اثبات ارتباط عقل و نقل از سوی امام رضا

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین رضا برنجکار در همایش سیره امام رضا(ع) که امروز یکشنبه در مؤسسه امام خمینی(ره) برگزار شد، با بیان این که در سه دوره ائمه بیشترین فرصت را برای ترویج دین اسلام داشته اند، گفت: نخستین دوره مربوط به زمان خلافت و حکومت امام علی(ع) است.

رییس انجمن علمی کلام اسلامی حوزه علمیه ادامه داد: دومین دوره مربوط به دوران امام باقر(ع) و امام صادق(ع) است؛ دوره سوم نیز مربوط به زمان امام رضا(ع) است که البته این دوران با دوران امام باقر و امام صادق متفاوت است.

وی ادامه داد: تفاوت دوره امام رضا(ع) با امام باقر و صادق(ع) در بیان دیدگاه ها است؛ به عنوان مثال در دوران امام باقر و امام صادق(ع) آنها فقط به بیان مسأله می پردازند اما امام رضا(ع) در مرحله نخست باید سایر نظریه ها را نقد کرده و سپس به بیان نطر خود بپردازد.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در ادامه به اصول بیان شده از سوی امام رضا(ع) اشاره کرد و گفت: نخستین اصل ارتباط عقل و نقل است؛ امام رضا(ع) از یک سو می گوید نیاز به وحی داریم و برای آن نیز استدلال بیان می کنند و سپس می گوید دست پیدا کردن به دین فقط از طریق سمع صورت می گیرد و اگر کسی گمان کند بدون سمع بلکه با عقل به دین دست پیدا خواهد کرد، اشتباه کرده و آن هم سمعی که ازسوی پیامبر(ص) آمده است.

وی ادامه داد: ابن سکیت از امام رضا(ع) می پرسد قرآن را هر فردی به گونه ای تفسیر می کند، بنابراین حجیت آن چیست؟ امام می گوید عقل محور و ملاک است بنابراین شیخ کلینی در مقدمه کتاب کافی می گوید از کتاب عقل شروع می کند زیرا عقل مدار و قطب است یعنی با عقل است که می توان فهمید امام حق است.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: بنابراین عقل نیازمند وحی است و وحی نیازمند عقل، و اگر گفته می شود نیاز به وحی نداریم، تفکری یونانی و مردود است؛ این که در روایتی برخی متکلمین را مردود می دانند مراد متکلمینی است که از عقل خود استفاده می کنند، در روایت دیگری از امام معصوم سؤال شده است که جدال را نهی کرده اید؟ و امام پاسخ می دهد چگونه آن را نهی کنم در حالی که قران آن را تأیید کرده است اما منظور جدالی است که هر چه به عقل می رسد را بیان می کنند.

وی در زمینه نام گذاری حکمت شیعی به کلام گفت: به دلیل این که حکما سخنان خود را در مناظرات با تکلم بیان می کرده اند، متکلم می گویند و کلام یعنی علمی که شخص در آن معارف را می داند و بیان می کند و علم کلام به صورت کتاب خاصی نبوده است./1324/ج

گزیده ای از خبر را می توانید در کلیپ صوتی زیر بشنوید