نگاهی به دستاورد‌های جمهوری اسلامی در حوزه جنگال

به گزارش خبرگزاري رسا، «جنگ الکترونیک» که به «ECM» شهرت دارد، اقدامی در جهت ایجاد اختلال در کارکرد برخی از تجهیزات الکترونیک نظامی؛ چون ارتباطات رادیویی، امواج الکترونوری، لیزری، سونار و موارد مشابه است.

جنگ الکترونیک می‌تواند جنبه تهاجمی یا دفاعی داشته باشد؛ جنبه تهاجمی زمانی انجام می‌شود که شما تلاش دارید، تجهیزات الکترونیکی دشمن را از کار بیندازید و جنبه دفاعی آن نیز برای حفظ تسلیحات مانند ناو‌ها و جنگنده‌ها از جانب موشک‌ها با تجهیزات راداری دشمن است.

امروزه به‌دلیل اهمیت بسیار بالای جنگال و بهره‌مندی از دانش و فناوری نوین در این حوزه، تجهیزات مرتبط با جنگ الکترونیک بر روی هواپیما‌های جنگی، ناو‌ها و ناوشکن‌ها و نیز سامانه‌های پدافندی و موشکی نصب شده است.

کاربرد‌های جنگ الکترونیک آن‌چنان توسعه یافته که قابلیت‌هایی مانند هدایت نفرات و موشک‌ها از طریق دستگاه‌های الکترونیکی به حوزه جنگال اضافه شده است.

یگان‌های جنگال که در نیرو‌های نظامی تشکیل می‌شوند، تلاش می‌کنند تا هرگونه تحرک هر فرستنده‌ای را کشف، صدای هر گوینده‌ای را ضبط و هرگونه سامانه الکترونیکی تهدیدآمیز را نابود کنند.

تاریخچه استفاده از «جنگ الکترونیک»

نخستین بار جنگ الکترونیک در جنگ سال ۱۹۰۴ بین ژاپن و روسیه انجام شد. جنگ الکترونیک بر ضد رادار بدین گونه انجام می‌شود که سامانه جنگ الکترونیک با دریافت امواج رادار دشمن و تجزیه و تحلیل آن تلاش می‌کند تا امواج مشابه‌ای تولید کند.

همچنین رادار دشمن که امواج خود را تولید و به سوی هدف ارسال می‌کنند، در هنگام بازگشت امواج تولید خود با حجم زیادی از امواج دروغین مواجه می‌شود که باید همگی را پردازش و امواج کاذب از امواج غیرکاذب را تفکیک کند یا حتی شی پرنده‌ای را به دروغ شی دیگری اعلام کند.

جنگ الکترونیک در جنگ‌های مختلف ارزش خود را نشان داده؛ ولی جنگ ویتنام و جنگ سال ۱۹۷۳ میان اعراب و رژیم صهیونیستی به شکل خاص اولین آن‌ها بود؛ در حالی در سال ۱۹۶۵ و ۱۹۶۶ ارتش تررویستی آمریکا برای نخستین بار با سامانه پدافند هوایی در ویتنام روبه‌رو شد و تلفات بسیاری بالایی بر جا گذاشت، ولی به سرعت دست به تجهیز جنگنده‌های خود به غلاف جنگ الکترونیک زد.

مورد بعدی در جنگ سال ۱۹۷۳ بود؛ زمانی که در دو هفته اول جنگ، رژیم صهیونیستی در برابر چتر دفاعی مصر حدود ۱۰۲ فروند جنگنده از دست داد که بخش عمده آن مربوط به پدافند بود، ولی به سرعت غلاف جنگ الکترونیک را وارد کرد و توانست تلفات را به کمتر ۲۰ فروند در هفته دوم کاهش دهد.

«جنگ الکترونیک» توسط هر سلاحی قابل اجراست

جنگ الکترونیک توسط هر سلاحی قابل اجراست؛ می‌توان آن را به روی یک بالگرد یا جنگنده نصب کرد و یا برای این کار هواپیما و بالگرد‌های مخصوص را توسعه داد؛ اگرچه جنگنده‌های پیشرفته غلاف جنگ الکترونیک را حمل می‌کنند، برخی نیز دارای جنگ الکترونیک داخلی هستند.

جنگ الکترونیک تنها مخصوص نیروی هوایی نیست؛ امروز جنگ الکترونیک زمینی نیز بسیار گسترش یافته استو تجهیزات جنگ الکترونیک برای نیروی زمینی برای ایجاد اختلال روی مکالمات دشمن و یا ارتباط ماهواره‌ای است. نمونه دیگر از تجهیزات زمینی که در دو دهه گذشته بسیار گسترش یافته‌اند، در قالب شبکه دفاع هوایی استفاده می‌شوند.

تا دو دهه گذشته جنگ الکترونیک معمولاً توسط یک هواپیما بر ضد هواپیما و یا پدافند انجام می‌شد، ولی با گشترش استفاده از پدافند زمینی، سیستم‌های جنگ الکترونیک زمینی نیز برای ایجاد اختلال بر روی ارتباطات ماهواره‌ای، رادار‌ها و آواکس‌ها و یا حتی شناور‌های دشمن از روی زمین مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جنگ الکترونیک در شناور‌های دریایی نیز بسیار مؤثر است؛ در واقع جزء دفاع اولیه یک ناو برای مقابله با موشک‌های ضدکشتی به شمار می‌رود. اهمیت جنگ الکترونیک روزبه‌روز در حال افزایش است و شاید جنگ آینده، جنگ الکترونیک باشد، نه حتماً امواج الکترونیک، بلکه سامانه‌های الکترونیک که دقیقاً سرعت و هوشیاری نیرو‌ها را افزایش می‌دهد و هرکسی بر این سامانه پیروز شود، دست بالاتر را در جنگ دارد.

دستاورد‌های جمهوری اسلامی در حوزه جنگال

جمهوری اسلامی ایران در حوزه جنگ الکترونیک با طراحی و ساخت اخلال‌گر‌ها و نیز طراحی و ساخت رادار‌های برخوردار از قابلیت جنگال، گام بلندی را به سمت موفقیت و درخشش در عرصه نبرد الکترونیک برداشته است.

در حوزه اخلال‌گرها، پیشرفت‌های قابل توجهی را به دست آورده‌ایم؛ به‌گونه‌ای که با استفاده از سلاح‌های ایجادکننده تشعشع یا اخلال‌گر‌های الکترونیکی می‌توانیم به مقابله با هواپیما‌های جنگی، پهپاد‌ها و مولتی‌روتور‌های جاسوسی دشمن که به عکس‌برداری، تصویربرداری و خرابکاری در مراکز مهم و حساس اقدام می‌کنند، بپردازیم.

جدیدترین دستاورد‌های ایران در حوزه اخلال‌گر‌های الکترونیکی و الکترومغناطیسی تحت عنوان پروژه «شاهد» طراحی و ساخته شده‌اند. اخلال‌گر دستی «شاهین» از خانواده اخلال‌گر‌های شاهد نمونه‌ای از سلاح‌های مقابله با تهدیدات سایبری است که در سه نمونه کوله‌ای، استقراری و دستی با برد‌های دو تا ۱۰ کیلومتر و قابلیت اخلال بر روی امواج ماهواره‌ای به تولید انبوه رسیده است. این اخلال‌گر، ظاهری مانند سلاح انفرادی، البته با ابعادی بزرگتر دارد و به‌دلیل بُرد بالا، بر روی آن دوربین هدف‌گیری نصب شده است.

هم‌چنین دیگر عضو خانواده اخلال‌گر‌های ارتباطی «شاهد» اخلال‌گر محمول بر پهپاد است که قابلیت اخلال در ارتباط پهپادها، مولتی‌روتور‌های جاسوسی و بمب‌افکن در محدوده فرکانسی ۲۰ تا ۵۲۰ مگاهرتز را دارد.

اخلالگر «گنبدی و جهتی شاهد» عضو دیگر خانواده پروژه شاهد است که به‌منظور مقابله با مولتی‌روتور‌ها و پهپاد‌های جاسوسی و مهاجم توسط نیروی زمینی ارتش توسعه یافته است، این سامانه قابلیت نصب بر روی خودرو و استقرار ثابت و هم‌چنین کشف اهداف به‌صورت تصویری را دارد.

هم‌چنین این سامانه می‌تواند با ارسال فرکانس‌هایی با طول موج بالا، گنبدی را برای محافظت از یک منطقه در برابر ورود ریزپرنده‌ها و پهپاد‌ها در باند‌های فرکانسی مختلف ایجاد کند.

سامانه اخلال‌گر جهتی و گنبدی شاهد از دو خودرو تشکیل شده که یک خودرو مجهز به سامانه‌های کشف و الکترواپتیکی برای کشف اهداف پرنده و خودروی دیگر برای ارسال امواج اخلال‌گر به‌منظور جلوگیری از ورود ریزپرنده‌ها به محدوده حفاظتی است./1360/