اروپایی‌ها نمی‌خواهند «مکانیسم ماشه» را فعال کنند
مارک فیتزپاتریک، معاون پیشین وزارت خارجه آمریکا معتقد است سه کشور اروپایی نمی‌خواهند مکانیسم حل اختلافات را راه‌اندازی کنند.
به گزارش خبرگزاري رسا، مارک فیتزپاتریک، معاون پیشین وزارت خارجه آمریکا معتقد است سه کشور اروپایی نمی‌خواهند مکانیسم حل اختلافات را راه‌اندازی کنند«مارک فیتزپاتریک»، مدیر اجرایی اندیشکده انستیتو بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS) در آمریکاست. او مسئولیت نمایندگی این اندیشکده در نیمکره غربی را برعهده دارد و همزمان مدیر برنامه عدم اشاعه و سیاست‌های هسته‌ای این اندیشکده است.او از سال 2005 به عضویت اندیشکده انستیتو بین‌المللی مطالعات استراتژیک درآمده است. پیش از آن، فیتزپاتریک 26 سال به‌عنوان دیپلمات در وزارت خارجه آمریکا خدمت کرده بود.
در طول این سال‌ها او در دفاتر نمایندگی آمریکا در سئول، توکیو، ولینگتون، وین و همچنین به‌عنوان دستیار موقت وزیر امور خارجه در امور عدم اشاعه، خدمت و این سوابق دیپلماتیک، او را به یکی از کارشناسان برجسته آمریکایی در حوزه خلع سلاح هسته‌ای و عدم اشاعه تبدیل کرده است. مارک فیتزپاتریک کتاب‌های متعددی در زمینه خلع سلاح هسته‌ای و عدم اشاعه منتشر کرده است. کتاب «قدرت‌های هسته‌ای پنهان آسیا: ژاپن، کره‌جنوبی و تایوان»، «فائق آمدن بر خطرات هسته‌ای پاکستان» و «بحران هسته‌ای ایران: اجتناب از بدترین سناریوها» بین سال‌های 2008 تا 2016 توسط او در‌مورد مسائل خلع سلاح هسته‌ای نوشته شده است.در مصاحبه‌ای اختصاصی با مارک فیتزپاتریک به احتمال ارجاع کشورهای اروپایی به مکانیسم ماشه پرداخته شده که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
خبرگزاری «رویترز» به نقل از 6 دیپلمات غربی گزارش داد که کشورهای اروپایی باقی‌مانده در توافق هسته‌ای ایران، احتمالا مکانیسم حل‌و‌فصل اختلافات در برجام را در ماه ژانویه 2020 فعال می‌کنند. بر این اساس، احتمالا اروپایی‌ها با هدف به عقب بازگرداندن گام‌های کاهش تعهدات برجامی ایران، مکانیسم مزبور را فعال می‌کنند، اما برای احیای تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران که باعث فروپاشی کامل برجام می‌شود، عجله نمی‌کنند. این کشورها با کلیات شروع این فرآیند موافقند اما همچنان منتظر هستند ببینند آخرین گام‌های برجامی ایران تا چه میزان چشمگیر خواهد بود. آیا کشورهای اروپایی این مکانیسم را فعال خواهند کرد؟
سه کشور اروپایی نمی‌خواهند مکانیسم حل اختلافات را راه‌اندازی کنند. «امانوئل مکرون»، رئیس‌جمهور فرانسه، هنوز امیدوار است که بتواند راه‌حلی برای گفت‌وگوهای حسن روحانی و ترامپ که در سپتامبر انجام نشد، پیدا کند. اما اگر ایران بیش از این تعهدات برجامی خود را کاهش دهد، اروپایی‌ها هم احساس خواهند کرد که آنها نیز چاره‌ای جز اجرا و عملی کردن مکانیسم ندارند.
طرف‌های اروپایی برجام، مکانیسم حل اختلافات برجام را در سال آینده میلادی فعال می‌کنند اما فورا به شورای امنیت نمی‌روند. آیا این اقدام زمینه‌ای برای فعال کردن مکانیسم ماشه خواهد بود؟
فعال کردن مکانیسم حل اختلافات بدون ارجاع خودکار به شورای امنیت سازمان ملل، روشی است تا به تحریم‌های شورای امنیت منجر نشود. اما زمانی که مشاجرات به کمیسیون مشترک ارجاع داده می‌شود، این موضوع به‌صورت خودکار و پس از 35 روز می‌تواند به سازمان ملل ارجاع داده شود، مگر اینکه ایران دلایل خوب و قانع‌کننده‌ای را برای عدم ارجاع به سازمان ملل مطرح کند.
سه منبع دیپلماتیک به رویترز گفته‌اند که سه کشور اروپایی مخصوصا فرانسه، در‌حال لابی‌کردن با چین و روسیه هستند تا آنها را مجاب کنند در جمع پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، اتحاد داشته باشند اما مسکو و پکن هنوز می‌گویند که مخالف آغاز فرآیند حل اختلاف هستند. آیا چین و روسیه متقاعد خواهند شد؟
مواضع هماهنگ میان سه کشور اروپایی و روسیه و چین در برجام امیدوارکننده است، اما این شرایط برای عملی و اجرایی‌کردن مکانیسم کافی نیست. از طرف دیگر این جای شک و تردید است که روسیه و چین بخواهند به سمت عملی کردن مکانیسم بروند.
فرض کنیم طرف اروپایی تحریم‌ها را دوباره برقرار سازد بدون اینکه پرونده ایران به شورای امنیت برود. در این صورت معنای برجام برای ایران چه خواهد بود (برجامی که در عمل با خروج آمریکا و احیای تحریم‌ها علیه ایران مرده است)؟
مکانیسم حل اختلافات بخشی از برجام است، لذا نمی‌توانیم راه‌اندازی این مکانیسم را به معنای پایان توافق عنوان کنیم. امیدوارم که برجام زنده نگه داشته شود.
ایران اعلام کرده اگر اروپا همچنان به انجام تعهدات خود پایبند نباشد، گام پنجم کاهش تعهدات برجامی خود را خواهد برداشت. آیا تصور می‌کنید اروپا به تعهدات خود در برجام عمل خواهد کرد؟ آنها هنوز بعد از گذشت زمان زیادی اینستکس را عملیاتی نکرده‌اند.
ایران درک خیلی اغراق‌‌آمیز و زیادی از تعهدات کشورهای اروپایی در برجام دارد. در هیچ جای توافق نیز گفته نشده که دولت‌های اروپایی باید به شرکت‌ها برای انجام تجارت با ایران فشار وارد کنند.کشورهای اروپایی با راه‌اندازی اینستکس که به‌تازگی نیز چند کشور اروپایی دیگر به آن پیوستند، تجارت با ایران را تشویق می‌کنند. اگرچه عملیاتی شدن اینستکس بیش از حد انتظار زمان‌بر شده است، اما جای هیچ شک و تردیدی نسبت به نیات و اهداف مثبت کشورهای اروپایی نیست./1360//101/خ
منبع:فرهیختگان
ارسال نظرات