لزوم عبور از کمیت سنجی واقعهای فرهنگ
باشگاه نویسندگان حوزوی خبرگزاری رسا، علیرضا داودی
خبرنگار اعزامی صدا و سیما به کربلا وقتی شروع به سخن کرد برای نشان دادن عظمت اربعین آمار خواند از ۲۵ میلیون زائر، بیش از ۳ میلیون ایرانی، چند صد میلیون پرس غذا، چند ده هزار خادم، چند هزار موکب، هزار و اندی عمود عاشقی و ... تا اینکه در آخر اعلام کرد: یا اباعبدالله (ع) اگر روزی در کنار خود یاوری برای پیروزی بر کفار نداشتی، اما اکنون را ببین که میلیونها یار و یاور چونان پروانه به دور شمع وجودت میچرخند.
جمله به اینجا که رسید منتظر بودم خبرنگار بگوید: و، امّا بعد، ای امام زمان (عج) به راستى که همه مردم به انتظار تو هستند، و رأى و نظرى جز تو ندارند، پس بشتاب، بشتاب اى فرزند رسول خدا! باغات و بوستانها سرسبز و میوهها رسیده و زمین پر از گیاه و درختان برگ بر آورده اند، هرگاه اراده ات تعلّق گیرد، قدم رنجه فرماى. چه بر لشکرى وارد میشوى که براى تو آراسته و آماده اند و سلام و رحمت خدا بر تو و بر پدرانت.»
به آمارها که میرسم آرزو میکنم ای کاش هیچگاه علم ریاضیات وجود نداشت که عدهای فرهنگیترین و معنویترین حرکت اجتماعی شیعه را در محاصره آمار و ارقام خرد کنند. گویی تمام هدف از این پیاده روی تعداد بیشتر افراد است و هر چه بیشتر انسان در این مسیر پیاده روی کنند تمدن اسلامی سریعتر شکل میگیرد.
اربعین ظرفیت نهفتهای برای ارتباط میان فرهنگی جوامع مختلف شیعه است تا اتحاد میان جوامع فراگیر و مقدمات ظهور تمدن نوین اسلامی آماده شود، اما این ارتباط فرهنگی با آمار معنا نمییابد و شکل نمیگیرد و اصلا قرابتی ندارد.
تمدن اسلامی زمانی نضج مییابد که هر ایرانی شرکت کننده در این واقعه عظیم، سفیری فرهنگی برای جریان فکری تمدن ساز و مقاومت باشد. این انسان دقیقا نقطه مقابل انسانی است که برای یک پیاده روی ۳ روزه میرود و در مسیر به خود و ذکر گویی مشغول است و در مقیاسی فردی در این حرکت شرکت میکند. آنچه میلیونی آمارش میآید همین فرد فردهاست چرا که نگاه کمّی همین امر را میطلبد.
تعداد حاضرین در این وقایع مهم است، اما نه به اندازه عمق معرفت هر فرد و پذیرش سختیها در راه رسیدن به پیروزی نهایی؛ چرا که حضرت اباعبدالله (ع) نشان داد میتوان با ۷۲ نفر عارفِ عاشقِ دلیر در تاریخ بنایی بنیان نهاد که هیچ گزندی از کفر و جهل نبیند.
کمیت آماری به جای خود میتواند مهم باشد، اما باید از آن عبور کرد و دید این بیش از ۳ و نیم میلیون نفر بعد از بازگشت چه تفاوتی در زندگی شان رخ میدهد، چه میزان بصیرت حسینی را در این مسیر درک کرده اند و کجای این بنای بزرگ تمدن سازی قرار است حضور داشته باشند.
آمار محوری از اربعین رویدادی عرفی و روتین میسازد همانند حج ابراهیمی که ماهیت الهی_ سیاسی اش را از دست داده است و محلی میشود برای رقابت بر سر اینکه چه کسی سریعتر مسیر را پیموده، بهترین غذا را خورده، بهترین جای خواب را داشته یا در کجای حرم زیارت نامه را خوانده است./918/د101/س