کند و کار انبیا را مختل کند.

استاد حوزه و دانشگاه به آیه ۱۵ سوره قصص اشاره کرد و گفت: با توجه به این آیه، وقتی حضرت موسی علیه‌السلام تحت تعقیب فرعونیان بود، به صورت ناشناس وارد شهر شد و دید دو نفر با هم قتال می‌کنند که یک نفر از فرعونیان و یک نفر از بنی اسرائیل بود، تا چشم بنی اسرائیل به موسی افتاد، استغاثه کرد و از موسی کمک خواست، حضرت موسی علیه‌السلام هم برای کمک رفت و مشتی بر سینه فرعونی زد و او مرد، آن هنگام حضرت موسی علیه‌السلام فرمودند: «این (نزاع شما) از عمل شیطان بود، که او دشمن و گمراه‌کننده آشکاری است».

وی افزود: مأمون که دانشمندترین خلیفه بین خلفای اموی و عباسی بود، از امام رضا علیه‌السلام سؤال کرد که مگر انبیا معصومند و شیطان بر آنان تسلط ندارد، چرا حضرت موسی این جمله را فرمود، امام رضا علیه‌السلام در پاسخ فرمودند مقصود از کلمه هذا در این جمله هذا القتل نیست، زیرا آن فرد ظالم مستحق کشته شدن بود، بلکه مقصود، هذا الاقتتال بود، یعنی دعوا کار شیطان بود، دو نفر را به جان هم انداخت و در مقابل حضرت موسی قرار داد و آن حضرت که قرار بود ظهور کند و بساط فرعونیان را جمع کند، در میان دعوا قرار گرفت و اگر حضرت موسی در آن دعوا دستگیر می‌شد، ظهور آن حضرت و تسلط بر فرعونیان به عقب می‌افتاد.

حجت‌الاسلام والمسلمین عالی تصریح کرد: شیطان بر حضرت موسی علیه‌السلام تسلط نداشت، اما بر شیعه موسی تسلط دارد. شیطان بر امام علی علیه‌السلام تسلط نداشت، اما بر خوارج تسلط داشت و مانع کار حضرت شدند و در کار معصوم اخلال وارد کردند، شیطان بر یاران امام حسن علیه‌السلام و بر عبیدالله بن عباس که فرمانده لشکر حضرت بود، تسلط پیدا کرد و باعث تطمیع و فرار او با لشکریانش شد.

وی اضافه کرد: شیطان بر امام زمان عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف تسلط ندارد، اما بر ما شیعیان تسلط دارد و می‌تواند ما را از حضرت غافل کند و کار کند که ما آن تلاشی را که باید برای ظهور انجام دهیم، انجام ندهیم.

شیطان با دوستداران اهل بیت علیهم‌السلام عناد دارد

استاد اخلاق حوزه تأکید کرد: شیطان در کار انبیا و اولیا اخلال وارد کرده و موجودی است که قسم یاد کرده که از جمله نسبت به خوبان بیشتر تلاش کند.

وی عنوان کرد: امروز برخی معتقدند که غیرمسلمانان کمتر دروغ می‌گویند، وجدان کاری دارند، نظم دارند و قانون‌پذیرند، قانون را رعایت می‌کنند، گرچه آنها هم بحران‌های بسیاری دارند و این نگاه سطحی است؛ در این باره می‌توان به این روایت اشاره کرد که زراره از امام صادق علیه‌السلام پرسید چرا شیطان به سمت شیعیان می‌آید؟ حضرت در پاسخ فرمودند: «يَا زُرَارَةُ إِنَّهُ إِنَّمَا صَمَدَ لَكَ وَ لِأَصْحَابِكَ فَأَمَّا اَلْآخَرُونَ فَقَدْ فَرَغَ مِنْهُمْ؛ شيطان همانا در كمين تو و هم‌مسلكان تو است، و اما از مردم ديگر فراغت يافته (و خيالش از آنها آسوده است)».

حجت‌الاسلام والمسلمین عالی افزود: شیطان با یاران و دوستداران اهل بیت علیهم‌السلام کار دارد، زیرا دست شیعیان پر است و اهل ولایت هستند، به همین خاطر شیطان بیشتر با آنان سرو کار دارد. آن که ولایت ندارد و با اهل بیت علیهم‌السلام عناد دارد، شیطان، اصل را از آنان گرفته است و وقت خود را برای آنان تلف نمی‌کند.

وی با اشاره به آیه ۱۶ سوره اعراف اظهار داشت: شیطان در این آیه می‌گوید: «لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَقِيمَ؛ من بر سر راه مستقیم تو، در برابر آنها کمین می‌کنم»؛ بنابراین شیطان با خوبان، مؤمنان و اهل ولایت کار دارد.

طرح و برنامه‌های شیطان در قرآن کریم و روایات

استاد اخلاق حوزه با اشاره به حکایت عالم فرزانه مرحوم آیت‌الله سید موسی زرآبادی که به وصال حق رسید، ابراز کرد: گاهی مکاشفه‌ها و خواب‌ها شیطانی هستند و شیطان در آن‌ها تصرف می‌کند، شیطان مؤمنان را رها نمی‌کند و برای مؤمنان طرح و برنامه و نقشه دارد.

وی با اشاره به اینکه در قرآن کریم و روایات، نقشه‌ها و طرح و برنامه‌های شیطان ذکر شده است، عنوان کرد: یکی از نقشه‌ها و طرح و برنامه‌های شیطان این است که پیوندهای مقدس را از بین ببرد، پیوند بین زن و شوهر، پیوند بین خواهر و برادر، والدین و فرزندان، پیوند بین مؤمن و مسجد و مسجدی ها، پیوند بین مؤمن و عالم دینی و یا پیوند بین مؤمن و ولی خدا که پیوندهای مقدس هستند و شیطان در صدد است که این پیوند‌ها را سست کند و از بین ببرد.

حجت‌الاسلام والمسلمین عالی یادآور شد: شیطان می‌داند اگر انسان‌ها تنها شوند و پیوندهای مقدس از بین برود، خیلی راحت در دام شیطان قرار می‌گیرند، رهبر معظم انقلاب مدظله العالی مثالی زدند و فرمودند، کوهنوردان هنگام عبور از مسیرهای صعب العبور، کمرهای خود را به هم می‌بندند و این پیوند، آنان را حفظ می‌کند؛ در جامعه هم پیوندهایی هست که خداوند آن پیوندها را دوست دارد و باعث حفظ انسان می‌شود و شیطان در صدد آسیب به این پیوندها و گسست این پیوندها است.

وی یادآور شد: امام علی علیه‌السلام در خطبه ۱۲۷ نهج البلاغه می‌فرمایند: «وَ إِيَّاكُمْ وَ الْفُرْقَةَ، فَإِنَّ الشَّاذَّ مِنَ النَّاسِ لِلشَّيْطَانِ كَمَا أَنَّ الشَّاذَّ مِنَ الْغَنَمِ لِلذِّئْبِ؛ از جدايى بپرهيزيد (جدايى از توده هاى عظيم و مؤمن) زيرا افراد تنها و جدا، نصيب شيطانند، همان گونه که گوسفند تک رو، طعمه گرگ است».

استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به قرآن کریم درباره نقشه شیطان، افزود: خداوند در آیه ۵۳ سوره اسراء در قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنْزَغُ بَيْنَهُمْ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلْإِنْسَانِ عَدُوًّا مُبِينًا؛ چرا که شیطان میان آنها فتنه و فساد می‌کند؛ همیشه شیطان دشمن آشکاری برای انسان بوده است»؛ همچنین خداوند در آیه ۹۱ سوره مائده می‌فرماید: إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ؛ شیطان می‌خواهد در میان شما عداوت و کینه ایجاد کند».

پیوندهای مقدس بر اساس روایات اسلامی

حجت‌الاسلام والمسلمین عالی در ادامه به معرفی برخی پیوندهای مقدس پرداخت و تصریح کرد: برخی پیوندها نزد خداوند متعال بسیار محبوب است، از جمله اگر نماز جماعت از ۱۰ نفر بیشتر شود، ثواب آن قابل احصا نیست و نشان می‌دهد که این اجتماع بسیار محبوب خداوند است.

وی افزود: یکی از آداب دعا این است که چهل نفر در کنار هم جمع شوند و دعا کنند، در این صورت خداوند عنایت دیگری به این جمع خواهد داشت؛ در حدیث کساء به توصيف مجالسى كه در آن جمعى از شيعيان حضور داشته باشند و در آن به ذكر اخبار اهل بيـت(عليهم السلام) بپردازند، اشاره شده و آمده: «ما ذكر خبرنا هذا فى محفل من محافل اهل الاْءرض، و فيه جمع من شيعتنا و محبينا».

استاد اخلاق حوزه یادآور شد: حضرت امام صادق علیه‌السلام می‌فرمودند هر گاه پدرم حاجتی داشت ما را جمع می‌کردند و دعا می‌کرد می‌فرمود شما آمین بگویید؛ گاهی در دعای جمعی دلسوخته ای هست که خداوند با عنایت به آن فرد، دعای همگان را مستجاب می‌کند.

وی با بیان اینکه دعای جمع، آثار و برکات زیادی دارد، به مرحوم رسول ترک اشاره کرد و اظهار داشت: رسول ترک پس از اینکه توبه کرد، اگر در مجلسی می‌نشست و روضه ای می‌شنید، تا دقایقی بعد از روضه گریه می‌کرد و برخی معتقد بودند که عنایاتی شامل حال حاضرین می‌شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین عالی اضافه کرد: اگر چهل نفر در تشییع جنازه یک متوفی جمع شوند و در نماز شهادت دهند که جز خوبی از او چیزی ندیدند، خداوند به واسطه شهادت این جمع، متوفی را می‌بخشد؛ یعنی جمع مؤمنین می‌تواند عذاب را از فرد بردارد.

استاد حوزه و دانشگاه یبان داشت: ما روایاتی از پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم داریم که اگر افراد خانواده سر سفره جمع شوند و با هم غذا بخورند، خداوند نظر رحمت به آنان دارد و قبل از اینکه از سر سفره برخیزند، آنان را می‌بخشد؛ یعنی خداوند این پیوندها و جمع مؤمنان را دوست دارد.

پیوندهای مؤمنان مقدس است

حجت‌الاسلام والمسلمین عالی با تصریح بر اینکه پیوندهای مؤمنان مقدس است، عنوان کرد: متأسفانه امروز شیطان توانسته تا حد زیادی نقشه خود را عملی کند و باعث گسست پیوندهای مقدس شود.

وی با اشاره به اینکه وزارت امور تنهایی در انگلستان تشکیل شده است، اظهار کرد: بیش از ۹ میلیون نفر از ۶۵ میلیون نفر جامعه انگلستان به تنهایی زندگی می‌کنند و این تنهایی عوارض زیادی دارد، امروز این اتفاق افتاده و در آنجا که فرهنگ مادی غالب است، شیطان توانسته این نقشه را پیاده کند و در جامعه مؤمنین هم همین کار را خواهد کرد.

پیوند خانواده از مهم ترین پیوندهای مقدس که مورد هدف شیطان قرار گرفته است

استاد حوزه و دانشگاه در ادامه بیان داشت: یکی از پیوندهای بسیار مهم و مقدس در جامعه، پیوند خانواده است که اگر از بین برود، سربازی برای دین خدا و ولیّ خدا تربیت نخواهد شد و شیطان تمام تمرکز خود را برای گسست این پیوند به کار گرفته است.

وی تصریح کرد: امروز یکی از مهم ترین جاهایی که مورد هدف شیطان است، خانواده‌ها است، امروز دشمن در مرز با ما نمی جنگد، بلکه وارد خانه‌های ما شده و کاری کرده که پدر و مادر رقیب تربیتی داشته باشند. امروز موبایل و کامپیوتر و فضای مجازی، فرزندان ما را تربیت می‌کند و به تدریج اخلاق جدید، تربیت جدید، ارزش‌های جدید و دین جدید به جامعه القا می‌شود، بدون اینکه افراد و والدین متوجه شوند.

حجت‌الاسلام والمسلمین عالی اضافه کرد: در فضای مجازی، فرزندان ما هر جور که دوست داشته باشند، حرف می‌زند، در آنجا کم احترامی به والدین مطرح نیست، زندگی او شتاب پیدا کرده است، اخلاقیاتی در فرزندان ما ایجاد می‌شود که تربیت جدید و اخلاق جدید و دین جدید به او القا می‌شود.

استاد اخلاق حوزه تأکید کرد: بر اساس آمار ارائه شده، میانگین مصاحبت افراد خانواده در کشور ما ۲۰ دقیقه است، یعنی پیوندهای خانوادگی به مرور زمان سست شده و علاقه‌ها به تدریج کم می‌شود که این مسئله باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد.

«عبادت»، «ریاضت» و «تربیت» سه کلیدواژه مهم در ارتباط با نهاد خانواده

وی با بیان اینکه خانواده از نهادهای مقدس است و شیطان به این نهاد مقدس حمله کرده است، افزود: در ارتباط خانواده، سه کلیدواژه در فرهنگ دینی ما وجود دارد و اگر کسی این سه کلمه را باور کند، نوع نگاه و رفتارش در خانه تغییر می‌کند، از جمله «خانه و خانواده محل عبادت است»، «خانه و خانواده محل ریاضت است» و «خانه و خانواده محل تربیت است».

حجت‌الاسلام والمسلمین عالی ادامه داد: این سه کلمه «عبادت»، «ریاضت» و «تربیت» و ارتباط این سه واژه با خانواده در فرهنگ دینی ما هست و جامعه مؤمن ما باید به این سه واژه توجه ویژه داشته باشند.

وی با اشاره به جمله «خانه محل عبادت است»، گفت: انبوهی از روایات داریم که با کارهای بسیار ساده در خانه می‌توان ثواب‌هایی جمع کرد که در هیچ یک از عبادتگاه‌ها نمی‌توان آن ثواب‌ها را به دست آورد، از جمله پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم فرمودند: «اگر زن و شوهر با هم در خانه بنشینند و با هم سخن بگویند، از اعتکاف در مسجد النبی بهتر است»؛ همچنین حضرت فرمودند: «یک لیوان آب دست شوهر دادن بهتر از یک سال نماز شب خواندن و روزه گرفتن است».

استاد اخلاق حوزه اضافه کرد: حضرت رسول صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمودند: «اگرمردی یک ساعت در خدمت خانواده باشد، از عبادت هزار سال بیشتر است»، همچنین حضرت فرمودند: «برای خدا کارگزارانی [در روی زمین] است و این زن یکی از کارگزاران خداست که پاداش او برابر با نیمی از پاداش شهید است».

وی تأکید کرد: به قدری در این زمینه روایات داریم و احادیثی را با ثواب‌های فراوان برای حفظ خانواده بیان فرمودند که اگر کسی این روایات را بخواند، در اهمیت نهاد خانواده شک نمی کند؛ اهل بیت علیهم‌السلام و اولیای خدا تا آخر تاریخ را دیده بودند و می‌دانستند که خانواده در آخرالزمان مورد هجوم شیطان قرار می‌گیرد، به همین خاطر احادیثی را با ثواب‌های فراوان ذکر کردند تا خانواده حفظ شود و پیوندهای خانوادگی دچار سستی نشود.

خانه، معبد و محل مقدس است و زن محور خانه و خانواده است

حجت‌الاسلام والمسلمین عالی بیان کرد: با توجه به این روایات انبوه می‌توان گفت که خانه، معبد و محل مقدس است و زن محور خانه و خانواده است، بنابراین زن خانه‌دار محور این معبد است، به همین خاطر طلاق مبغوض خداست زیرا این معبد خراب می‌شود.

وی با اشاره به سیره حضرت زهرا علیهاالسلام در زندگی، گفت: یکی از نقش‌های حضرت زهرا علیهاالسلام این بودکه محور تربیت و محور این معبد بودند، چنانچه امام علی علیه‌السلام می‌فرمودند: «و لقد کنت انظر الیها فتنکشف عنی الهموم والاحزان؛ و من هرگاه به فاطمه علیها السلام نگاه می‌کردم، غم و اندوه از من زدوده می‌شد».

استاد حوزه و دانشگاه یادآور شد: برخی تصور می‌کنند که حضرت فاطمه علیهاالسلام همواره ناراحت و بیمار بودند، حال آنکه حضرت زهرا علیهاالسلام چند روز آخر عمر در بستر افتاده بودند و بعد از رحلت پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم گریه می‌کردند، اما قبل از آن بانشاط ترین فرد در خانه بودند.

وی به شوخی‌های حضرت زهرا علیهاالسلام با امام علی علیه‌السلام اشاره کرد و افزود: حضرت زهرا علیهاالسلام گاهی غذای خود را به باغ امام علی علیه‌السلام می‌بردند و در کنار همسرشان غذا می‌خوردند.

توصیه به مطالعه کتاب «فرهنگ فاطمیه»

این خطیب کشوری به همه طلاب توصیه کرد: کتاب «فرهنگ فاطمیه» نوشته مهدی نیلی پور را که به جزئیات زندگی حضرت زهرا علیهاالسلام پرداخته است، حتما بخوانید.

حجت‌الاسلام والمسلمین عالی بیان داشت: حضرت زهرا علیهاالسلام و امام علی علیه‌السلام با نهایت احترام یکدیگر را صدا می‌زدند، درخانه ای که بزرگتر‌ها احترام یکدیگر را حفظ کنند، فرزندان هم احترام هر دو را حفظ می‌کنند؛ حضرت زهرا علیهاالسلام به فرزندان خود شخصیت می‌دادند، با کنیه صدا می‌زدند که نشانه احترام در عرب است.

وی افزود: پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم از امام علی علیه‌السلام پرسیدند که پس از ازدواج، زهرا را چگونه یافتی؟ امام علی علیه‌السلام در پاسخ فرمودند: «نعم العون على طاعه اللَّه؛ بهترین کمک است بر اطاعت از خدا»؛ یعنی به واسطه ازدواج، در بهشتی کردن یکدیگر کمک هم باشید.

خانه بهترین مکان برای کسب مقامات الهی است

استاد اخلاق حوزه با تأکید بر اینکه خانه محل عبادت است و محور این معبد، زن است، عنوان کرد: خانه محل ریاضت است و کسانی که می‌خواهند به مقاماتی برسند، بهترین جا خانه است، همچنین خانه محل تربیت است و قبل از اینکه محل تربیت فرزند باشد، محل تربیت بزرگتر‌ها است.

حجت‌الاسلام والمسلمین عالی در پایان به بانوان طلبه توصیه کرد که این پیوندهای مقدس را از دست ندهند و تأکید کرد: بانوان طلبه باید علاوه بر اینکه خودشان باید به نهاد خانواده اهمیت دهند و به این توصیه‌ها عمل کنند، این بحث را دنبال و در جامعه تبلیغ کنند./1330/ج