نماز جمعه زمینه‌ساز استقرار گفتمان‌های عالی

به گزارش خبرگزاری رسا، روز گذشته رهبر معظم انقلاب در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور در دو بخش، سخنان مهمی را بیان فرمودند که اگر تنها به بخش اول این سخنان که در واقع نقشه راه جدید امامان جمعه و شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه است، توجه داشته باشیم، در همان نگاه اول بیش از ۲۰ محور را می‌توان احصا کرد که باید مبنای عمل این شبکه گسترده و تأثیرگذار کشور در گام دوم انقلاب باشد.

در میان این محورها، «زمینه‌سازی استقرار گفتمان‌های عالی و بصیرت بخش» از جمله مطالباتی است که روز گذشته رهبر فرزانه انقلاب اسلامی بدان تأکید داشتند؛ بنابراین با توجه به تعداد زیاد محور‌های این سخنرانی، در این یادداشت کوتاه تلاش می‌شود تنها به محور جایگاه نماز‌های جمعه در ترویج گفتمان انقلاب اسلامی پرداخته شود. انقلاب اسلامی به عنوان تحول عظیمی تعریف می‌شود که سبب احیای دین و معنویت در فضای اجتماعی ایران و حتی اعتلای آن در فضای فراملی و جهانی شد.

اسلامی بودن انقلاب ایران بدین معناست که آرمان‌ها و اهداف جامعه ایرانی در پرتو انقلاب اسلامی، ریشه در مکتب اسلام دارد و تحلیل شعار‌های طرح شده در انقلاب اسلامی (مانند حکومت اسلامی، نفی سلطه‌پذیری و ...) گواهی بر این مدعاست. از سویی دیگر، گفتمان انقلاب اسلامی، از عناصر متعدد و همخوانی همچون عدالت‌خواهی، خدمت به مردم، محرومیت‌زدایی، ساده زیستی و پاکدستی تشکیل شده است که تریبون‌های نماز جمعه به مثابه نوعی نهاد مدنی و عمومی، بایستی از طریق بازخوانی این مؤلفه‌ها و همچنین ارزیابی مستمر وضعیت جامعه در نسبت با مؤلفه‌های نامبرده، به پاسداشت و پویایی گفتمان انقلاب اسلامی مدد رسانند.

۱-بی شک یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌های گفتمان انقلاب اسلامی عدالت‌طلبی و عدالت‌خواهی است چرا که برپایی عدالت در جامعه، از آرمان‌های مبنایی انقلاب اسلامی می‌باشد. متأسفانه در شرایط کنونی به دلایلی متعدد، احساس تبعیض و بی عدالتی در فضای جامعه رشد قابل توجهی کرده و حتی بی عدالتی و تبعیض، بدل به بحرانی اجتماعی شده است.

اساسی‌ترین الزام برای پیشرفت شاخصه‌های عدالت در جامعه و نزدیک شدن به آرمان انقلاب اسلامی در این زمینه، مطالبه گری مستمر در جامعه توسط نهاد‌های مدنی و تریبون‌های اجتماعی همسو با نظام، همانند تریبون نماز جمعه است. با این ملاحظه که طرح مطالبات عدالت خواهانه، باید متناسب با ظرفیت جامعه برای رفع آن مطالبه باشد تا خدای نکرده موجبات سرخوردگی و ناامیدی در طبقات مختلف کشور، به‌ویژه طبقه وفاداران به نظام و انقلاب نگردد. این امر اگر با درایت و هوشمندی توسط تریبون‌های نماز جمعه دنبال شود در فرآیندی میان مدت، می‌تواند سبب تثبیت جایگاه و نقش پیشقراول و جهت دهنده جامعه توسط تریبون‌های نماز جمعه در مطالبه عدالت شده و لایه‌های مختلف اجتماعی عدالت خواه را در مسیر درست و مؤثر عدالت‌خواهی در چارچوب گفتمان انقلاب اسلامی هدایت کرده و از رفتار‌های احساسی که بعضا این روز‌ها مصادیقی از آن را در جامعه شاهد هستیم، پرهیز خواهد شد.

۲-یکی دیگر از مؤلفه‌های مهم که بایستی در تریبون‌های نماز جمعه جهت ترویج گفتمان انقلاب، مورد توجه و عنایت قرار گیرد، مبارزه مستمر با غده سرطانی فساد است. متأسفانه رشد و گسترش فساد و اشرافی گری به ویژه در سال‌های اخیر، بیشترین آسیب را به سرمایه اجتماعی کشور وارد کرده است. به ویژه آنکه در شرایط کنونی، این موارد، با بزرگنمایی و بعضا دروغ‌پردازی به شدت توسط شبکه‌های اجتماعی بازتاب پیدا کرده است.

بسیار حیاتی است تا نماز جمعه به مانند یک تریبون نظارتی و اعتماد بخش جامعه، به صورت صریح و جدی، به نهی فساد و اشرافی گری و مبارزه مؤثر و مستمر با این پدیده سرطانی بدل شود. از سویی، با بیان عملکرد‌های مثبت نظام با پدیده فساد و ایجاد امید در جامعه، باید از رفتار‌های امیدآفرینی که دستگاه‌های نظام اعم از دستگاه‌های اجرایی، قضایی و تقنینی انجام می‌دهند، حمایت کرد. این اقدام، هم می‌تواند سبب بازسازی اعتماد و اعتقاد عمومی به نظام و گفتمان انقلاب اسلامی شود و هم با تولید فشار اجتماعی، مبارزه با فساد و اشرافی گیری توسط نهاد‌های نظارتی را تسریع نماید.

۳-در منطق دینی و در گفتمان انقلاب اسلامی، فلسفه اصلی قبول مسئولیت، خدمت به مردم است. در واقع کسب قدرت و مسئولیت، برای خدمت به مردم، ممدوح و مورد تأکید است. در منظومه گفتمانی انقلاب اسلامی، هر هدفی غیراز خدمت به دین و مردم، به شدت مطرود و منفور است و رویه بسیاری از مسئولان پس از انقلاب نیز مبتنی بر این اصل اساسی قرار داشته است. رسالت تریبون‌های نماز جمعه آن است تا از سویی به صورت مدام به یادآوری و بازخوانی فلسفه قدرت و مسئولیت در گفتمان انقلاب، برای جامعه و نخبگان اقدام کنند و از سویی دیگر، به نقد و مقابله با منش‌ها و رویه‌های غلط شکل گرفته در بخش‌های از حاکمیت بپردازند.

۴- در گفتمان انقلاب اسلامی، مسئولان و نهاد‌های قدرت موظف به پاسخگویی حداکثری به جامعه در قبال وظایف و عملکرد خود می‌باشند، چرا که مردم، ولی نعمتان آنان هستند. از طرفی دیگر، منطق انقلاب اسلامی و منش رهبران آن، محرم دانستن مردم، مشارکت دادن آنان در تصمیمات و اقدامات گوناگون و احترام به رأی و نظر مردم می‌باشد. اما واقعیت آن است که برخی از مسئولان در پاسخگویی به مردم بی توجه بوده و سستی می‌کنند. از این رو، تریبون‌های نماز جمعه رسالت دارند تا ضمن بازخوانی مستمر نقش مردم در حکومت اسلامی، مسئولان را با زبان خیرخواهانه تشویق به پاسخگویی کرده تا نگاه امیدآفرین را در دل‌های مردم زنده کرده و بستر را برای مشارکت مردم در کمک به حل مشکلات کشور فراهم نمایند و در نهایت در یک دوره میان مدت شاهد تبلور گفتمان انقلاب اسلامی در همه عرصه‌های انقلاب باشیم. /۱۰۱/۹۶۹/م